คำว่า อา กับ อาว ถ้าไปถามคนที่มีภูมิลำเนาอยู่ภาคกลาง คงจะได้รับคำตอบว่า "อา" คือ น้องของพ่อ ส่วน "อาว" นั้นคงได้แต่สงสัยและไม่เข้าใจว่าคืออะไร แต่ถ้าไปถามคนที่ภูมิลำเนาอยู่ภาคเหนือและภาคอีสานคงต้องยิ้มกริ่มกับคำถามนี้เป็นแน่ 
 
           ผู้เขียนขอยกตัวอย่างข้อความที่มีคำว่า อาและอาว ซึ่งปรากฏอยู่ในจารึกวัดช้างค้ำ 1 พ.ศ. 2091 ดังนี้
 
           มวลหมู่คู่คณารมณ์และอุดมราชพันธุ์พงศ์วงศาทั้งหลาย เป็นต้นว่าพ่อและแม่ ปู่ย่าตายายลุงป้าน้าอาอาวพี่น้องลูกหลานเหลนหลีดหลี้ บุญนี้พระ ธ ก็ถวายแก่เทพยดาทั้งหลายอันอยู่ในอนนต์พหลจักพาฬ (จารึกวัดช้างค้ำ 1 ด้านที่ 2 บรรทัดที่ 15)
 
            จากข้อความที่ยกมาข้างต้น หลายคนคงพออนุมานคำว่า อาว ได้ว่าคงเป็นคำที่กล่าวถึงญาติพี่น้อง และคงมีสถานะใกล้เคียงกับ อา หมายถึง น้องของพ่อ 
 
            ในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 ให้ความหมายไว้ดังนี้
อา น. น้องของพ่อ, (โบ) เขียนเป็น อาว์ ก็มี. (ถิ่น-อีสาน) น้องสาวพ่อ.  
อาว (ถิ่น-อีสาน) น. อาผู้ชาย, น้องชายของพ่อ.
 
             เห็นได้ว่าคำว่า อา สำหรับคนที่มีภูมิลำเนาอยู่ในภาคกลาง จะใช้ อา เรียกน้องของพ่อทั้งหญิงและชาย แต่ในภาษาถิ่นเหนือและถิ่นอีสานแล้ว จะมีคำเรียกที่เฉพาะเจาะจงลงไปอีก คือ อา ใช้เรียกแทนน้องของพ่อที่เป็นผู้หญิง และ อาว ใช้เรียกแทนน้องของพ่อที่เป็นผู้ชายเท่านั้น
 
อ้างอิงจาก
พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 (กรุงเทพ: ราชบัณฑิตยสถาน, 2556) หน้า 1400 และ 1410.
จารึกวัดช้างค้ำ 1 

ผู้เขียน : นิสา เชยกลิ่น

คำสำคัญ : จารึกวัดช้างคำ ศัพทานุกรม คำศัพท์ อา อาว ญาติพี่น้อง