บ้านหลวงราชไมตรี

บ้านหลวงราชไมตรี บ้านเก่าอายุ 150 ปี ตั้งอยู่ ณ ชุมชนริมน้ำจันทบูร บนถนนสายแรกของจังหวัดจันทบุรี ภายในการเก็บรวบรวมเรื่องราวประวัติศาสตร์หลวงราชไมตรี ผู้สร้างคุณูปการให้กับชาวจันทบุรีไว้มากมาย และยังคงรักษาสถาปัตยกรรมโบราณเอาไว้ และเปิดให้คนทั่วไปได้เข้าพัก โดยใช้แนวคิดว่า “พิพิธภัณฑ์ที่สามารถนอนพักได้”

ชุมชนริมน้ำจันทบูร เป็นชุมชนเก่าแก่ดั้งเดิมมาตั้งแต่สมัยต้นรัตนโกสินทร์ ปัจจุบันได้รับการฟื้นฟูให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวของจังหวัด ด้วยความริเริ่มจากคนในชุมชนเอง โดยมีหน่วยราชการคือ สำนักงานพาณิชย์จังหวัดจันทบุรี สนับสนุนในระยะแรก  และทำงานต่อเนื่องกับสถาบันอาศรมศิลป์ ในแง่การวิจัยและเก็บข้อมลประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและสถาปัตยกรรม

ต่อมาสถาบันอาศรมศิลป์เริ่มเข้ามาสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมในชุมชนริมน้ำจันทบูร โดยก่อตั้งบริษัท จันทบูรรักษ์ดี จำกัด ขึ้นเพื่อทำให้เป็น “จันทบูรโมเดล” โครงการตัวอย่างของการอนุรักษ์อย่างมีส่วนร่วมด้วยแนวคิดกิจการเพื่อสังคม (Social Enterprise) โดยร่วมมือกับชมรมพัฒนาชุมชนริมน้ำจันทบูร เข้าออกแบบปรับปรุง ฟื้นฟู ตัวอาคารสถาปัตยกรรมเรือนไม้เก่าแก่จำนวน 3 หลัง ที่ได้รับการอนุญาตบริจาคจากเจ้าของทายาทรุ่น 3 ของหลวงราชไมตรี (ปูม ปุณศรี) มอบบ้านหลวงราชไมตรีให้ดำเนินการจัดทำเป็นบ้านพักประวัติศาสตร์ แล้วเปิดให้มีการระดมทุนจากชาวชุมชนในพื้นที่และชาวจันทบุรี รวมถึงยังเปิดโอกาสให้บุคคลทั่วไปมาร่วมถือหุ้นในเวลาต่อมา

หลวงราชไมตรี มีเชื้อสายจีนเกิด ณ บ้านริมน้ำตลาดท่าเหนือ ในวัยเด็กเริ่มศึกษาที่โรงเรียนวัด และไปศึกษาต่อที่ปีนังเมื่อครั้งติดตามบิดาไปค้าขายยังประเทศมาเลเซีย และสิงคโปร์ เมื่อเติบใหญ่ได้ดำเนินธุรกิจการค้าสืบต่อแนวทางของบิดาจนเจริญก้าวหน้ามีชื่อเสียงโด่งดัง เป็นคนแรกที่นำยางพารามาปลูกในจันทบุรี และแม้เป็นเพียงชาวบ้านทำงานค้าขายไม่เคยรับราชการ แต่ความขยันหมั่นเพียร คุณงามความดีที่ท่านทำประโยชน์ไว้ให้กับแผ่นดิน ทำให้ท่านได้รับโปรดเกล้าฯ จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็น “หลวงราชไมตรี”

ปณิตา สระวาสี เขียน
ข้อมูลจาก: สำรวจภาคสนาม วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2560
เว็บไซต์บ้านหลวงราชไมตรี