จารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ แผ่นที่ 1

จารึก

จารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ แผ่นที่ 1

QR-code edit Share on Facebook print

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 20 เม.ย. 2552 09:30:11 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 9 มิ.ย. 2566 20:54:45 )

ชื่อจารึก

จารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ แผ่นที่ 1

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน (ไม่ทราบจำนวนบรรทัด)

วัตถุจารึก

หิน

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

เฉลียงศาลาล้อมพระมณฑปทิศเหนือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 287.

ประวัติ

จารึกนี้เป็นหนึ่งในจารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ จำนวน 6 แผ่น บริเวณเฉลียงศาลาล้อมพระมณฑปทิศเหนือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ ซึ่งเดิมมีจิตรกรรมที่สอดคล้องกับข้อความในจารึก แต่ปัจจุบันได้ลบเลือนไปแล้ว

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงนิทานเรื่อง รามัญหุงข้าวทิพย์ ตั้งแต่ตอนมหิมุตลีพราหมณ์สั่งให้ธิดาหุงหาอาหาร จนถึงตอนนางไปเรียนวิชาหุงข้าวบูชาเทวดาจากนางกาลสุณิ กล่าวคือ เมื่อครั้งศาสนาพระกกุสนธ์ มหิมุตลีพราหมณ์ออกภิกขาจารจึงสั่งให้ธิดา 2 คนหุงหาอาหาร นางผู้น้องไปขอไฟจากหญิงแก่ชื่อ กาลสุณิ แต่กลับได้รับข้าวสุกและน้ำอย่างละกระทงมาแทน เมื่อบิดาได้บริโภคก็เกิดลาภต่างๆ มากมาย นางจึงไปเรียนวิชาหุงข้าวเพื่อบูชาเทวดาทุกวันพุธ

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากประวัติการสร้างจารึก ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ซึ่งปรากฏใน จดหมายเหตุเรื่องการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส) ว่ามีการเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง มอญกวนข้าวทิพย์ (รามัญหุงข้าวทิพย์) โดยมีการสร้างจารึกประกอบไว้ใต้ภาพทุกแห่ง

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร (2551) ; นวพรรณ ภัทรมูล (2556), แก้ไขเพิ่มเติม, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., จาก :
1) “จดหมายเหตุเรื่อง การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 57-73.
2) “เรื่องรามัญหุงเข้าทิพย,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 287-288.

ภาพประกอบ

ภาพจารึกจาก : ฐานข้อมูลจารึกวัดโพธิ์ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)