จารึกบนตราประทับจากเมืองนครปฐม

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

6/9 ตราประทับดินเผา ทะเบียนเลขที่ 2305

อักษรที่มีในจารึก

พราหมี

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

ปรากฤต

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 1 บรรทัด

วัตถุจารึก

ดินเผา

ลักษณะวัตถุ

ตราประทับ (seals) สีน้ำตาล รูปร่างค่อนข้างกลม แบน ด้านข้างมีแป้นนูนรูปสี่เหลี่ยม

ขนาดวัตถุ

เส้นผ่าศูนย์กลาง 2.6 ซม. หนา 1.6 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กำหนดเป็น “2305”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

เมืองนครปฐมโบราณ อำเภอเมือง จังหวัดนครปฐม

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ถนนหน้าพระธาตุ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีสมัยประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2547), 189-190.

ประวัติ

จารึกนี้อยู่บนตราประทับดินเผาซึ่งมีภาพนูนต่ำรูปสัตว์ปรากฏอยู่ ส่วนอักษรจารึกซึ่งเป็นรอยลึกลงไปจากพื้นผิวอยู่ทางด้านข้างของตราประทับ ซึ่งมีลักษณะเป็นแป้นนูนรูปสี่เหลี่ยม อายุสมัยของตัวอักษร รวมทั้งคำอ่าน-คำแปลและภาษาที่ใช้ในจารึกยังไม่เป็นที่ยุติ กล่าวคือ Prof. Dr. Ravindra Vasishtha จากมหาวิทยาลัย Delhi และ ผศ. ดร. จิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา จากภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร สันนิษฐานว่าน่าจะเป็นอักษรพราหมี ภาษาปรากฤต แต่ยังไม่สามารถกำหนดอายุได้ ในขณะที่ ผศ. กรรณิการ์ วิมลเกษม และ อ. ชัยณรงค์ กลิ่นน้อย จากภาควิชาภาษาตะวันออกเช่นกัน เสนอว่าเป็นอักษรปัลลวะ ภาษาสันสกฤต อายุราว พุทธศตวรรษที่ 11-12 ข้อมูลและคำอ่าน-คำแปลของจารึกนี้ปรากฏในวิทยานิพนธ์เรื่อง "การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับ สมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี" ของ อนันต์ กลิ่นโพธิ์กลับ ซึ่งเป็นการศึกษาความหมายและลักษณะทางประติมานวิทยา เพื่อศึกษาเปรียบเทียบและเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของตราประทับ ที่พบในเมืองอู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี กับเมืองโบราณอื่นๆ ตราประทับที่พบมีทั้งที่ปรากฏตัวอักษรและเป็นรูปภาพต่างๆ โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ตราประทับ (seals) คือตราที่ต้องนำไปประทับบนวัสดุอื่น จึงจะได้ภาพหรืออักษรที่เกิดจากการกดประทับในด้านกลับกัน และตรา (sealings) ซึ่งมีรูปหรืออักษรในด้านที่สามารถอ่านได้โดยไม่ต้องกดประทับ

เนื้อหาโดยสังเขป

คำอ่าน-คำแปลของจารึกในขณะนี้มีด้วยกัน 2 แบบ คือ “เมืองท่าประเสริฐ” และ “ย่อมหว่าน (พืช)”

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

ลักษณะของจารึกเป็นรูปรอยที่เป็นหลุมลึก (บุ๋ม) ลงไปจากพื้นผิว เป็นรูปสัตว์ชนิดหนึ่ง แต่รูปรอยไม่ชัดเจน ด้านข้างเป็นตัวอักษรพราหมี ชำรุดไปบางส่วน อายุของตัวอักษรยังไม่สามารถวินิจฉัยได้

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร (2549) ; นวพรรณ ภัทรมูล (2556), แก้ไขเพิ่มเติม, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., จาก :
อนันต์ กลิ่นโพธิ์กลับ, การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2547), 93-194.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ใน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2547)