โพสต์เมื่อวันที่ 24 ก.ค. 2551 08:50:50 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 24 ก.ค. 2562 20:44:00 )
ชื่อจารึก |
จารึกเพลงยาวกลบทและกลอักษร แผ่นที่ ๓๗ (กลบทบัวบานกลีบ) |
อักษรที่มีในจารึก |
ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์ |
ศักราช |
พุทธศักราช - |
ภาษา |
ไทย |
ด้าน/บรรทัด |
จำนวน ๑ ด้าน มี ๑๙ บรรทัด |
วัตถุจารึก |
หินอ่อนสีดำ |
ลักษณะวัตถุ |
แผ่นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า |
ขนาดวัตถุ |
สูง ๖๕ ซม. กว้าง ๒๔ ซม. |
บัญชี/ทะเบียนวัตถุ |
- |
ปีที่พบจารึก |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
สถานที่พบ |
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร |
ผู้พบ |
ไม่ปรากฏหลักฐาน |
ปัจจุบันอยู่ที่ |
เสาพระระเบียงพระอุโบสถชั้นในของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร |
พิมพ์เผยแพร่ |
ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, ๒๕๔๔), ๕๓๒. |
ประวัติ |
จารึกนี้เป็นหนึ่งในจารึกเพลงยาวกลบทและกลอักษรจำนวน ๕๐ แผ่น ซึ่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) โปรดให้แต่งขึ้น เนื่องจากมีพระราชประสงค์ให้เป็นที่ศึกษาของผู้สนใจในคำประพันธ์ดังกล่าว ดังปรากฏใน “จารึกเพลงยาวกลบทและกลอักษรแผ่นที่ ๕๐ (เพลงยาวกลอนสุภาพ เรื่องพระราชปรารภ)” ซึ่งเป็นพระราชนิพนธ์ ความตอนหนึ่งว่า “…ซึ่งทรงพระราชอุทิศประดิษฐ์ประดับ ประสงค์สำหรับผู้รู้กลอนอักษรสยาม จะได้เห็นเช่นภิปรายแยบคายความ พยายามลอกเขียนร่ำเรียนรัก…” จารึกดังกล่าวติดอยู่บนเสาพระระเบียงล้อมรอบพระอุโบสถชั้นใน ของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ โดยเริ่มแผ่นที่ ๑ บริเวณทิศเหนือของพระอุโบสถเรื่อยมาทางทิศตะวันออกและจบลงในแผ่นที่ ๕๐ ทางทิศใต้ จารึกแต่ละแผ่นแสดงถึงกลบทหรือกลอักษรแผ่นละ ๑ ประเภทโดยระบุชื่อ, แผนผังและบทประพันธ์ |
เนื้อหาโดยสังเขป |
แสดงแผนผังของกลบท “บัวบานกลีบ” และตัวอย่างกลอนพระราชนิพนธ์ ในพระบาทสมเด็จ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งมีเนื้อหาเกี่ยวกับการกล่าวชื่นชมความงามของสตรีโดยเปรียบเทียบกับสิ่งต่างๆ |
ผู้สร้าง |
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) |
การกำหนดอายุ |
กำหนดอายุจากประวัติการสร้างจารึกในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) ดังปรากฏในพระราชนิพนธ์ “จารึกเพลงยาวกลบทและกลอักษรแผ่นที่ ๕๐ (เพลงยาวกลอนสุภาพ เรื่องพระราชปรารภ)” ตามที่กล่าวมาแล้วในหัวข้อ “ประวัติ” นอกจากนี้ยังปรากฏในโคลงดั้นเรื่องปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน พระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส ความตอนหนึ่งว่า “กลบทบัญญาศยก เยี่ยงสร้าง” ซึ่งหมายถึงเพลงยาวกลบทและกลอักษรจำนวน ๕๐ ประเภทบริเวณเสาพระระเบียงพระอุโบสถนั่นเอง |
ข้อมูลอ้างอิง |
เรียบเรียงข้อมูลโดย: พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., ๒๕๕๐, จาก: |