อู่เรือจิ๋วบ้านปากมาบ
ที่อยู่:
กลุ่มสตรีและเยาวชนสหกรณ์ประมงบางจะเกร็ง-บางแก้ว(อู่เรือจิ๋ว) 28/2 หมู่ที่ 8 ถ.บางบ่อ-ดอนหอยหลอด ต.บางแก้ว อ.เมือง จ.สมุทรสงคราม 75000
โทรศัพท์:
: 034-769-877 , 081-308-9020 , 080-4358116 คุณพจนา สายทอง
โทรสาร:
034-769-877
วันและเวลาทำการ:
ทุกวัน ต้องการข้อมูลอู่เรือจิ๋วหรือต้องการท่องเที่ยวดูวิถีชาวประมงพื้นบ้าน ให้ติดต่อนัดหมายล่วงหน้าประมาณหนึ่งอาทิตย์
ค่าเข้าชม:
ไม่เก็บค่าเข้าชม
อีเมล:
boonyuen_siri@hotmail.com
ปีที่ก่อตั้ง:
2539
ของเด่น:
เรือประมง เรือพื้นบ้านจังหวัดสมุทรสงคราม
จัดการโดย:
เนื้อหา:
สถานะ:
ไม่มีข้อมูล
โดย:
วันที่: 10 กุมภาพันธ์ 2555
ไม่มีข้อมูล
ไม่มีข้อมูล
ไม่มีข้อมูล
แนะนำพิพิธภัณฑ์โดยทีมงานและสมาชิก
รีวิวของอู่เรือจิ๋วบ้านปากมาบ
จากการฝักใฝ่เรียนรู้ ได้กลายมาเป็นอาชีพ จนกระทั่งนำไปสู่การพัฒนาสร้างชุมชนให้เข้มแข็ง อู่เรือจิ๋วบ้านปากมาบ ในการบริหารดูแลของกลุ่มสตรีและเยาวชนสหกรณ์ประมงบางจะเกร็ง-บางแก้ว(อู่เรือจิ๋ว) ประธานกลุ่มคือคุณบุญยืน ศิริธรรมคุณพจนา สายทอง เจ้าหน้าที่กลุ่มฯ พูดถึงการดำเนินงานว่า ตอนนี้มีคนมาสั่งทำเรือจิ๋ว คิวยาวเป็นปี ในการสั่งต่อเรือ ช่างสามารถต่อเรือได้ทุกชนิดถ้ามีแบบมีรูปมาให้ ช่วงนี้ช่างกำลังต่อเรือที่ทำยากมากคือ เรืออเมริกันเฟรชเชอร์ เรือรบในตำนานของอเมริกา ต่อเป็นเรือบังคับขนาดเมตรเก้าสิบ จะใช้ปืนแบบบีบีกัน อุปกรณ์การต่อเรือจิ๋วก็จะมีปั๊มลม เครื่องเลื่อยไม้ แท่นเจีย และก็อุปกรณ์ชิ้นเล็กๆอีกมากมาย
เนื่องจากยังไม่มีอาคารพิพิธภัณฑ์จัดแสดงเรือจิ๋วโดยเฉพาะ จึงได้นำเรือจิ๋วมาจัดแสดงไว้ห้องเดียวกับห้องทำปลาหยองของกลุ่มฯ โดยมุมด้านหนึ่งจัดแสดงเรือจิ๋ว อีกด้านหนึ่งสมาชิกกลุ่มแม่บ้านก็กำลังขะมักเขม้นกับการผลิตปลาหยอง ซึ่งผลิตมาจากปลายี่สน ปลากระเบนชนิดหนึ่งที่นำมาทำอาหารได้หลายอย่าง เช่น ผัดฉ่า แกง ทอดกรอบ ปลาวง ปลาหวาน รสชาติอร่อย เป็นของกินของฝากสินค้าขึ้นชื่อของชุมชน
เรือจิ๋วที่จัดแสดงในตู้ ได้แก่ เรือสำเภาจีน เรือข้างกระดาน เรือด่วน เรือหลวงสมุย เรือตังเก เรืออวนรุน เรือมาดเก๋ง เรือมาดประทุน เรืออีป๊าบ เรือผีหลอก เป็นต้น ในการทำเรือจิ๋ว ช่างทำเรือได้มีการค้นคว้าข้อมูลอย่างละเอียด นอกจากแบบของเรือแล้ว ช่างต่อเรือจิ๋วยังได้ทำข้อมูลรายละเอียดของเรือพื้นบ้านไว้เป็นแผ่นป้าย อย่างเช่น เรืออีแปะ/เรืออีมาดหมู เป็นเรือที่ใช้ลำเลียงพืชผลตามร่องสวนต่างๆ ใช้เป็นเรือไปมาหาสู่กันในระยะใกล้ๆ นิยมใช้กันในชนบท คล้ายกันแต่มีชื่อต่างกันเพราะรูปร่างและลักษณะของเรือ เรืออีแปะยังพอมีให้เห็นในปัจจุบัน แต่เรืออีมาดหมูหาดูได้ยากมาก ส่วนเรืออีป๊าบสวน เป็นเรือที่ใช้ขนถ่ายพืชผลในแม่น้ำลำคลองและร่องสวนต่างๆ และได้นำมาประยุกต์ใช้ในการบรรทุก เช่น นำเครื่องหางยาวมาคีบท้ายเรือ เพื่อนำผลผลิตไปจำหน่ายอย่างรวดเร็ว ส่วนเรืออีป๊าบทะเล เป็นเรือที่มีรูปร่างคล้ายเรืออีป๊าบสวน แต่เรียวบางกว่า สามารถโต้คลื่นลมได้ดีกว่า เมื่อนำเครื่องหางยาวมาคีบท้ายจะแล่นได้เร็วกว่า สามารถหนีลมพายุได้ทัน ชาวประมงพื้นบ้านภาคกลางนิยมใช้กันอย่างแพร่หลายทั้งในอดีตและปัจจุบัน
ด้วยความคิดก้าวหน้า คุณพจนา สายทอง จึงเป็นตัวแทนคนรุ่นใหม่ที่มีวิสัยทัศน์ด้านการอนุรักษ์แบบยั่งยืน คุณพจนาบอกว่า เป้าหมายของกลุ่มคือ ต้องการที่จะให้ที่นี่มีอาคารพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงได้เต็มรูปแบบ พร้อมกับจัดให้มีการจำหน่ายของฝาก ตลาดปลาชุมชน การท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ อย่างเรือจิ๋วนี้ได้สะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิตของคนในชุมชนได้ดีและมีความน่าสนใจ ยกตัวอย่าง เรืออวนรุน เมื่อดูเรืออวนรุนจิ๋วแล้ว ให้เดินไปที่สะพานปลาใกล้ๆนี้ จะมองเห็นหมู่บ้านประมงบ้านปากมาบ เรืออวนรุนของจริงจอดอยู่ให้เห็นต่อหน้า
หรืออย่างเรือผีหลอก เรือประมงแบบพื้นบ้าน ตอนนี้ไม่ได้ใช้กันแล้ว เนื่องมาจากทุกวันนี้มีแสงไฟมากมาย เรือผีหลอก จัดได้ว่าเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านของคนไทยเราที่คิดค้นด้วยความฉลาด จับปลาได้โดยไม่ต้องลงไปในน้ำหรือ ใช้เบ็ด ใช้แห ใช้อวนให้เสียเวลาแค่พายเรือไปกลับ ก็ได้ปลามาเต็มลำเรือแล้ว เรือผีหลอกส่วนใหญ่จะเป็นเรือมาดมีทั้งที่เป็นเรือขุด และ เรือต่อ โดยมีลักษณะท้องเรือค่อนข้างแบน โดยจะทาสีไม้กระดานให้เป็นสีขาวแล้ววางให้เอียงลงไปในน้ำ ส่วนอีกฝั่งจะขึงด้วยตาข่ายเป็นแนวยาวตลอดลำเรือสูงจากกาบเรือประมาณ 2 ศอก บนเรือจะมีไม้กรีดน้ำ สำหรับกรีดน้ำให้ปลาตกใจ สมัยก่อนในยามค่ำคืนชาวประมงพื้นบ้านจะพายเรือเลาะริมตลิ่งแล้วใช้ไม้กรีดน้ำ กรีดลงไปในน้ำ กระดานสีขาวกับไม้กรีดน้ำ จะทำให้ปลาตกใจ กระโดดขึ้นมาบนเรือที่มีตาข่ายขึงอยู่อีกฝั่งของกาบเรือ ปลากระโดดไม่พ้น สุดท้ายก็ตกลงมาในเรือ
อู่เรือจิ๋วนี้เกิดขึ้นมาในปี พ.ศ. 2539 ช่วงนั้นชาวบ้านไม่มีงานทำ สาเหตุมาจากน้ำทะเลเน่าเสีย จึงได้รวมกลุ่มกันไปเรียนทำเรือจิ๋วกับอาจารย์กมล วิบูลกิจธนากร ที่หมู่บ้านบัวขาว เขตมีนบุรี กรุงเทพฯ กลับมามีคนที่มีความสามารถทำเป็นอาชีพได้และได้ฝึกสอนคนอื่น จึงได้ช่างเพิ่มขึ้น จากนั้นก็ทำเรือจิ๋วจำหน่ายตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ส่วนปลาหยองนี้เริ่มทำปี พ.ศ. 2541 โดยต้องใช้เวลาเป็นปีที่จะต้องคิดค้นสูตรให้อร่อย
ช่วงนี้การดำเนินงานของกลุ่มฯ ได้ก้าวหน้าไปอีกขั้น ด้วยการเริ่มจัดการท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ ให้ชื่อว่า โรงเรียนชาวประมง อู่เรือจิ๋ว นักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสวิถีชีวิตชาวบ้านอย่างแท้จริง จะได้นั่งเรือไปเก็บหอยแครง ไปเที่ยวดอนหอยหลอด ได้เล่นน้ำ ไปปลูกป่าชายเลนที่ผู้ใหญ่แดงใช้ภูมิปัญญาชาวบ้านริเริ่มในการเพิ่มพื้นที่ป่าชายเลน โดยไม่ต้องใช้งบประมาณจากรัฐบาล ซึ่งจะช่วยแก้ปัญหาคลื่นเซาะชายฝั่งทำให้ตลิ่งและบ้านพัง นักท่องเที่ยวจะได้พักโฮมสเตย์ในบ้านปากมาบ ได้รับประทานอาหารทะเลเมนูแบบพื้นบ้าน
คุณพจนาให้ความเห็นว่า การท่องเที่ยวไม่ควรเข้ามาเปลี่ยนแปลงหรือทำลายชุมชน ทั้งเรื่องของวิถีชีวิตและสภาพแวดล้อม ขณะคุยไปคุณพจนาได้ชี้ให้ดูชายคนหนึ่งกำลังเดินถือตะขอหาปูอยู่ที่ริมฝั่ง วิธีการของเขาจะใช้ตะขอล้วงรูปู ให้กล้ามปูหนีบแล้วดึงตัวออกมา และชี้ให้ดูหอยนางรมเกาะอยู่ที่เสาของสะพานปลา คนที่นี่เวลาเขาจับปลาเขาสามารถดำน้ำงมลงไปจับปลาดุกทะเลที่อยู่ในเลนด้วยมือเปล่า บรรยากาศของที่นี่ในช่วงฤดูหนาว ตอนเย็นจะมีนกกระยางมาเกาะอยู่เต็มไปหมด สิ่งเหล่านี้คือความอุดมสมบูรณ์ที่ยังคงมีมาจนถึงทุกวันนี้ การมาท่องเที่ยวสัมผัสวิถีชีวิตของคนที่นี่ ควรมีความเข้าใจและเปิดใจ อย่างการออกเรือหาปลาจับสัตว์น้ำ วิถีชีวิตของชาวประมงเขาจะต้องดูน้ำขึ้นน้ำลง การจับกุ้งหอยปูปลาก็จะมีฤดูกาลมีช่วงเวลาของมัน นักท่องเที่ยวก็ต้องรอเวลาการออกเรือตามวิถีที่ขึ้นอยู่กับธรรมชาติ
----------------------------------------------------
สาวิตรี ตลับแป้น /ผู้เขียน /ถ่ายภาพ
ข้อมูลจาก : สำรวจภาคสนาม วันที่ 16 กันยายน 2555
----------------------------------------------------
การเดินทาง : ทางไปอูเรือจิ๋วบ้านปากมาบ เป็นเส้นทางเดียวกับไปดอนหอยหลอด ตำบลบางแก้ว จังหวัดสมุทรสงคราม ก่อนถึงดอนหอยหลอดจะมองเห็นป้ายพิพิธภัณฑ์อู่เรือจิ๋วบ้านปากมาบ แล้วเป็นสะพานข้ามคลอง อู่เรือจิ๋วฯอยู่ตรงเชิงสะพานเป็นอาคารไม้เก่า(ตอนนี้ปิดไปไม่ได้ใช้)ด้านหลังมีอีกหลัง เรือจิ๋วจัดแสดงอยู่ภายในห้องเดียวกับห้องผลิตปลาหยองของกลุ่มสตรีและเยาวชนสหกรณ์ประมงบางจะเกร็ง-บางแก้ว(อู่เรือจิ๋ว)
-----------------------------------------------
อ้างอิง : ข้อมูลการสัมภาษณ์ วันที่ 16 กันยายน 2555
คลับคนรักเรือ.(2554).เรือผีหลอก.ค้นเมื่อ 22 กันยายน 2555,จาก http://thaiboatclub.com/
39/articles/
แนะนำพิพิธภัณฑ์โดยสื่อออนไลน์
แนะนำพิพิธภัณฑ์โดยบล็อก
แนะนำพิพิธภัณฑ์โดยสารานุกรมไทย
วิถีชีวิตท้องถิ่นและภูมิปัญญา
พิพิธภัณฑ์เมื่อวันก่อน
จ. สมุทรสงคราม
พิพิธภัณฑ์วัดดาวโด่ง
จ. สมุทรสงคราม
หอวัฒนธรรมจังหวัดสมุทรสงคราม
จ. สมุทรสงคราม