โครงการเสวนาวิชาการ เรื่อง “ฟื้น (ราก) ชาวกรุง?” จัดโดยเครือข่ายอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม ในวันพุธที่ 27 กุมภาพันธ์ 2556 เวลา 13.15 - 16.30 น. ณ ห้องประชุมชั้น 1 หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร
 
เนื่องด้วยพื้นที่ต่อเนื่องจากกรุงรัตนโกสินทร์ ไปจนจรดคลองผดุงกรุงเกษมนั้น ถือเป็นแหล่งมรดกวัฒนธรรมสำคัญแห่งหนึ่งของชาติ เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่บอกเล่าที่มาของความเจริญรุ่งเรืองของกรุงรัตนโกสินทร์ อันประกอบไปด้วยผู้คนหลากหลายเชื้อสายที่ได้อพยพมาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร และเป็นส่วนหนึ่งในการก่อร่างสร้างเมือง สร้างความเจริญรุ่งเรืองทางเศรษฐกิจมาอย่างยาวนาน เยาวราช ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในย่าน China Town ของกรุงเทพฯ ที่มีชาวจีนหลากหลายกลุ่มมาตั้งรกราก และมีบทบาทสำคัญต่อการวางรากฐานทางเศรษฐกิจการค้าให้กับประเท ศชาติ พร้อมๆ ไปกับการสร้างวิถีประเพณีจีนที่มีเอกลักษณ์ของท้องถิ่น ตลอดรวมไปถึงสร้างอาคารสถาปัตยกรรมที่สะท้อนให้เห็นวิวัฒนาการของอาคารพาณิชย์รุ่นแรกๆของกรุงรัตนโกสินทร์เหล่านี้ล้วนเป็นองค์ประกอบที่บอกเล่าประวัติศาสตร์ของเมืองได้อย่างดียิ่ง
 
ทว่า ปัจจุบันการวางผังเมืองและการกำหนดการใช้ประโยชน์ที่ดิน มักให้ความสำคัญกับการสร้างพื้นที่ทางเศรษฐกิจเป็นหลัก ขาดวิสัยทัศน์ทางด้านวัฒนธรรม จนเป็นผลให้ชุมชนเก่าแก่เช่นเดียวกับเยาวราชถูกไล่รื้ออยู่เนืองๆ แทนที่จะหาแนวทางพัฒนาเชิงอนุรักษ์ สร้างความสมดุลระหว่างสิ่งเก่าและใหม่ให้เกิดขึ้นอย่างลงตัว กลับเป็นการทำลายรากเหง้าอันเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์และมรดกวัฒนธรรมของชาติให้สูญหายไป
 
ปัญหาที่กล่าวมานี้ หาได้เกิดขึ้นกับย่านเยาวราชเท่านั้น หากแต่ยังเกิดขึ้นกับชุมชนประวัติศาสตร์แหล่งอื่นๆ อีกจำนวนมาก  การหาแนวทางเพื่อปกป้องมรดกวัฒนธรรมชุมชนในย่านเยาวราช จึงเปรียบเสมือนกรณีศึกษาให้กับชุมชนอื่นๆได้พึงตระหนักถึงปัญหาดังกล่าวและเตรียมตัวตั้งรับกับปัญหาในลักษณะเดียวกันนี้ที่อาจจะเกิดขึ้นกับชุมชนของตนต่อไปด้วย เครือข่ายอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม ซึ่งประกอบไปด้วย สยามสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร สมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ สถาบันอาศรมศิลป์ สมาคมอนุรักษ์ศิลปกรรมและสิ่งแวดล้อม คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี และมูลนิธิเล็ก -ประไพ วิริยะพันธุ์ จึงเห็นร่วมกันว่าน่าจะได้มีการจัดสนทนาแลกเปลี่ยนพูดคุยในปัญหาของชาวกรุง เพื่อให้ผู้อยู่อาศัยในกรุงและคนในสังคมได้ตระหนักรู้และเท่าทันต่อการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาเมือง ที่เสี่ยงต่อการทำลายมรดกวัฒนธรรมและชุมชนที่เป็นดั่ง “ราก” และ “หัวใจ” ของเมือง อันเป็นองคาพยพสำคัญที่จะทำให้เมืองนั้นๆ มีชีวิตเมืองได้อย่างมั่นคงและยั่งยืน ดังนั้นการจะรักษา “ราก” ของเมืองให้ดำรงอยู่ได้นั้น ผู้อาศัยในเมืองนั้นๆ ย่อมต้องเข้าใจถึงสิทธิและหน้าที่ของชุมชน ตลอดจนเรียนรู้เรื่องราวมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่นของตนเอง เพื่อนำไปสู่การพัฒนาหย่อมย่านแต่ละถิ่นที่ประกอบขึ้นเป็นบ้านเมือง ให้อยู่ร่วมกันได้อย่างมีสุขและสันติ
 
รายการช่วงเช้าสำหรับสื่อมวลชน
 

9:00 - 11:00 น.

รายการ “สื่อเดินชน” สำหรับสื่อมวลชน ลงทัศนศึกษาสัญจร ในย่านเยาวราช โดยมีคุณสมชัย กวางทองพาณิชย์ ผู้รู้ในท้องถิ่น นำเดินและเล่าเรื่อง

 
รายการช่วงบ่ายสำหรับผู้สนใจทั่วไป
 

12:30 น.       13:15 - 13:20 น.   13:20 - 13:50 น.     13:50 - 14:10 น.     14:10 - 16:00 น.                     16:00 - 16:30 น. 16:30 น.

ลงทะเบียนเข้าฟังปาฐกถาและร่วมเสวนา ณ หอศิลปวัฒนธรรมแห่ง กรุงเทพมหานคร และชมนิทรรศการ”ย่านเก่าเยาวราชกับผลกระทบ จากการพัฒนาทางกายภาพ” ชม Presentation ตอน “(ราก) ชาวกรุง”   รับฟังปาฐกา เรื่อง “โคตรเหง้าเหล่ากอชาวกรุง” โดย  รองศาสตราจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม นักวิชาการด้านมานุษยวิทยา และโบราณคดี  “บทเรียนจากป้อมมหากาฬ” โดยคุณธวัชชัย วรมหาคุณ  ผู้แทนชุมชนป้อมมหากาฬ   การเสวนาเรื่อง  “ฟื้น (ราก) ชาวกรุง?” โดย  รองศาสตราจารย์ ดร. กิตติศักดิ์ ปรกติ  อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์  คุณพงษ์สวัสดิ์ อักษรสวาสดิ์  อุปนายกฝ่ายกฎหมายสมาคมอนุรักษ์ ศิลปกรรมและสิ่งแวดล้อม กรรมการผู้อำนวยการมูลนิธิศูนย์กฎหมายสิ่งแวดล้อมประเทศไทย รองศาสตราจารย์ชูวิทย์ สุจฉายา  นักวิชาการ สถาบันอาศรมศิลป์ คุณศิริณี อุรุนานนท์ คณะทำงานกลุ่มอนุรักษ์และฟื้นฟูชุมชนเจริญไชย                          คุณวรวิมล ชัยรัต  กลุ่มรักษ์บ้านรักษ์เมืองเชียงใหม่  แลกเปลี่ยนความคิดเห็น จบรายการ   ดำเนินรายการโดย คุณวิมล อังสุนันทวิวัฒน์ กรรมการสมาคมอนุรักษ์ศิลปกรรมและสิ่งแวดล้อม

 

โปรดแจ้งชื่อเพื่อลงทะเบียนล่วงหน้าที่ จารุณี คงสวัสดิ์ 
เจ้าหน้าที่ประสานงานเครือข่ายอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม 
ที่ jarunee@siam-society.org

 

ข้อมูลจาก พิทักษ์มรดกสยาม โดยสยามสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์