วังเจ้าเมืองพัทลุง

เมืองพัทลุงได้โยกย้ายที่ตั้งเมืองมาแล้วหลายครั้งในอดีต การย้ายที่ตั้งเมืองก็คือการย้ายที่อยู่และที่ว่าราชการของเจ้าเมือง  ที่อยู่ของอดีตเจ้าเมืองพัทลุงจึงกระจายอยู่ในหลายแห่ง ส่วนใหญ่สร้างด้วยไม้เกือบทั้งสิ้น ที่หลงเหลืออยู่คือของอดีตเจ้าเมือง 2 ท่านสุดท้ายก่อนการปฏิรูปการปกครอง คือ ที่อยู่ของพระยาวรวุฒิไวยฯ(น้อย) ที่เรียกว่า “วังเก่า” และที่อยู่พระยาอภัยบริรักษ์(เนตร) ที่เรียกว่า “วังใหม่”  ทายาทที่เป็นเจ้าของเดิมให้ยกที่ดินพร้อมสิ่งปลูกสร้างให้ราชการ โดยสภาพเดิมยังไม่ถึงกับผุพังมาก ยังคงมีส่วนที่พอจะบูรณะปฏิสังขรณ์ได้ กรมศิลปากรจึงได้เข้ามาบูรณะและเปิดเป็นพิพิธภัณฑ์

วังเก่าประกอบด้วยกลุ่มอาคาร 5 หลัง สร้างด้วยไม้ทรงเรือนไทยยกพื้นสูง เสากลมปักดิน การประกอบเครื่องเรือนใช้ลูกสักหรือลิ่มไม้ทั้งหลัง ฝาไม้กระดานแบบฝาปะกน เรือนบางหลังใช้ฝาขัดแตะถือปูน แต่ปัจจุบันรื้อถอนเหลือเพียง 2 หลัง คือ เรือนแฝดหลังใหม่กับเรือนครัว ซึ่งได้เปลี่ยนแปลงเป็นของใหม่ให้เหมาะสมกับสภาพปัจจุบัน

วังใหม่สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2431 ประกอบด้วยกลุ่มอาคาร 5 หลัง เป็นเรือนไม้ทรงไทยยกพื้นสูง ฝาขัดแตะถือปูน กลางลานบ้านถมดินแล้วก่ออิฐถือปูนเป็นแนวคันดิน มีบันไดทางขึ้นทางทิศตะวันออกและทิศใต้ ทิศละ 1 ทาง วังใหม่กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติในราชกิจจานุเบกษา วันที่  31 พฤษภาคม 2526

การจัดแสดงภายในของทั้งวังเก่าและวังใหม่ ส่วนหนึ่งเป็นเฟอร์นิเจอร์เดิมที่ติดกับบ้านแต่มีไม่มากนัก ข้าวของส่วนหนึ่งได้รับการบริจาคจากทายาทซึ่งมีไม่มากเช่นกัน ส่วนใหญ่จะเป็นภาพวาดและถ่ายเก่าของตระกูลเจ้าเมือง และภาพพระบรมวงศานุวงศ์ที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์สำคัญของเมืองพัทลุง เช่น สมเด็จกรมพระยากรมดำรงราชานุภาพ

ผู้เขียน ปณิตา สระวาสี
สำรวจภาคสนามวันที่ 15 มีนาคม 2560