ค้นคลังความรู้ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น
ต่อเนื่องมาสำหรับเทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ที่ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) จัดเผยแพร่เพื่อแสดงให้เห็นถึงความหลากหลายของความรู้ในสังคมไทยโดยครั้งที่ 3 “ภูมิรู้สู้วิกฤติ” เตรียมมีขึ้นในวันที่ 23-27 พฤศจิกายน 2555 ณ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
เทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นครั้งนี้นอกเหนือจากแสดงสิ่งของเครื่องมือเครื่องใช้ที่เป็นภูมิความรู้ใช้แก้ปัญหาของแต่ละท้องถิ่นแล้ว ตัวแทนจากพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น 69 แห่ง ยังร่วมกันถ่ายทอดประสบการณ์บอกเล่าสิ่งที่เกิดขึ้น การดูแลรักษามรดกวัฒนธรรมท้องถิ่นของตนเอง โดยแบ่งการจัดแสดงออกเป็น 5 พื้นที่ ได้แก่ ภูมิรู้สู้โรคภัย ภูมิรู้สู้ภัยธรรมชาติ ภูมิรู้สู้ภัยสงคราม-การเมือง ภูมิรู้สู้เศรษฐกิจ และภูมิรู้สู้การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม พร้อมให้นักเรียน นักศึกษา ตลอดจนผู้ที่สนใจเข้าร่วมในกิจกรรมโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย
ส่วนหนึ่งของภูมิปัญญาท้องถิ่นองค์ความรู้ที่เตรียมเผยแพร่ ปณิตา สระวาสี นักวิชาการศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) บอกเล่าว่า เทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นที่ผ่านมาได้จัดขึ้นปีเว้นปีโดยเริ่มมานับแต่ปี 2551 ต่อเนื่องมาถึงครั้งนี้โดยมีแนวคิดแตกต่างกันไป
ภูมิรู้สู้วิกฤติ แนวคิดครั้งนี้ส่วนหนึ่งได้แรงบันดาลใจจากเหตุการณ์น้ำท่วมปีที่ผ่านมาซึ่งหลายพื้นที่มีวิธีการต่อสู้การฝ่าฟันอุปสรรคที่น่าศึกษาสนใจ แต่อย่างไรก็ตามไม่ใช่เฉพาะเรื่องน้ำท่วมด้านเดียว ยังมีอีกหลายด้านที่เป็นภูมิความรู้ทรงคุณค่าของแต่ละพิพิธ ภัณฑ์ท้องถิ่น ซึ่งครั้งนี้ได้รวบรวมนำมาเสนอไว้พร้อมให้ศึกษาเรียนรู้ร่วมกัน
ด้วยรูปแบบของการจัดแสดงซึ่งมีทั้ง นิทรรศการ การเสวนา การแสดงทางวัฒนธรรม อีกทั้งมีการสาธิตการทำอาหาร ซึ่งแต่ละท้องถิ่นมีวัฒนธรรมทางด้านอาหารที่น่าศึกษาสนใจในความเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ภูมิรู้สู้การเปลี่ยนแปลง ส่วนนี้ถ่ายทอดมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่นที่กลับมาเป็นพลังสร้างความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมของตนเอง เกิดการรื้อฟื้นอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรม อย่างในเรื่องของ ภาษา ประเทศเรามีภาษาถิ่นอยู่มาก
ชอง เป็นภาษาหนึ่งที่เป็นภาษาถิ่นซึ่งก่อนจะสูญไปชาวชุมชนร่วมกันรื้อฟื้น เช่นเดียวกับการแสดงหนังใหญ่วัดขนอน ถ่ายทอดแสดงให้เห็นถึงความร่วมแรงร่วมใจกันทั้งวัดและชุมชนช่วยกันดูแลรักษาศิลปวัฒนธรรมการแสดง โดยนอกจากแนะนำให้เด็ก ๆ คนรุ่นใหม่ ได้เรียนรู้จักหนังใหญ่ ยังมีการเรียนการสอนในโรงเรียนให้เกิดการสืบทอดต่อเนื่อง
นอกจากนี้ยังมีสิ่งประดิษฐ์ถ่ายทอดแนวคิดการสู้กับวิกฤติการณ์ ต่าง ๆ อย่าง น้ำท่วม พิพิธภัณฑ์เรือไทยได้นำ เรือผ้าขาวม้า จัดแสดง โดยเรือลำดังกล่าวไม่เพียงใช้งานได้จริงยังทำขึ้นจากวัสดุเรียบง่ายและสามารถประดิษฐ์ขึ้นใช้ได้ด้วยตนเอง
เทศกาลพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นครั้ง นี้ยังจัดแสดงสิ่งของเครื่องใช้ที่อาจไม่เคยได้สัมผัสกัน อย่าง ระฆังลูกระเบิด เตาเผาหลบภัย ของเล่นพื้นบ้าน ลวดลายผ้าโบราณ หนังตะลุงน็อกดาวน์ ฯลฯ อีกทั้งยังมีการแสดง เสวนา ในประเด็นต่าง ๆ จากผู้รู้ในท้องถิ่นเกี่ยวกับการใช้ภูมิรู้สู้วิกฤติต่าง ๆ รวมถึงการประดิษฐ์ ฯลฯ ซึ่งมีความหมายต่อการสืบรักษาองค์ความรู้ สร้างความยั่งยืนต่อเนื่องไป.
เดลินิวส์ วันที่ 4 พฤศจิกายน 2555