ความเป็นมาของการจัดตั้งศูนย์ภูมิปัญญาท้องถิ่น (โรงเรียนสามเงาวิทยาคม) เริ่มจากทางโรงเรียนได้มีการจัดแสดงของเก่าไว้ในมุมหนึ่งภายในห้องสังคม ศึกษา อ.ธนากร ปินตาใส จึงได้เกิดความสนใจที่จะทำพิพิธภัณฑ์ขึ้นเพื่อไว้เป็นที่จัดแสดงของเก่า เหล่านี้ โดยทางผู้อำนวยการโรงเรียนสามเงาวิทยาคม อ.รังสิทธิ์ ชัยแก้ว ได้ยกพื้นที่ภายในอาคารเรียนชั่วคราว จำนวน 1 ห้อง สำหรับการจัดแสดง และใช้ชื่อว่า อาคารเรียนชั่วคราว ต่อมาเมื่อทางโรงเรียนได้รับสิ่งของที่บริจาคมามากขึ้น จึงได้ขยายพื้นที่ในการจัดแสดงออกไปอีก 1 ห้อง โดยทำเป็นพื้นที่เชื่อมต่อกับส่วนแรก และได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น ศูนย์ภูมิปัญญาท้องถิ่น นอกจากนี้ทางโรงเรียนได้มอบหมายให้นักเรียนทำการสืบค้นภูมิปัญญาของครอบครัว และท้องถิ่นของตนเอง เพื่อเป็นแหล่งความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาท้องถิ่น

ศูนย์ภูมิปัญญาท้องถิ่น (โรงเรียนสามเงาวิทยาคม) เป็นอาคาร 1 ชั้น อยู่ตรงบริเวณอาคารเรียนชั่วคราว ภายในห้องจัดแสดงประกอบด้วยสิ่งของต่างๆที่นำมาจัดแสดงเป็นหมวดหมู่ดังนี้

ด้านศาสนา ประกอบด้วย ธรรมมาสน์ ใบเสมาธรรมจักร ใบระกา กำปี หรือคัมภีร์ธรรม

ด้านการประกอบอาชีพ เช่น ฮางข้าวหมู แอกวัว แอกควาย เครื่องแกะข้าวโพด รอก รอกควาย ตาชั่ง

ด้านการดำรงชีวิต เช่น ขันโตก กระบวย โอ่ง ไห ตะเกียง ชะลอม กะแหลบ (ไม้ตีแมลงวัน) ไม้พาย โม่ข้าว กระต่ายขูดมะพร้าว ที่ทำลอดช่องขี้ไต้ (ชัน) เกี๊ยะ (ไม้สน, ที่จุดไฟ) กระจ่า เตารีด ถ่าน ฝักมีด กะหลกประชุม

ด้านวัฒนธรรมและประเพณี ประกอบด้วย โคม ลวดลายการตัดกระดาษ ตุง และเครื่องดนตรี เช่น กลองแอว

สิ่งของที่นำมาจัดแสดงในศูนย์ภูมิปัญญาท้องถิ่น ขณะนี้ได้ให้นักเรียนทำบัญชีของแหล่งที่มาของสิ่งของ

---

ข้อมูลจาก: เวบไซต์พิพิธภัณฑ์ชุมชนตาก [http://www.cmtak.com/index.php?menu=museum&museum_id=19 accessed 20090224]