จารึกบนตราดินเผาเมืองจันเสน 4 (เลขทะเบียน 1612/36)

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

4/11 ตราดินเผา เลขทะเบียน 1612/36

อักษรที่มีในจารึก

ปัลลวะ, พราหมีสมัยราชวงศ์คุปตะ

ศักราช

พุทธศตวรรษ 12

ภาษา

สันสกฤต

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 1 บรรทัด

วัตถุจารึก

ดินเผา

ลักษณะวัตถุ

ตรา (sealings) สีดำ รูปทรงค่อนข้างกลม

ขนาดวัตถุ

เส้นผ่าศูนย์กลาง 3.4 ซม. หนา 2.8 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

พิพิธภัณฑ์จันเสน กำหนดเป็น “จส. 1612/36”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

เมืองจันเสน ตำบลจันเสน อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์ ตำบลท่าหิน อำเภอเมือง จังหวัดลพบุรี

พิมพ์เผยแพร่

การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับ สมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2547), 154-155.

ประวัติ

จารึกนี้อยู่บนตราดินเผาซึ่งมี 2 ด้าน โดยอีกด้านหนึ่งเป็นภาพนูนต่ำรูปม้าแสดงอาการหยุดยืน อ่านโดย Prof. Dr. Ravindra Vasishtha มหาวิทยาลัย Delhi ผศ. ดร. จิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา ผศ. กรรณิการ์ วิมลเกษม และอาจารย์ ชัยณรงค์ กลิ่นน้อย ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ข้อมูลรวมทั้งคำอ่าน-คำแปลของจารึกนี้ปรากฏในวิทยานิพนธ์เรื่อง “การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับ สมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี” ของ อนันต์ กลิ่นโพธิ์กลับ ซึ่งเป็นการศึกษาความหมายและลักษณะทางประติมานวิทยา เพื่อศึกษาเปรียบเทียบและเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของตราประทับ ที่พบในเมืองอู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี กับเมืองโบราณอื่นๆ ตราประทับที่พบมีทั้งที่ปรากฏตัวอักษรและเป็นรูปภาพต่างๆ โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ตราประทับ (seals) คือตราที่ต้องนำไปประทับบนวัสดุอื่น จึงจะได้ภาพหรืออักษรที่เกิดจากการกดประทับในด้านกลับกัน และตรา (sealings) ซึ่งมีรูปหรืออักษรในด้านที่สามารถอ่านได้โดยไม่ต้องกดประทับ

เนื้อหาโดยสังเขป

เนื้อหาจากการอ่าน-แปลของ Prof. Dr. Ravindra Vasishtha และ ผศ. ดร. จิรพัฒน์ ประพันธ์วิทยา หมายถึง “ผู้หญิงที่สามารถ (มีอำนาจ)” ส่วนของ ผศ. กรรณิการ์ วิมลเกษม และอาจารย์ ชัยณรงค์ กลิ่นน้อย หมายถึง “บอกแล้ว”

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

ผศ. กรรณิการ์ วิมลเกษม กำหนดอายุจากรูปแบบอักษรปัลลวะ ซึ่งมีอายุราวพุทธศตวรรษที่ 12

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2549, จาก :
อนันต์ กลิ่นโพธิ์กลับ, การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ใน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2547), 93-194.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : การศึกษาความหมายและรูปแบบของตราประทับสมัยแรกเริ่มประวัติศาสตร์ใน พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2547)