จารึกบนหินทรายแดง วัดบางยี่ขัน

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

หลักที่ 277 จารึกบนหินทรายแดง

อักษรที่มีในจารึก

ขอมธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

บาลี

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 18 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินทรายสีแดง

ลักษณะวัตถุ

รูปทรงคล้ายพานหรือชาม (อักษรจารึกอยู่บนหน้าตัดรูปวงกลมด้านบน)

ขนาดวัตถุ

เส้นผ่านศูนย์กลาง 50 ซม. เส้นรอบวง 160 ซม. สูง 12 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “ธบ. 11”
2) ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 กำหนดเป็น “หลักที่ 277 จารึกบนหินทรายแดง”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พระอุโบสถวัดบางยี่ขัน แขวงบางยี่ขัน เขตบางพลัด กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521), 209-211.

ประวัติ

จารึกหลักนี้นาย ประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน โดยมีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 ใน พ.ศ. 2521 โดยเรียกว่า “หลักที่ 277 จารึกบนหินทรายแดง” ปัจจุบันอยู่ภายในพระอุโบสถวัดมุขราชธาราม (วัดบางยี่ขัน) แขวงบางยี่ขัน เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวนมัสการพระรัตนตรัยและเจดีย์ธรรมทั้ง 5 อนุโมทนาแด่ผู้ที่มานมัสการพระพุทธรูปในวิหารได้รับกุศลทั้ง พระสงฆ์ เทพ มนุษย์ และสัตว์ ตอนท้ายขอให้พระศาสนายั่งยืนตลอด 5,000 ปี และขอให้ตนได้รู้แจ้งพระสัพพัญญุตญาณ

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

รศ. ดร. สุภาพรรณ ณ บางช้าง กล่าวถึงจารึกหลักนี้ในหนังสือ “วิวัฒนาการงานเขียนภาษาบาลีในประเทศไทย : จารึก ตำนาน พงศาวดาร สาส์น ประกาศ” โดยสันนิษฐานว่า น่าจะถูกสร้างขึ้นในระหว่างรัชกาลที่ 3 ถึงรัชกาลที่ 5 โดยเทียบเคียงจากจารึกที่สร้างด้วยวัสดุชนิดเดียวกัน คือ จารึกหลักเมืองกาญจนบุรี (กจ. 1) ระบุ พ.ศ. 2378 (สมัย ร. 3) อีกทั้งอักขรวิธีและการจารึกด้วยภาษาบาลีทั้งหลัก หรือ บางส่วนก็เป็นที่นิยมในช่วงเวลาดังกล่าว

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก:
1) ประสาร บุญประคอง และทองสืบ ศุภะมาร์ค, “หลักที่ 277 จารึกบนหินทรายแดง,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 : ประมวลจารึกสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง (กรุงเทพฯ : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521), 209-211.
2) สุภาพรรณ ณ บางช้าง, วิวัฒนาการงานเขียนภาษาบาลีในประเทศไทย : จารึก ตำนาน พงศาวดาร สาส์น ประกาศ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย, 2529).

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 2 (พระนคร : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2521)