บ้านบริบูรณ์(หอศิลปะการแสดงนครลำปาง)

บ้านบริบูรณ์ เป็นบ้านและสำนักงานของพ่อเลี้ยงหม่องยีและแม่เลี้ยงป้อม ซึ่งหม่องยีมีเชื้อสายพม่าเดินทางเข้ามาทำงานค้าไม้ให้ชาวอังกฤษในประเทศไทย เนื่องจากหม่องยีเป็นคนขยัน ค้าขายเก่งจึงได้เป็นเฮดแมน (headman) ของหลุย ที.เลียวโนเวนส์ อีกทั้งยังเป็นผู้มีอิทธิพลและมีฐานะทางสังคมที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางในลำปาง เป็นพ่อค้าไม้ที่มีทั้งช้าง ม้า วัว ควาย

พ่อเลี้ยงหม่องยีในฐานะที่เป็นคหบดีพม่า ที่มีอิทธิพลและมีฐานะทางสังคมเป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวางในลำปาง จึงได้รับมอบหมายให้เป็นกัมปะโดทำงานให้ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ผู้จัดการคนแรกของแบงค์สยามกัมมาจล สาขาลำปาง

กัมปะโดหม่องยีทำหน้าที่เป็นนายหน้าหาเงินมาฝากธนาคาร หาลูกค้ากู้เงิน เรียกว่าเป็นตัวกลางเชื่อมระหว่างธนาคาร และลูกค้า ได้ผลตอบแทนเป็นเปอร์เซ็นต์ของการเป็นตัวกลาง แต่ต้องรับผิดชอบหลักประกัน รับผิดชอบต่อทั้งธนาคารเจ้าหนี้ และลูกค้าธนาคารซึ่งเป็นลูกหนี้หรือผู้ฝากเงิน นับว่าหม่องยีเป็นพ่อค้าไม้คนสำคัญที่ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ให้ความไว้วางใจอย่างมาก ขณะที่ดำรงตำแหน่งผู้จัดการแบงค์สยามกัมมาจลอยู่นานถึง 78 ปี (พ.ศ. 2473-2481)


บ้านบริบูรณ์ เป็นบ้านและสำนักงานของพ่อเลี้ยงหม่องยีและแม่เลี้ยงป้อม สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นประมาณ ปี พ.ศ. 2461-2471เนื่องจากตั้งอยู่ในทำเลที่สะดวกในเรื่องการค้า เป็นศูนย์กลางธุรกิจของพ่อค้าชาวพม่า ชาวจีน ชาวอินเดีย ที่มาตั้งรกรากค้าขายกับชาวอังกฤษที่มาทำไม้สมัยนั้น บ้านบริบูรณ์เป็นบ้านไม้สองชั้นสีเขียวอมฟ้า โดดเด่นด้วยลายไม้ฉลุแบบพม่ารอบบ้าน บ้านถูกทิ้งร้างหลายสิบปี จนได้รับการอนุรักษ์และบูรณะอาคารให้งดงามดังเดิม โดยมูลนิธินิยม ปัทมะเสวี เมื่อราวปี พ.ศ. 2557 เพื่อใช้เป็นศิลปะการแสดง เช่น คอนเสิร์ต การแสดงดนตรีต่าง ๆ การฟ้อนรำ  การแสดงละคร เป็นการเปิดพื้นที่ให้กับศิลปินในจังหวัดลำปาง และจังหวัดใกล้เคียงนำเสนอผลงานและแสดงความสามารถ

การบูรณะพยายามคงไว้ซึ่งสภาพเดิม และหากต้องใช้วัสดใหม่ทดแทนก็จะพยายามให้สอดคล้องกับสภาพเดิมมากที่สุด เช่นเดียวกับการตกแต่งภายในที่พยายามจัดหาข้าวของร่วมสมัยเดียวกับตัวบ้าน  โดยการบูรณะนำโดยอ.กิติศักดิ เฮงษฎีกุล ซึ่งเคยบูรณะอาคารฟองหลี ในบริเวณกาดกองต้ามาก่อนหน้านี้ และยังเป็นกรรมการในมูลนิธินิยม ปัทมะเสวี
ชั้นล่างอาคารแบ่งโซนจัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียน ส่วนชั้นบนจำลองบรรยาศคล้ายกับบ้านที่หม่องยีเคยพักอาศัย มีภาพถ่ายหม่องยีและภรรยาย พระพุทธรูปพม่า  ส่วนพื้นที่สนามด้านล่างมักใช้จัดงานกิจกรรมต่างๆ รวมถึงการให้เช่าจัดงานมงคลเพื่อหารายได้เลี้ยงตัวเอง

ปณิตา สระวาสี เขียน
ข้อมูลจาก: สำรวจภาคสนามวันที่ 20 ธันวาคม 2559
แผ่นพับประชาสัมพันธุ์บ้านบริบูรณ์