จารึกเมืองบึงคอกช้าง 3

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

จารึกจงเลือกไปทางนี้, จารึกบึงคอกช้างหมายเลข 3, ศิลาจารึกเมืองบึงคอกช้าง, อน. 3

อักษรที่มีในจารึก

ปัลลวะ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 12

ภาษา

มอญโบราณ

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 1 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา

ลักษณะวัตถุ

แท่งยาว

ขนาดวัตถุ

กว้าง 23 ซม. ยาว 83 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “อน. 3”
2) ในหนังสือ จารึกโบราณรุ่นแรกพบที่ลพบุรีและใกล้เคียง และหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 กำหนดเป็น “จารึกเมืองบึงคอกช้าง 3”
3) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 26 ฉบับที่ 4 (กันยายน 2525) กำหนดเป็น “จารึกจงเลือกไปทางนี้”

ปีที่พบจารึก

พุทธศักราช 2524

สถานที่พบ

สถูปนอกเมือง เมืองโบราณบึงคอกช้าง ตำบลไผ่เขียว อำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี

ผู้พบ

นายพลาดิศัย สิทธิธัญกิจ นางสาวคมขำ ศิลปชัย และนายสมชาย ณ นครพนม

ปัจจุบันอยู่ที่

สถานที่ทำการสวนป่าไผ่เขียว-ตลุกดู่ หมู่ที่ 2 ตำบลไผ่เขียว อำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี

พิมพ์เผยแพร่

1) จารึกโบราณรุ่นแรกพบที่ลพบุรีและใกล้เคียง (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2524), 46-47.
2) วารสาร ศิลปากร ปีที่ 26 ฉบับที่ 4 (กันยายน 2525) : 82-103.
3) จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 53-56.
4) จารึกในประเทศไทย เล่ม 2, พิมพ์ครั้งที่ 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2559), 54-55.

ประวัติ

เมื่อราวเดือนมกราคม หรือ กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2524 ได้มีการสำรวจพบจารึกอักษรปัลลวะประโยคสั้นๆ จำนวน 2 หลักในบริเวณเมืองโบราณบึงคอกช้าง ตำบลไผ่เขียว อำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี โดยพบใกล้กับฐานสถูป นอกกำแพงเมืองประมาณ 400 เมตร หลังจากนั้น จึงได้เคลื่อนย้ายจารึกทั้ง 2 หลักนี้ นำมาเก็บไว้ ณ ที่ทำการสวนป่าไผ่เขียว-ตลุกดู่ หมู่ 2 ตำบลไผ่เขียว อำเภอสว่างอารมณ์ จังหวัดอุทัยธานี ต่อมาเมื่อมีการศึกษาจึงได้ตั้งชื่อว่า จารึกเมืองบึงคอกช้าง 2 และ จารึกเมืองบึงคอกช้าง 3

เนื้อหาโดยสังเขป

เป็นข้อความบอกทิศทาง

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุตามรูปแบบของตัวอักษรปัลลวะ ได้อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : ตรงใจ หุตางกูร, วชรพร อังกูรชัชชัย และดอกรัก พยัคศรี, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547 จาก :
1) จำปา เยื้องเจริญ, ชะเอม แก้วคล้าย และก่องแก้ว วีระประจักษ์, “ศิลาจารึกเมืองบึงคอกช้าง,” ศิลปากร 26, 4 (กันยายน 2525) : 96-103.
2) ชะเอม แก้วคล้าย และจำปา เยื้องเจริญ, “จารึกเมืองบึงคอกช้าง 3,” ใน จารึกโบราณรุ่นแรกพบที่ลพบุรีและใกล้เคียง (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2524), 46-47.
3) ชะเอม แก้วคล้าย และจำปา เยื้องเจริญ, “จารึกเมืองบึงคอกช้าง 3,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 : อักษรปัลลวะ อักษรมอญ พุทธศตวรรษที่ 12-21 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 53-56.
4) พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ, “ศิลาจารึกเมืองบึงคอกช้าง,” ศิลปากร 26, 4 (กันยายน 2525) : 82-95.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : จารึกในประเทศไทย เล่ม 2 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529)