พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านปากพลี

ทันทีที่ผ่านซุ้มประตูทางเข้าวัดโพธิ์ปากพลี   วัดที่เก่าแก่ของตำบล มีมากว่า 100 ปี ราวกับว่าได้พบกับสิ่งมหัศจรรย์  เพราะบรรยากาศภายในวัดมีต้นยางนาสูงใหญ่  ยืนต้นรียงรายกันเหมือนอยู่กลางป่า  ด้านหน้าวัดดูครึกครื้นจากการอนุญาตให้ชาวบ้านมาใช้เป็นพื้นที่ตลาด ผู้คนมาจับจ่ายซื้อข้าวปลาอาหาร ช่วงนี้เริ่มมีทุเรียน จึงมีรถขายทุเรียนมาจอดขาย  ลูกค้ารุมซื้อจนปอกกันไม่ทัน
 
พิพิธภัณฑ์ของวัดอยู่ภายในกุฏิ  เดิมเป็นห้องเก็บของ  จึงค่อนข้างเป็นพื้นที่ส่วนตัว  กุฏิหลังใหญ่  โถงห้องตรงกลางโล่งประดิษฐานพระพุทธรูปองค์ใหญ่  สองด้านแบ่งเป็นห้องสำหรับพระสงฆ์จำวัด  ด้านหนึ่งได้ทำเป็นพิพิธภัณฑ์  มีประตูเหล็กปิดไว้อย่างแน่นหนา  แล้วข้างในนั้นยังมีห้องกระจกประตูปิดสนิทไว้อีกชั้น
 
พระปลัดสุทธิศักดิ์ อาภาธโร ท่านบอกว่า ท่านเองเพิ่งมาเป็นเจ้าอาวาสที่วัดนี้ยังไม่ถึงปี  มีความตั้งใจที่สานต่องานพิพิธภัณฑ์  โดยจะนำข้าวของไปจัดแสดงใหม่ที่อาคารสองชั้นที่ได้ของบประมาณการซ่อมแซมจากองค์การบริหารส่าวนจังหวัด   แต่ทางคณะกรรมการวัดให้รอจัดการเรื่องโฉนดที่ดินของอาคารหลังนั้นให้โอนมาเป็นที่ธรณีสงฆ์ให้ถูกต้องเสียก่อน
 
พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2540 โดยผู้ช่วยศาสตราจารย์อาจารย์น้อม งามนิสัย  อาจารย์ประจำคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร โดยได้งบประมาณสนับสนุนมาจากบริษัทเอสโซ่ (ประเทศไทย) จำกัด  อาจารย์น้อมเป็นคนในพื้นที่  ได้ร่วมกับกรมศิลปากรในการขุดค้นแหล่งโบราณคดีโคกกระโดน ตำบลปากพลี ลักษณะเป็นเนินในท้องนาที่ชาวบ้านเรียกว่า มาบไข่เน่า อยู่ห่างจากวัดออกไปประมาณ 2 กิโลเมตร มีการพบโบราณวัตถุเป็นจำนวนมาก 
 
การค้นพบครั้งแรกเป็นความบังเอิญจากการที่ชาวบ้านขุดดินหรือพรวนดินเพื่อทำการเพาะปลูก พอเจอของมีค่าพวกทองคำ สำริด และเก็บไว้เป็นสมบัติส่วนตัว เมื่อทางหน่วยงานราชการไปสำรวจขุดค้นและทำความเข้าใจว่าสิ่งเหล่านี้เป็นหลักฐานว่าครั้งหนึ่งบ้านปากพลีเคยรุ่งเรือง เป็นเมืองท่าเรือสำคัญ ทำให้ชาวบ้านมองเห็นคุณค่า จึงได้นำโบราณวัตถุในความครอบครองมามอบให้
 
จากนั้นจึงได้มีการสร้างพิพิธภัณฑ์เพื่อเก็บรวบรวมโบราณวัตถุ  อาจารย์น้อมเองมีสิ่งของที่เก็บสะสมไว้ก่อนอีกจำนวนหนึ่ง จึงนำมามอบให้จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์  พร้อมกับนำนักศึกษาจาก มศว.ประสานมิตร มาช่วยจัดหมวดหมู่ ทำทะเบียนและจัดแสดง พิพิธภัณฑ์เปิดให้เข้าชมวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ.2540  ถึงแม้เวลาจะผ่านมาถึงสิบหกปี แต่ป้ายอธิบายโบราณวัตถุต่างๆยังคงอยู่เป็นอย่างดี
 
เนื่องจากห้องจัดแสดงมีขนาดเล็ก เดิมเป็นห้องเก็บของของวัด สิ่งของต่างๆ จึงดูเต็มห้อง บางส่วนที่ไม่ได้วางบนชั้นหรือเก็บใส่ตู้จะวางไว้ที่พื้น สิ่งของส่วนใหญ่เป็นวัตถุโบราณกับสิ่งของพื้นบ้านอีกจำนวนหนึ่ง  ที่สะดุดตาจะเป็นพวกโบราณวัตถุ  ส่วนนี้จัดวางไว้บนชั้นในห้องกระจกที่มิดชิด มีป้ายเขียนไว้อย่างชัดเจนว่าคืออะไร อยู่ในสมัยใด เช่น เครื่องมือหินยุคหินเก่า ยุคหินกลาง ยุคหินใหม่ตั่งแต่ 11,000- 600,000 ปี เครื่องประดับที่ทำจากสำริด อายุ 800-2,300 ปี และเครื่องมือที่ทำด้วยเหล็กอายุ 500-1,000 ปี ปัจจุบันมีจำนวนไม่น้อยกว่า 500 ชิ้น
 
การจัดแสดงทำเป็นชั้นขนาดเล็ก  เหมือนร้านขายเครื่องประดับที่โชว์สินค้าที่ให้ลูกค้าได้เดินชมผ่านตู้กระจก  มีวัตถุโบราณสมัยทวารวดี  เครื่องมือหินยุคหินเก่า  เครื่องมือหินขัด ยุคหินกลาง  เศษภาชนะสัมฤทธิ์ ชิ้นส่วนเครื่องมือเหล็ก  เงินพดด้วงสมัยสุโขทัย-ต้นรัตนโกสินทร์  เครื่องลายครามของประเทศจีน เศษภาชนะอายุ 1000 ปี  ชิ้นส่วนพระพุทธรูปปางประทานพร สร้อยลูกปัดแก้ว จี้อาเกต ลูกปัดดินเผา ลูกปัดคานีเลียน กำไลสำริด กำไลหินสีเขียว ตะกรุดอาเกต    ธนบัตร หม้อดินเผา  ชิ้นส่วนกระดูกมนุษย์  มีกระทั่งเหล็กไหลหรือคดปลวก(อุกกาบาต) เป็นเครื่องรางของขลัง กระสวยทอผ้า เป็นต้น
 
กลางห้องกระจก มีหุ่นเท่าตัวคนสวมชุดลิเกอยู่ 2 ตัว เจ้าอาวาสเล่าว่า เจ้าของคณะลิเกนำมามอบให้  ตอนนี้คณะลิเกนั้นเลิกเล่นไปแล้ว  ถ้าเป็นสิ่งของอย่างอื่นที่ไม่ใช่วัตถุโบราณจะอยู่ในตู้ไม้  ส่วนใหญ่เป็นของใช้พระสงฆ์  เป็นพวกถ้วยชาม พาน ขันต่างๆ ที่สำคัญจะมีตู้พระธรรม  กับอีกส่วนหนึ่งเป็นของชิ้นใหญ่วางไว้บนชั้นเตี้ยๆ ด้านนอกห้องกระจก เป็นพวกโอ่งดินเผา  การที่ห้องนี้ไม่ได้เปิดตลอด เนื่องจากเคยมีขโมยเข้ามางัดห้อง ขโมยทองโบราณไป จึงต้องดูแลระมัดระวังกันมากขึ้น
 
เจ้าอาวาส ได้เดินนำไปดูอาคารพิพิธภัณฑ์หลังใหม่ที่จะย้ายเข้ามา  ด้านหน้าพิพิธภัณฑ์มีต้นยางขนาดใหญ่ ติดป้ายเขียนบอกว่า ในปีพ.ศ. 2553 ต้นยางของวัดโพธิ์ปากพลี ได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดต้นไม้ที่มีความโตและสมบูรณ์ที่สุดในท้องที่จังหวัดนครนายก มีความโต 593 ซม.สูงประมาณ 18 เมตร อายุของต้นยางประมาณ 400 ปี  ใกล้เคียงกันยังมีต้นยางใหญ่อีกหลายสิบต้น ทำให้บรรยากาศภายในวัดนี้มีความสวยงามโดดเด่นน่าประทับใจมาก  ประกอบกับการดูแลพื้นที่เป็นอย่างดี  ทำให้วัดดูเป็นระเบียบสะอาดตา

มองเข้าไปยังอาคารจัดแสดงหลังใหม่ของพิพิธภัณฑ์  ตัวอาคารสองชั้นสวยงาม ด้านหน้ามีเกวียนและเรือตั้งวางไว้  เจ้าอาวาสเล่าว่าเมื่อก่อนชาวบ้านเขาจะแข่งเรือกัน  สำหรับอาคารนี้ขาดแต่ผู้เชี่ยวชาญในเรื่องการจัดพิพิธภัณฑ์กับการตกแต่งรายละเอียด  ซึ่งจะทำให้การจัดแสดงมีความน่าสนใจมากขึ้น

----------------------------------------------------
 
สาวิตรี  ตลับแป้น /ผู้เขียน
ข้อมูลจาก  :  สำรวจภาคสนาม วันที่  27 เมษายน 2556
----------------------------------------------------
 
การเดินทาง : จากกรุงเทพฯไปตามทางหลวง 305 ผ่านรังสิต ธัญบุรี องครักษ์ ระยะทางประมาณ 100 กิโลเมตรหรือไปตามทางหลวงสายมิตรภาพ แล้วแยกเข้าหินกอง ผ่านวิหารแดง บ้านนา จะถึงจังหวัดนครนายก  ระหว่างทางจะเห็นป้ายบอกไปอำเภอปากพลี ระยะทาง 9 กม. ทางไปวัดโพธิ์ปากพลีมีป้ายบอก  โดยจะอยู่ช่วงทางโค้งด้านซ้ายมือ  ซึ่งต้องสังเกตป้ายข้างทางให้ดีเนื่องจากมีป้ายอื่นบังทำให้อาจจะขับรถเตลิดไป
 
-----------------------------------------------
 
อ้างอิง 
ข้อมูลการสัมภาษณ์ เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2556
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านปากพลี.(2550).ค้นเมื่อ 16 พฤษภาคม 2556 ,จาก http://pakpleenfe.blogspot.com/2007/01/blog-post_116900585154994673.html
องค์การบริหารส่วนตำบลปากพลี.(2554). พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านปากพลี. ค้นเมื่อ 16 พฤษภาคม 2556 ,จาก
http://www.thaimallplaza.com/center/website/management/website_dragdrop/index_menu.php?site=478&page_id=5268&control=
 
 

รีวิวของพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นบ้านปากพลี