จากกรณีมีผู้ทรงคุณวุฒิด้านประวัติศาสตร์ พยายามขับเคลื่อนขอเปลี่ยนชื่อ"จังหวัดลำปาง" มาเป็น "จังหวัดนครลำปาง" โดยจะมีการเพิ่มเติมคำว่า "นคร" เข้าไปเหมือนเดิมในอดีต ซึ่งครั้งที่มีการปฏิรูปบ้านเมืองจากมณฑลเทศาภิบาลเป็นจังหวัด ตามคำสั่งของกระทรวงมหาดไทย ลงวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 ปรากฏว่า ชื่อของเมืองนครลำปาง กลายมาเป็นจังหวัดลำปาง คาดว่าเสมียนในสมัยนั้นพิมพ์ตกหล่นคำว่า "นคร" หายไปจนถึงทุกวันนี้ ตามที่ปรากฏเป็นข่าวมาแล้วนั้น
 
ความคืบหน้าเมื่อวันที่ 6 ก.ย. พระครูวาทีรัตโนภาส ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดบุญวาทย์วิหาร พระอารามหลวง ต. หัวเวียง อ. เมือง จ. ลำปาง และเลขานุการศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ เปิดเผยว่า อาตมาเห็นด้วยกับการขับเคลื่อนให้มีการเปลี่ยนชื่อ จ. ลำปาง เป็น จ. นครลำปาง เนื่องจากที่แผ่นจารึกปิดทอง ข้างประตูด้านหน้าพระอุโบสถวัด ระบุข้อความตอนหนึ่งว่า เมืองนครลำปาง ซึ่งเป็นชื่อ "นครลำปาง" อันเป็นหลักฐานสำคัญตามชื่อเดิมของจังหวัด
 

พระครูวาทีรัตโนภาส ยังระบุอีกว่า วัดแห่งนี้มีอายุมากกว่า 100 ปีแล้ว นับเป็นวัดเก่าที่ตั้งอยู่ในพื้นที่ตัวเมืองลำปาง และยังเป็นวัดที่ตั้งแต่ในอดีตจนถึงปัจจุบัน มักถูกใช้ประกอบพิธีทางศาสนาที่สำคัญของจังหวัด เพื่อความเป็นสิริมงคล สำหรับวัดบุญวาทย์วิหาร พระอารามหลวง เพิ่งจัดงานสมโภชพระอารามหลวง ครบ 100 ปี ไปเมื่อวันที่ 15 มิ.ย. ที่ผ่านมา ภายในพระอุโบสถของวัด เป็นที่เลื่อมใสศรัทธาของประชาชนเป็นอย่างมาก
 
โดยแผ่นทองแผ่นแรกจารึกไว้ว่า "ซุ้มประตูพระอุโบสถทั้ง 3 ซุ้มนี้ ของเก่าชำรุดทรุดโทรมไปมาก ครั้งเมื่อปี พ.ศ. 2473 พระธรรมจินดายายกปาพจนาธิปกสังฆปาโมกข์ เจ้าคณะจังหวัดนครลำปาง เป็นผู้อารามาธิบดีวัดบุญวาทย์วิหารนี้ ได้บริจาคทรัพย์ส่วนตัว เป็นมูลค่า 325 บาท 95 สตางค์ จ้างนายช่างให้ปฏิสังขรณ์ซ่อมแซม และประดับกระจกศรีต่างๆ ขึ้นใหม่สำเร็จแล้วบริบูรณ์ เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2473 ด้วยอำนาจอานิสงส์ผลบุญนี้ขอจงบันดาลให้สิ้นไปแห่งกิเลศานานุลัยในปัตยุบันกาล และอนาคตกาล เทอญ"

ส่วนจารึกสีทองอีกแผ่นระบุข้อความไว้ว่า "ศุภมัสดุพระพุทธศาสนากาลล่วงแล้วได้ 2455 พรรษา เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิตย์เจ้าผู้ครองนครลำปางได้รื้อพระวิหารหลังเก่าแต่โบราณนั้นเสีย ได้สร้างพระอุโบสถหลังนี้แทนขึ้นใหม่สำเร็จแล้วบริบูรณ์ และได้ทำการมหากรรมทำบุญฉลอง และผูกพัทธสีมาลงที่พระอุโบสถนี่เมื่อวันที่ 15 มิถุนายน 2458 ได้บริจาคทุนทรัพย์สร้างพระอุโบสถหลังนี้ เป็นจำนวนเงิน 32,738 บาท 85 สตางค์ ด้วยอำนาจอานิสงส์ผลทั้งหลายนี้จงบันดาลให้เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิตย์ ให้ได้เสวยอิฐวิบูลผลอันโอฬาริกภาพยิ่งๆ ขึ้นไป เทอญ"
 
สำหรับเจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิตย์ หรือชื่อมหาอำมาตย์โท พลตรี เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิตหรืออีกชื่อ เจ้าหนานบุญทวงษ์ ณ ลำปาง เป็นเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 12 ซึ่งเป็นองค์สุดท้าย ปกครองนครลำปาง ตั้งแต่วันที่ 2 มีนาคม 2440-วันที่ 5 ตุลาคม 2465 ซึ่งองค์ท่านเป็นองค์อุปถัมภ์วัดบุญวาทย์วิหารพระอารามหลวงแห่งนี้มาอย่างยาวนาน เนื่องจากเป็นวัดที่ตระกูล ณ ลำปาง ได้บูรณปฎิสังขรณ์มาตั้งแต่พ่อเจ้าคำโสม เรื่อยมาจนถึงสมัยเจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิตย์ นับเป็นวัดเก่าแก่ที่อยู่คู่นครลำปางมาตั้งแต่อดีต

ที่มา : เดลินิวส์ 6 กันยายน 2558

ผู้เขียน :

คำสำคัญ : จารึกจังหวัดลำปาง จารึกวัดบุญวาทย์วิหาร จารึก พ.ศ. 2455