บ้านศรีบูรพา

ศรีบูรพา นามปากกาของนายกุหลาบ สายประดิษฐ์ นักคิด นักเขียน นักหนังสือพิมพ์ นักมนุษยธรรม และนักต่อสู้เพื่อสิทธิเสรีภาพและประชาธิปไตยที่ได้รับการยกย่อง ผลงานมีทั้งนวนิยาย เรื่องสั้น เรื่องแปล บทกวี สารคดีและบทความ หลายเล่มได้รับการแปลเป็นภาษาต่างประเทศหลายภาษา ยูเนสโกได้พิจารณาและมีมติยกย่องเป็นบุคคลสำคัญเมื่อปี 2546 และมีการฉลองครบรอบชาตกาล 100ปีของกุหลาบ สายประดิษฐ์ เมื่อวันที่ 31 มีนาคม 2548

ศรีบูรพาถูกจับในเหตุการณ์กบฏสันติภาพ หลังจากออกจากคุกก็ลี้ภัยไปอยู่เมืองจีนตราบจนสิ้นชีวิต ที่ดินของบ้านศรีบูรพาได้รับประทานจากพระองค์เจ้าวรรณไวทยากร ศรีบูรพาออกแบบและปลูกบ้านอยู่กับคู่ชีวิตคือคุณชนิด สายประดิษฐ์ ซึ่งเป็นนักเขียนเช่นเดียวกัน จนเมื่อถูกจับที่บ้านหลังนี้และเมื่อลี้ภัย บ้านก็ไม่มีคนอยู่อย่างถาวร ให้เช่าบ้าง บางช่วงเวลาก็ปิดตายไปกว่า 30 ปี จนเมื่อปี พ.ศ. 2531 คุณชนิด และบุตร ได้กลับเข้ามาอาศัย จนเมื่อศรีบูรพาได้รับการยกย่องจากยูเนสโก จึงร่วมกับสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย คิดจัดต่อเติมบ้านส่วนหนึ่งให้เป็นห้องสมุด จัดแสดงผลงานของศรีบูรพา โต๊ะทำงาน บันทึก จดหมายต่างๆ

ปัจจุบันบ้านศรีบูรพา จะเปิดในส่วนของห้องสมุดให้ผู้สนใจเข้าชม และทุกวันที่ 31 มีนาคม จะจัดงานชาตกาลศรีบูรพา มีการทำบุญเลี้ยงพระ นำชมบ้าน และเสวนาระลึกถึงศรีบูรพา

ปณิตา สระวาสี เขียน
สำรวจภาคสนามวันที่ 31 มกราคม 2560