พิพิธภัณฑ์เมืองโบราณเวียงกาหลง ตั้งอยู่ในศูนย์พัฒนาศีลธรรมเวียงกาหลง ที่ได้รวบรวมความรู้เกี่ยวกับประวัติความเป็นมาอันยาวนานของเวียงกาหลง ซึ่งเคยรุ่งเรืองในอดีต โดยเฉพาะเป็นแหล่งผลิตเครื่องเคลือบดินเผาที่เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง จากหลักฐานการค้นพบคูเมืองโบราณที่มีลักษณะไม่เป็นรูปทรงเรขาคณิตเหมือนกับเมืองสำคัญต่าง ๆ ในภาคเหนือ คูเมืองและกำแพงเมือง 2 ชั้นเป็นรูปปีกกาทอดยาวตั้งแต่ด้านทิศเหนือจรดทิศใต้ ผู้ไม่ชำนาญเส้นทางย่อมหลงทางได้ง่าย จึงเป็นที่มาของชื่อเวียงกาหลง อยู่ในอาณาจักรแว่นแคว้นยวนเชียง (ซึ่งสันนิษฐานว่าเป็นเมืองเชียงลาวหรือเชียงรายในปัจจุบัน) และชื่อเวียงกาหลง ก็ไปพ้องเอากับพุทธประวัติส่วนหนึ่งในตำนานที่เล่าขานถึงกำเนิดของพระพุทธเจ้าห้าพระองค์