พิพิธภัณฑ์การป่าไม้ ศูนย์ฝึกอบรมที่ 1 (แพร่) สังกัดส่วนฝึกอบรม สำนักบริหารงานกลาง กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช  ตั้งอยู่ในพื้นที่ของโรงเรียนป่าไม้แพร่เดิม หลังจากที่โรงเรียนป่าไม้แพร่ ถูกยุบเลิกการเรียนการสอนไปเมื่อปี  2536   ต่อมาในปี 2541 จึงเริ่มทำเป็นพิพิธภัณฑ์  เพื่อต้องการให้เป็นแหล่งรวบรวมความรู้ ข้อมูล เกี่ยวกับประวัติการทำไม้และประวัติของสถานที่  
 

ย้อนกลับไปเมื่อร้อยปีล่วงมาแล้ว  พื้นที่ของโรงเรียนป่าไม้แพร่เดิมนั้น ในอดีตคือสำนักงานของบริษัทอีสต์เอเชียติก (East Asiatic Co.Ltd.) ที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ในสมัยรัชกาลที่ 5 เมื่อครั้งการทำไม้เป็นหนึ่งในกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สำคัญในยุคนั้น   ในช่วงนั้นบริษัทต่างประเทศหลายบริษัทต่างก็เข้ามาขอสัมปทานป่าไม้   หนึ่งในนั้นคือบริษัทอีสต์เอเซียติก จำกัด จากเดนมาร์ก  ที่เข้ามาขอสัมปทานทำไม้สัก บริเวณริมแม่น้ำยมฝั่งขวา และตั้งสำนักงานขึ้นในเมืองแพร่  อย่างไรก็ดีเมื่อรัฐบาลยกเลิกสัมปทานแก่บริษัทต่างชาติ  ที่ทำการบริษัทอีสต์เอเชียติกเดิม จึงถูกใช้ทำเป็นโรงเรียนป่าไม้แพร่ เพื่อสอนวิชาการป่าไม้ ในปี 2479
 

พิพิธภัณฑ์แบ่งออกเป็น 3 อาคาร แต่ละอาคารอายุกว่า 100 ปี สถาปัตยกรรมแบบโคโลเนียล
 

อาคารแรกเป็นอาคารไม้ 2 ชั้น เดิมเป็นที่ทำงานและที่พักของเจ้าหน้าที่บริษัทอิสต์เอเชียติก ต่อมาใช้เป็นอาคารสโมสรของนักศึกษาป่าไม้  ภายในอาคารจัดแสดงประวัติโรงเรียนป่าไม้  อุปกรณ์การเรียนการสอนของนักศึกษาป่าไม้  ชั้นล่างรวบรวมป้ายชื่อโรงเรียนป่าไม้ยุคต่างๆ
 

อาคารที่สอง เดิมเป็นอาคารที่ทำการของบริษัทอีสเอเชียติก และต่อมาใช้เป็นที่ทำการของโรงเรียนป่าไม้  ภายในจัดแสดงภาพเก่าเกี่ยวกับการทำไม้ในอดีตของประเทศไทย  แสดงเครื่องมือ  เครื่องใช้ต่างๆ เกี่ยวกับการทำไม้ ตัวอย่างผลิตภัณฑ์จากไม้  เรื่องราวของไม้สัก และตัวอย่างไม้ชนิดต่างๆ  ตัวอย่างสัญญาซื้อขายที่ดินอายุ 104 ปี ระหว่างรัฐบาลสยามกับบริษัทอีสต์เอเชียติก  
 

อาคารหลังที่สาม  เป็นอาคาร 2 ชั้น ตั้งอยู่บนกำแพงเมืองเก่า เดิมเป็นที่พักของผู้บริหารของบริษัทอีสต์เอเชียติก และเคยใช้เป็นที่พักของอดีตผู้อำนวยการโรงเรียนป่าไม้  ภายในจัดแสดงภาพประวัติการทำไม้ของบริษัทอีสต์เอเชียติก และภาพที่เกี่ยวข้องขณะที่ได้รับสัมปทานทำไม้ในจังหวัดแพร่ 
 

พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นอีกหนึ่งประจักษ์พยาน ที่แสดงถึงพัฒนาการของเศรษฐกิจและสังคมสมัยใหม่ของสยามเมื่อร้อยกว่าปีที่ผ่านมา  และเป็นสถานที่ทำให้เราเข้าใจเศษเสี้ยวประวัติศาสตร์ของท้องถิ่นที่เติมเต็มภาพรวมทางประวัติศาสตร์ของสยามเมื่อร้อยกว่าปีล่วงมาแล้วให้กระจ่างชัดยิ่งขึ้น

 

ข้อมูลจาก:  
แผ่นพับประชาสัมพันธ์พิพิธภัณฑ์การป่าไม้ ศูนย์ฝึกอบรมที่ 1 (แพร่)

สำรวจภาคสนาม วันที่ 28 มิถุนายน 2553