ศัพทานุกรมจารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

ศัพทานุกรมจารึก

ผลลัพท์การค้นหา

"สิทธิการิยะ"

จำนวน 43 รายการ

ตัวอย่าง	ปรากฏใน	ด/บ	จังหวัด	ผู้ให้ความหมาย
๏ สิทธิการิยะ ยาชื่อบรมสุขีวสิเรจะณะ เอาสัตตบุษย์ 1 ลูกจันทน์ 1 ดอกจันทน์ 1 กานพลู 1 เทียนแดง 1 ลูกกราย 1 เอาสิ่ง(ละ) 1 สลึง ขิงแห้ง 1 บุก 1 กลอย 1 กระดาดทั้งสอง 1 อุตพิด 1 สมุลแว้ง 1 เอาสิ่งละ 2 สลึง แก่นแสมทะเล 1 จิงจ้อ 1 พริก 1 หอม 1 น้ำประสานทอง 1 เอาสิ่งละ 1 บาท รากตองแตก 1 สลึง เจตมูล 1 บาท 2 สลึง สหัสคุณ 1 รากขี้หนอน 1 รากขี้กาแดง 1 สมอเทศ 1 มะขามป้อม 1 สมอพิเภก 1 เอาสิ่งละ 2 บาท พริกหอม 1 ตำลึง มหาหิงคุ์ 1 บาท ยาดำ 1 ตำลึง 2 บาท บดด้วยน้ำผึ้งแก้ริดสีดวงลมจุกเสียด แก้ลมเป็นก้อนเป็นเถาในท้องแลบวมทั้งตัว แลท้องมานด้วยแล้ว ๚ะ ๛	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 50 (ยาแก้โรคริดสีดวงลม)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ รัตตะปิตตะโรคนั้น คือ โลหิต มานกับด้วยดีกำเริบแลแผ่ไปในประเทศเบื้องต่ำแล้วนั้น บังเกิดเพื่อเสมหะมีสีแดงเจือขาวมาก ดำน้อยก็ดี เป็นมวกก็ดี เป็นยาปะยะดานจะรักษาหายโดยง่าย	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 49 (ยาแก้รัตตะปิตตะโรค)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวด้วยดานทักขิณคุณนั้นตั้งเอา ยอดอกเป็นดาน ลงไปแข็งดังแผ่นศิลา ถ้าลามลงไปถึงท้องน้อยแล้วเมื่อใดจะกระทำให้ร้องอยู่ทั้งกลางวันกลางคืน ถูกเย็นเข้ามิได้ ถูกร้อนสงบลงหน่อยหนึ่งแล้วกลับมาปวดเล่า ให้จุกเสียดแน่นอกบริโภคอาหารมิได้ ถ้าลงถึงหัวหน่าวแล้วเมื่อใดตายเมื่อนั้น	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 48 (ยาแก้โรคดานทักขิณคุณ)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ลักษณะป่วงหิวนั้น กระทำให้ลงให้รากให้ตัวเย็นเป็นเหน็บ แล้วให้เหื่อตกเช็ดไม่ขาดมือ ให้สวิงสวายในใจดังบุคคลมาควักเอาหัวใจไปก็เหมือนกัน ถ้าแก้มิต้อง 3 วันมรณะ ฯ	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 47 (ยาแก้ป่วงหิว)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ยาผายเลือดเอารากขี้กาแดง 1 เบญจขี้เหล็ก ใบมะกา ใบมะขาม ใบส้มป่อย หญ้าไซ ลูกคัดเค้า ต้มให้งวดแล้วกรองเอาน้ำขยำใส่ลงอีกเคี่ยวให้ข้น ปรุงยาดำ 1 สลึง 1 เฟื้อง ดีเกลือ 1 บาท กินประจุเลือดร้ายทั้งปวง แก้ไข้สันนิบาตฝีดาษด้วย ๚	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 46 (ยาผายเลือด)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวลมบ้าหมูนั้นบังเกิดมาแต่หทัยโรค กระทำให้น้ำจิตนั้นดุจวานร เมื่อจับให้ชักปากเฟ็ด น้ำลายฟดหาสติมิได้ ล้มลมแห่งใดดิ้นไปดุจตีปลา ฯ	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 44 (ยาแก้โรคลมบ้าหมู)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ แพทย์ผู้ใดจะรักษาสตรีภาพไปเมื่อหน้าถ้าแลหญิงจำพวกใดยังไม่มีระดูมาก็ดี ลางทีมีระดูมาแล้วกลับแห้งไปก็ดี ถ้าแพทย์ผู้ใดจะแก้ท่านให้แต่งยาบำรุงธาตุเสียก่อน	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 40 (ยาแก้โรคประจำเดือนมาไม่ปกติ)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวด้วยกุมารกุมารีอันมีอายุล่วงพ้นกำหนดซางเจ้าเรือนแลซางช้างนั้นแล้ว คือ มีอายุแต่ 5 ขวบ 6 ขวบ ขึ้นไปแล้วเป็นลักษณะแห่งตานโจรนั้น ด้วยบริโภคอาหารอันเป็นอชิรณะ คือ สำแลงที่มิได้เคยบริโภคมาแต่ก่อน จึงให้บังเกิดซึ่งโรคต่างๆ โดยจตุธาตุแลตรีสมุฏฐาน ให้วิปริตแล้วก็บังเกิดกิมิชาติ 80 จำพวก อันจะให้เบียดเบียนทุกตัวสัตว์มิได้เว้นซึ่งกล่าวมานี้เป็นแต่สังเขป แจ้งวิตถารอยู่ในคัมภีร์ปถมจินดาผูก 5 นั้นเสร็จแล้ว ๚	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 42 (ยาแก้โรคตานโจร)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ บุคคลผู้ใดบังเกิดลมขบในข้อกระดูกทั้งปวงให้เมื่อยขบ แลเป็นเหน็บไปทั้งตัวแลเส้นขอด เส้นตึง แลเส้นกระด้างให้ขัดข้อมือ ข้อเท้านั้น ๚	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 39 (ยาแก้โรคลมขบในข้อกระดูก)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ลักษณะไข้เจลียงไพรนั้นกระทำอาการดุจปีศาจเข้าสิงมักขึ้งโกรธเมื่อจับนั้นให้สะท้านหนาวสั่นยิ่งนัก ให้ร้อนกระหายน้ำนัก ให้ปัสสาวะแดงเดินมิได้สะดวก ให้ละอองมือตีนนั้นแดง โทษดีเป็นกำลัง ๚	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 38 (ยาแก้ไข้เจลียงไพร)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวกุมารกุมารีทั้งหลายอันจะบังเกิดโรค คือ ตับย้อย ตับทรุด ตับเรื้อยนั้นให้แจ้งโดยสังเขป คือ กุมารผู้ใดต้องโอปักมิกาภาธิ ถึงซึ่งพิฆาตนักเหลือกำลังคือ ล้มลงก็ดี ตกอู่ตกเปลแลฟัดฟาดกุมารโดยความรักใคร่นักก็ดี	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 37 (ยาแก้โรคตับ)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ลักษณะไข้เจลียงพระสมุทรนั้น เมื่อจะจับให้เมื่อยขบทุกข้อกระดูก	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 36 (ยาแก้ไข้เจลียงพระสมุทร)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
สิทธิการิยะ อันว่า สันนิบาตอุทรโรค คือ ท้องมาน เพื่อสันนิบาตวิธี ดุจอุทรโรคเพื่อลมนั้น	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 35 (ยาแก้โรคท้องมาน)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ไข้อันใดถ้าลมไข้ลงกระทำให้เชื่อมมึน แลให้ตัวร้อนเป็นเปลว ให้กระหายน้ำนัก	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 34 (ยาแก้ไข้ออกดำแดง)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
สิทธิการิยะ ยาแก้กลากทั้งปวง เอาเทียนทั้งห้าสิ่งละ 1 เฟื้อง ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ กระวาน สิ่งละ 1 สลึง แก่นเหล็ก รากทองพันชั่ง ว่านน้ำ สิ่งละกำมือ แก่นแสมทั้งสอง แก่นสนเทศ สิ่งละ 2 กำมือ ลูกชุมเห็ดเทศครึ่งทะนาน ดองด้วยสุรา 3 ทะนาน ฝังข้าวเปลือกไว้ 7 วัน จึ่งกินแก้สรรพกลากเกลื้อนทั้งปวงหายดีนัก	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 33 (ยาแก้กลาก)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวกุมารกุมารีเกิดวันศุกร์ ซางช้างเป็นเจ้าเรือน หละชื่อแสงพระจันทร์ ละอองชื่อเนียรกรรถี	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 32 (ยาแก้โรคซางช้าง)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ อันว่าลมหทัยวาตกำเริบนั้น คือ พัดดวงหทัยให้ระส่ำระสาย คุ้มดีคุ้มร้าย แลมักขึ้งโกรธ ให้หิวโหยหาแรงมิได้	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 31 (ยาแก้ลมหทัยวาตกำเริบ)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
สิทธิการิยะ ยา (แก้) ลงเลือด ฝาง 1 รากกล้วยตีบ 1 ฝิ่นต้น 1 ต้ม 3 เอา 1 กินหายแล ๚	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 29 (ยาแก้โรคลงเลือด)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
สิทธิการิยะ ยาแก้มะเร็งทั้งปวง เอายาดำรงทองกำมะถันทั้งสอง เทียนดำสิ่งละ 2 บาท ข้าวสารคั่วรางแร่ง เอา 3 บาท หัวย้าง เปลือกสันพร้านางแอ 3 บาท ยาข้าวเย็นทั้งสองสิ่งละ 5 ตำลึง ดองด้วยสุรา 7 ทะนานให้กินแก้มะเร็งคชราชและไส้ด้วน ไส้ลามทั้งอุปทมก็หายสิ้นดีนัก ๚	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 28 (ยาแก้โรคมะเร็ง)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
สิทธิการิยะ โรคอันชื่อว่า มุตกิด มีลักษณะ 4 ประการ คือ เบาขาว 1 เบาเป็นน้ำคาวปลา 1 เบาเป็นหนอง 1 เบาดั่งน้ำซาวข้าว 1 ทั้ง 4 ประการนี้ บังเกิดเพื่อโลหิตช้ำ ชื่อว่า มุตกิดช้ำรั่ว	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 27 (ยาแก้โรคมุตกิต)	1/1	กรุงเทพมหานคร	พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน
๏ สิทธิการิยะ ลักษณะป่วงลมนั้น กระทำให้หาวให้ท้องขึ้น แต่ว่าไม่ลงไม่ราก ถ้าวางยามิต้อง ผิตกวัณโรคจึงคง ถ้าลงไปแล้วอย่าวางยา ปิดจะตายเสีย ถ้าปิดเข้าจะกระทำให้แดก ถึงจะเห็นส่วนสักเท่าใดก็ไม่ได้จะกินยาก็มิฟังแล้วให้รากแต่เช้าถึงเที่ยงตาย ฯ\|	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 25 (ยาแก้ป่วงลม)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ถ้าวาโยธาตุกำเริบหย่อนพิการก็ดี ให้หูหนักทั้งสองข้าง ให้หิ่งห้อยตากระจายออก ให้เมื่อยตีนมือ ให้เป็นตะคริว และจับโปงให้ชักหัวเข่า ให้เมื่อยสันหลัง ให้สองเกลียวคอนั้นแข็ง	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 24 (ยาแก้วาโยธาตุกำเริบ)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ถ้าบุคคลผู้ใดบังเกิดจักษุโรคเป็นต้อก็ดี เป็นตาช้ำก็ดี เป็นเพื่อลมขึ้นสูง ตาเป็นหมอกมัวไปก็ดี ฯ	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 23 (ยาแก้โรคจักษุโรค)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวกุมารกุมารีเกิดวันเสาร์ ซางโจรเป็นเจ้าเรือน ซางนางริ้นเป็นซางจร หละชื่อมหานีลกาล ละอองชื่อละอองทับทิม ลมชื่อกุมภัณฑ์ยักษ์ จรประจำซางโจรวันเสาร์ ฯ	จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 22 (ยาแก้โรคซางโจร)	1/1	กรุงเทพมหานคร	นิสา เชยกลิ่น