จารึกเรื่องรามเกียรติ์ วัดพระเชตุพนฯ แผ่นที่ 41

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน (ไม่ทราบจำนวนบรรทัด)

วัตถุจารึก

หิน

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

ผนังศาลาล้อมพระมณฑปทิศเหนือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 234-235.

ประวัติ

ประชุมจารึกวัดพระเชตุพนฯ ซึ่งแจกในงานพระศพพระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดาเมื่อ พ.ศ. 2472 ในเชิงอรรถซึ่งเป็นคำอธิบายที่เข้าใจว่าเป็นพระนิพนธ์ในสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ระบุว่า จารึกที่ผนังศาลามณฑปทิศตะวันออกและทิศใต้ได้สูญหายไปหมดแล้ว ส่วนทางทิศตะวันตกและทิศเหนือยังหลงเหลืออยู่ แต่ก็ไม่ครบสมบูรณ์ ส่วนเนื้อหาของจารึกทรงกล่าวว่า “ตรวจสอบได้ความว่าเหล่านี้ย่อความจากหนังสือนารายณ์สิบปาง” ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2424 นิยะดา เหล่าสุนทร และ Waledeman C. Sailor ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตรกรรมฝาผนัง ได้ร่วมกันศึกษาโดยถ่ายภาพจิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์ และคัดลอกจารึกตามอักขรวิธีที่ปรากฏ พิมพ์เผยแพร่ใน วารสารศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 3 ฉบับที่ 12 (ตุลาคม 2525) ชื่อบทความ “จิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์วัดพระเชตุพนฯ ที่ถูกลืม”

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงเรื่องรามเกียรติ์ ตั้งแต่ตอนพระดาบสกระไลยโกฎเข้าฌาน ทำให้ฝนแล้งทั่วเมืองโรมวิศรัย จนถึงตอนท้าวโรมพัตให้พราหมณ์นำนางอรุณวตีราชธิดา ไปทำลายสิกขาบท เพื่อให้ฝนตกตามปกติ

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากประวัติการสร้างจารึก ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ซึ่งปรากฏใน จดหมายเหตุเรื่องการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส) ว่ามีการเขียนภาพจิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์ ที่ผนังศาลาล้อมพระมณฑปทั้ง 4 หลัง โดยมีศิลาจารึกประกอบไว้ใต้ภาพ

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร (2552) ; นวพรรณ ภัทรมูล (2556), แก้ไขเพิ่มเติม, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., จาก :
1) “การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 66-67.
2) นิยะดา เหล่าสุนทร และวอลเดมาร์ ซี. ไซเลอร์, “จิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์วัดพระเชตุพนฯ ที่ถูกลืม,” ศิลปวัฒนธรรม 3, 12 (ตุลาคม 2525) : 6-15.
3) “เรื่องรามเกียรติ์,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 574-599.