สัจจรัตน์ สุขในมณี (พ.ศ. 2543)

รศ. กรรณิการ์ วิมลเกษม (พ.ศ. 2543)

1. สัจจรัตน์ สุขในมณี : เรื่องพญาช้างพาบริวารหากิน มีที่มาจาก ลฑุกิกชาดก ในอรรถกถานิบาตชาดก ปัญจกนิบาต ลำดับที่ 357 เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพระโพธิสัตว์ซึ่งเสวยพระชาติเป็นพญาช้างซึ่งออกหากินกับบริวารแล้วได้พบนางนกไส้กกลูกอ่อนอยู่ที่หนทาง นางนกได้อ้อนวอนขอชีวิตลูก พญาช้างจึงไปยืนคร่อมลูกนกไว้ ปล่อยให้บริวารไปก่อน ภายหลังมีช้างตัวหนึ่งมาหากินพบนางนกขอชีวิตลูกเช่นกันแต่ช้างไม่ฟัง กลับฆ่าลูกนกตาย นางนกจึงหาวิธีฆ่าช้างนั้นบ้าง
2. สัจจรัตน์ สุขในมณี : เรื่องสุนัขจิ้งจอกลวงราชสีห์ 7 ตัว มีที่มาจาก สิงคาลชาดก ในอรรถกถา นิบาตชาดก ทุกนิบาต ลำดับที่ 152 เป็นเรื่องราวของพระโพธิสัตว์เสวยพระชาติเป็นราชสีห์กล่าวติเตียนน้องชายซึ่งปราศจากความพิจารณา
3. สัจจรัตน์ สุขในมณี : เรื่องพญาครุฑกับปลากลืนไข่นกกางเขน มีเนื้อเรื่องตรงกับนิทานเรื่องที่ 19 ในปักษีปกรณัม นอกจากนี้ยังคล้ายคลึงกับนิทานสันสกฤต คือ ปัญจตันตระ การแตกมิตร นิทานเรื่องที่ 9 เรื่องเรื่องนกต้อยตีวิดเอาชนะทะเลและหิโตปเทศ การแตกมิตร
4. สัจจรัตน์ สุขในมณี : “เขาจักรวาฬ” (เขาจักรวาล) เป็นเขาชั้นนอกสุด ล้อมรอบด้วยทวีปทั้ง 4 และ โสณมหาสมุทร เขานี้เปรียบเสมือนกำแพงจักรวาล มีสัณฐานดุจขอบสระกลม