หมู่บ้านมิตรภาพฯ จัดตั้งขึ้นภายใต้โครงการพัฒนาบ้านนาจอกให้เป็นหมู่บ้านแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม โดยเมื่อปี 2542 ได้จัดทำบันทึกความเข้าใจระหว่างหอการค้าจังหวัดนครพนม ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัดนครพนม และพิพิธภัณฑ์โฮจิมินห์ (Museum of Ho Chi Minh: MHCM) ของเวียดนาม ภายใต้การสนับสนุนของกองทุนเครือข่ายวิจัยเพื่อการพัฒนาหมู่บ้าน จัดตั้งขึ้นที่บ้านนาจอก หมู่ 5 ตำบลหนองญาติ อำเภอเมืองนครพนม จังหวัดนครพนม 
 

จากนั้น มีการดำเนินการอย่างต่อเนื่องในรูปแบบของการจัดตั้งคณะกรรมการที่ปรึกษาและคณะกรรมการดำเนินงาน จนพิพิธภัณฑ์เปิดตัวอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2547 โดยมี ฯพณฯ ฟาม วัน ขาย นายกรัฐมนตรีสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามและคณะรัฐมนตรี และ ฯพณฯ ดร.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรีแห่งราชอาณาจักรไทยและคณะรัฐมนตรี เป็นประธานในพิธี ความน่าสนใจของโครงการหมู่บ้านมิตรภาพไทย-เวียดนาม อยู่ที่การเป็นโครงการความร่วมมือทางวัฒนธรรมที่เป็นรูปธรรมระหว่างประเทศ ที่เกิดขึ้นภายใต้ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ ประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมระหว่างไทยกับเวียดนาม ซึ่งกระทรวงต่างประเทศของไทยแสดงความเห็นสนับสนุนการดำเนินงานมายังการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน 2542ว่า

 

1) เวียดนามเป็นมิตรประเทศในกลุ่มอาเชียน ความสัมพันธ์ทวิภาคีมีความใกล้ชิดแน่นแฟ้น รัฐบาลทั้ง 2 ประเทศเน้นให้ดำเนินความร่วมมือในหลายด้านตลอดจนมุ่งให้มีการไป-มาหาสู่ของประชาชนทั้งสองฝ่ายเพื่อให้เกิดความใกล้ชิดยิ่งขึ้น

 

2) อดีตประธานธิบดีโฮจิมินห์เป็นเหมือนจุดรวมใจของชาวเวียดนาม การพัฒนาพื้นที่หมู่บ้านนาจอก นอกจากส่งเสริมอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวแล้ว จะเป็นการส่งเสริมมิตรภาพไทย-เวียดนาม ทั้งระดับรัฐบาลและระดับประชาชนอีกทางหนึ่งด้วย ปัจจุบันชาวต่างชาติโดยเฉพาะชาวเวียดนามจำนวนมาก สนใจจะเข้ามาท่องเที่ยวบริเวณดังกล่าว เพราะมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ การเมืองสำหรับคนเวียดนาม

 

3) ปัจจุบันชาวเวียดนามเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในประเทศไทยมากขึ้นทุกปี ส่วนใหญ่อยู่ในภาคกลาง คือกรุงเทพฯ และพัทยา หากพัฒนาบ้านนาจอกตามแนวคิดดังกล่าวจะดึงดูดนักท่องเที่ยวชาวเวียดนามให้เดินทางมาภาคอีสานมากยิ่งขึ้น

 

           การพัฒนาหมู่บ้านนาจอกให้เป็นแหล่งท่องเที่ยว ยังประกอบไปด้วยโครงการสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกในการรองรับนักท่องเที่ยว การขยายถนนเข้าหมู่บ้าน การจัดระบบไฟฟ้าแรงต่ำบริเวณหน้าบ้านจำลองของอดีตประธานาธิบดีโฮจิมินห์ และการพัฒนาเนื้อหาในห้องจัดแสดงด้วยความร่วมมือระหว่างคณะของจังหวัดนครพนม สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ และกรมความร่วมมือระหว่างประเทศ กระทรวงวัฒนธรรมและข่าวสารเวียดนาม ในการประชุมเมื่อวันที่ 16 มิถุนายน 2546 เวียดนามเสนอให้มีการจำลองบ้านอดีตประธานธิบดีโฮจิมินห์ และสนับสนุนด้านเอกสารต่างๆ วัสดุสิ่งของที่เกี่ยวข้อง และมอบรูปปั้นจำลองอดีตประธานาธิบดีโฮจิมินห์ ส่วนสำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติรับผิดชอบการจัดแสดง
 

               อาคารจัดแสดงเป็นอาคารสองชั้น ใต้ถุนโล่ง เดิมเป็นอาคารเรียนเก่า ชั้นบนจัดแสดงนิทรรศการ ซึ่งประกอบด้วยเนื้อหา 3 กลุ่มใหญ่ คือ 

               (1) ประวัติและความเป็นมาของโครงการความสัมพันธ์ไทย-เวียดนาม เน้นในเรื่องทางเศรษฐกิจ

               (2) ประวัติประธานาธิบดีโฮจิมินห์ พร้อมแสดงรูปจำลองบ้านเกิดและอดีตบ้านที่พำนักอาศัยของท่านที่ฮานอย 

               (3) สถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัดนครพนม 

ข้อมูลจาก: 

การสำรวจภาคสนามโดยศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรวันที่ 26 พฤศจิกายน 2547. 

สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดนครพนม. หมู่บ้านมิตรภาพ ไทย-เวียดนาม จังหวัดนครพนม . อุบลราชธานี: ศิริธรรมออฟเซ็ท, 2547.