ศัพทานุกรมจารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

ศัพทานุกรมจารึก

ผลลัพท์การค้นหา

คำศัพท์ คำจารึก ชนิด ความหมาย ภาษา
145 เมือหน้า (5) เมือห̅น้า ว. ไปภายหน้า, ต่อไปภายหน้า ท.
146 จุฑสักกพัท 1088 ตัว (1) จุฑสกฺกพฺท 1088 ต̑ว น. ปีจุลศักราช ตรงกับ พ.ศ. 2269 ท.
147 เดือนยี่ (3) เฑิอรญี, เดิอนญี น. เดือนยี่ตรงกับเดือน 12 ของไทยภาคกลาง ท.
148 วัน 6 (18) วฺัน 6, ว้น 6 น. วันศุกร์ ท.
149 ติถี (2) ติถิ น. ดิถี ; ฤกษ์ ยาม ป.
150 อุตตราภัทร (1) อุตฺตราภทฺร น. ชื่อฤกษ์กลุ่มที่ 24 ได้แก่ ดาวไม้เท้า ป.
151 ประจิกราศี (1) บฺรจิกฺกราสี น. ราศีพิจิก ท.
152 วัสสา (49) วส̅สา, วัสา, วสา, วฺษัสา, วัดสา, วะสา, วดัสา, วสสา น. ปี, พรรษา ป.
153 ชิน (3) ชิน น. ผู้ชนะ, พระพุทธรูป ป.
154 แปลง (7) แบฺลฺง, แปลง ก. สร้าง ท.
155 กวม (5) กวม ก. คลุม, ครอบคลุม, คล่อม ท.
156 จุฑศักกาพัท 1089 ตัว (1) จุลฑ่ศกฺกาพฺทะ 1089 ตฺ̑ว น. “จุฑศักกาพัท” เป็นภาษาสันสกฤต แปลว่า จุลศักราช มาจาก จุฑ = จุล ศกฺก หรือ ศก = ศักราช อพฺท = ปี สำหรับคำว่า จุล นั้น ภาษาสันสกฤตใช้คำว่า “กฺษุลฺล” ไม่ใช่ จุฑ (กฺษุลฺล = small ส่วน จุฑ = to be small) จุลศักราช 1089 ตรงกับ พ.ศ. 2270 ส.
157 เดือนสิบ (1) เฑฺฺอรสิิบ น. เดือน 10 ภาคเหนือ ตรงกับเดือน 8 ภาคกลาง ท.
158 เต่ายี (2) เต่าญี น. ชื่อวันชนิดหนึ่งของไทย คำนำหน้าเป็นแม่วันไทย หรือแม่มื้อ มีรอบละ 10 วัน คำหลังเป็นลูกวันไทย หรือลูกมื้อ มีรอบละ 12 วัน ฉะนั้นวันหนไทย จึงมีรอบละ 60 วัน ท.
159 เชียงแสน (1) ชฺยงแสฺน น. เมืองโบราณซึ่งอยู่ในพื้นที่ของจังหวัดเชียงรายในปัจจุบัน ท.
160 หมื่น (4) หฺมืร น. เท่ากับน้ำหนัก 10 ชั่ง (12 กิโลกรัม) ท.
161 จุ่ง (25) จุ่ง, จูํง, จูง, จุง ก. จง, จึง ท.
162 พัน (1) พฺัน น. เท่ากับน้ำหนัก 1 ชั่ง ท.
163 ดีหลี (4) ฑีหฺลี ว. ดีจริงๆ, ดีนัก ท.
164 ผู้ข้า (3) ผู้ข้า ส. สรรพนามบุรุษที่ 1 ที่เป็นเอกพจน์ ท.
165 พระโคตม (1) พฺรเคาตม น. พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน ท.
166 พระอริยเมตไตรย (2) พฺรอริยเมตฺเตยฺย น. “พระอริยเมตไตรยเจ้า” หรืออีกชื่อ “พระศรีอารย์” คือ พระอนาคตพุทธเจ้า ผู้ซึ่งจะลงมาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า หลังจากที่พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันปรินิพพานไปแล้ว 5, 000 ปี ท.
167 สงสการ (2) สฺ̑งสกาน ก. "สงสการ” ภาษาถิ่นเหนือนิยมอ่านกันว่า “ส่งสการ” หมายถึง ส่งสักการะ ซึ่งเกี่ยวกับพิธีการปลงศพ ส่วนเขมร เขียนเป็น “สฺงการ” อ่านว่า “ส็องการ์” ซึ่งหมายถึง พิธีเกี่ยวกับการปลงศพเช่นกัน เข้าใจว่ามาจากมาจากภาษาสันสกฤตว่า “สํสฺการ” แปลว่า การทำให้ดีขึ้น ซึ่งได้แก่ “พิธี” นั่นเอง ส.
168 เจติยคัพภ (1) เติยคพฺภ น. ห้องในพระเจดีย์ ป.