เอกสารโบราณในประเทศไทย

RBR003-018สวัสดิรักษา

สวัสดิรักษาคำกลอน แต่งโดยสุนทรภู่ ในสมัยรัชกาลที่ 2 เป็นคำสอนชายไทยชั้นสูง ให้แนวทางประพฤติปฏิบัติในชีวิตประจำวันและในการรบ ทั้งที่เป็นข้อห้ามและข้อควรปฏิบัติ ทั้งการปฏิบัติต่อตนเองและการมี ปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น แนวทางปฏิบัติทุกประการล้วนมุ่งรักษา “สิริ” อันจะทำให้เกิดสวัสดิมงคลแก่ตนเอง เพื่อให้ประสบแต่สิ่งดีงามและส่งผลสู่เชื้อสายวงศ์ตระกูลอีกด้วย คำสอนนั้นเริ่มตั้งแต่การปฏิบัติตนเมื่อตื่นนอนตอนเช้าจนกระทั่งเข้านอนโดยมุ่งหวังให้เกิดสิริมงคลด้วยการปฏิบัติตนในแต่ละวัน ตามลำดับกาลเทศะและเหตุการณ์อย่างเหมาะสม เช่น เมื่อตื่นนอนในตอนเช้า ต้องไม่โกรธ ให้หันหน้าไปทางทิศตะวันออกและทิศใต้ เสกน้ำด้วยพระธรรมคาถา รำลึกถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ แล้วจึงล้างหน้าโดยเริ่มกล่าววาจาที่ดีก่อนก็จะบังเกิดความยั่งยืนเพิ่มพูนศักดิ์ศรีอันประเสริฐเพราะยามเช้าราศีสถิตอยู่ที่ใบหน้า เวลากลางวันนั้นราศีสถิตที่ลำตัวให้อาบน้ำและประพรมด้วยน้ำหอมที่อกก็จะมีสุขสำราญไร้โรค ส่วนในเวลาค่ำนั้นราศีสถิตที่เท้าจึงควรล้างเท้าทั้งสองให้สะอาดและห้ามมิให้สตรีข้ามเท้า เวลากินอาหารให้หันหน้าไปทางทิศตะวันออก จะทำให้มีอำนาจและอายุยืน หากหันหน้าไปทางทิศใต้ จะมีคนรักใคร่ไปมาหาสู่มิได้ขาด ถ้าหันหน้าไปทางทิศตะวันตกจะมีความสุขและมียศ ความทุกข์จะบรรเทาลง ห้ามหันหน้าไปทางทิศเหนือซึ่งเป็นทิศที่ร้าย จะทำให้ถึงสิ้นชีวิตหรือทำให้อายุสั้นลง ข้อมูลจากฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย https://www.sac.or.th/databases/thailitdir/detail.php?meta_id=245

RBR003-372สฬากริวิชชาสูตร

หน้าต้น เขียนอักษรธรรมล้านนา ด้วยปากกาลูกลื่นสีน้ำเงิน “(สลากริวิซาสุฑและ)” และอักษรไทย “(เก็บมาจากวัดทุ่งตาล) ข้าพเจ้าได้อ่านทานดูแล้วน่าใช้ได้ พระกิตติปาโล (ปุย) XXXพันธ์” ลานแรก หัวลาน ระบุ “วิชานสูตรแล” ท้ายลาน ระบุ “สฬากริวิชฺชาสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ กริยาสังวรรณนาอันแก้ไขยังสฬากริวิชชาสูตรอันมีในทิพมนต์ผูกเดียว ก็สมเร็จเสด็จบรมวลควรแก่กาลเท่านี้ก่อนแล ก็สมเร็จแล้วเดือน ๓ แรม ๗ ค่ำ พร่ำว่าได้วัน ๗ แลนายเหย เสด็จแล้วยามเมื่อจักใกล้ค่ำ ข้าขอกุศลนาบุญอันนี้ไปรอดไปเถิงบิตตามาดาครูบาอุปัชฌาย์อาจารย์แห่งข้านี้ชู่ผู้ชู่คนแด่เทอะ ส่วนว่าตนตัวข้านี้ขอสุข ๓ ประการ มีนิพพานเป็นที่แล้วเข้าสู่เวียงแก้วเวชไชย ขออย่าหื้อมีโรคาพยาธิเยื่องใด ข้าขอกุศลนาบุญอันนี้ไปได้ขวางหม้า (ควรเป็น หน้า) หับทับอบายภูมิทั้ง ๔ ขออย่าหื้อได้พบได้หันข้าขอหื้อได้พบพระอริยเมตไตยตนจักมาเกิดภายหน้านี้ จุ่งจักมีเที่ยงแท้ดีหลี คันว่ายังเวียนว่ายอยู่ในวัฏสงสารนี้อย่าหื้อได้ทุกได้ยากลำบากเหมือนชาตินี้เลย ธุวํ ธุวํ นิจฺจํ นิจฺจํ แก่ข้าเทอะ ตนตัวข้าเขียน ชื่อว่า รัสสภิกขุเตา เขียนปางเมื่ออยู่วัดนครบาลแล” (ตัวเอียง เป็นตัวเลขไทย)

RBR003-373สฬากริวิชชาสูตร

หน้าต้น ระบุ “หน้าทับเค้า วิชาสูตร โยมไผ สร้างไว้ค้ำชูศาสนาพระโคตมเจ้าตราบต่อเนื่องอริยเมตไตย ขอมีความสุข ๓ ประการ มีนิพพานเป็นยอดแด่เทอะ ๛” ลานแรก หัวลาน ระบุ “หน้าทับเค้า นิพพานสูตร” เขียนอักษรธรรม ด้วยปากกาลูกลื่นสีดำ “วิชานสูต วิชานสูต” ท้ายลาน ระบุ “สฬากริวิชฺชาสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ กริยาสังวรรณนาอันกล่าวแก้ไขยังสฬากริวิ[ชชา]สูตร อันมีในทิพมนต์ผูกต้น ก็สมเร็จเสด็จบรมวลควรแก่กาลเท่่านี้ก่อนแล ๛

RBR003-370สฬากริวิชชาสูตร

หน้าต้น ระบุ “หน้าต้น วิชชานสูตร แลนายเหย” ท้ายลาน ระบุ “สฬากริวิชฺชาสุตฺตํ กริยาอันกล่าวห้องสังวรรณนาอันแก้ไขมายังสฬากริวิชชาสูตรอันมีในทิพมนต์ ก็แล้วเท่านี้ก่อนแล ฯฯı๛ เสด็จแล้วแล้วยามเมื่อจวนอยา[ก]เพล เวลานาฬิกา ๔ โมงกว่าแล้ว จบบริบูรณ์ เดือน ๔ แรม ๑๔ พร่ำว่าได้วันภะหัส ปีจอ จัตวาศก ตกอยู่ในคิมหันต์ฤดู เดือน ๔ พุทธศักราชล่วงได้ ๒๔๖๔ พระวัสสา รัสสภิกขุภอย บ้านห่าง เขียนหื้อโยมคำบ้านมะโก ไว้ในศาสนา ขอหื้อเพิ่นได้ดั่งใจเจตนา น ปจฺจโย โหตุ เม จบ ฯฯı๛”

RBR003-371สฬากริวิชชาสูตร

หน้าต้น เขียนอักษรไทย ด้วยปากกาสีน้ำเงิน “หนังสือสืบจะตาบ้านเมือง” หน้ารอง เขียนอักษรไทย ด้วยดินสอ “นายเธิง” ท้ายลาน ระบุ “สฬากริวิชฺชาสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ กริยาสังวรรณนาอันแก้ไขยังสฬากริวิชชาสูตร อันมีในทิพมนต์ผูกเดียว ก็สมเร็จเสด็จบรมวลควรแก้ไขในกาลเท่านี้ก่อนแล ฯ ฯ ๛ นายเหย ฯ”

RBR003-369สฬากริวิชชาสูตร

หน้าต้น เขียนอักษรไทย ด้วยปากกาลูกลื่นสีน้ำเงิน “หนังสืบจะตาบ้านเรือน” ท้ายลาน ระบุ “สฬากริวิชฺชาสุตฺตํ กริยาอันกล่าวสังวรรณนาอันแก้ไขยังสฬากริวิชชาสูตร อันมีในทิพมนต์ ก็สมเร็จเสด็จแล้วเท่านี้ก่อนแล ะ๛” / เขียนอักษรไทย ด้วยปากกาเมจิกสีน้ำเงิน “จบแล้วนะพระคุณเจ้าข้า ขอความสวัสดีแก่ท่านผู้อ่านทุกๆ รูปเถิด นิพพานะ ปัจจะโย โหตุ”

RBR004-199สองเผวด สองข้าวพันก้อน

อานิสงส์ ฉลองเผวด และฉลองข้าวพันก้อน

RBR004-171สองสังขาร สองพันชิ้น

ฉลองสังขาร ฉลองพันชิ้น อานิสงส์

RBR004-167สองเสตุ

ฉลองเสตุ อานิสงส์การสร้างสะพาน

CMRU-CM-06-A-029-1สะเพลาหลงท่า

CMRU-CT-11-B-026-2สะเพาหลงท่า

RBR004-192สักกตี ผูก 12

RBR004-197สักกบรรพ

กัณฑ์สักกบรรพ เป็น กัณฑ์ที่พระอินทร์จำแลงกายเป็น พราหมณ์มาขอพระนางมัทรี แล้วถวายคืนพร้อมถวายพระพร 8 ประการท้าว สักกะเทวราชเสด็จแปลงเป็นพราหมณ์เพื่อทูลขอนางมัทรี พระเวสสันดรจึงพระราชทานให้ พระนางมัทรีก็ยินดีอนุโมทนาเพื่อร่วมทานบารมีให้สำเร็จพระสัมโพธิญาณ เป็นเหตุให้เกิดแผ่นดินไหวสะท้าน ท้าวสักกะเทวราชในร่างพราหมณ์จึงฝากนางมัทรีไว้ยังไม่รับไป ตรัสบอกความจริงและถวายคืนพร้อมถวายพระพร 8 ประการ ----------- เวสสันดรชาดก. จาก https://www.watbuddha.org/th/maha-vessantara-jataka/

RBR003-108สักกบรรพ์

หน้าทับเค้าลานแรก ระบุ “หน้าทับเค้าหนังสือสักกบรรพแลนายเหย ๚๛” และเขียนอักษรไทยด้วยปากกาลูกลื่นสีดำ “สักกบรรพ์ ๑๐” หน้าทับเค้าลานที่สอง เขียนอักษรไทยด้วยปากกาลูกลื่นสีแดง “สักกะบัน” เขียนเลขอารบิกด้วยปากกาลูกลื่นสีดำไว้ด้านซ้ายลาน ทุกหน้าตั้งแต่ “1-31” และเขียนเลขไทยด้วยปากกาลูกลื่นสีดำไว้ด้านขวาลาน ทุกหน้าตั้งแต่ “๑-๓๑” ท้ายลาน ระบุ “สกฺกบพฺพํ นิฏฺฐิตํ กิริยาอันกล่าวยังปริเทเจทนา อันประดับประดาไปด้วยพระคาถาทั้งหลายได้ ๒๓ พระคาถา ก็สมเร็จเสด็จแล้วเท่านี้ก่อนแลแลนา ๚๛”

CMRU-CM-06-A-036-5สังขยาโลก

CMRU-CM-01-A-0007สังคหกถา

SAC001-005สังคะหะ ปาฬิ

สังคะหะ ปาฬิ อาจหมายถึง อภิธัมมัตถสังคหะ คัมภีร์ประมวลความของพระอภิธรรม เป็นตำราฝ่ายพระอภิธรรมที่ประมวลเนื้อหาจากพระสูตรและพระอภิธรรมโดยย่อ เพื่อเป็นตำราเรียนเริ่มแรกของผู้ที่สนใจเรียนรจนาขึ้น เมื่อประมาณ พ.ศ.1700 โดยพระอนุรุทธาจารย์ พระเถระชาวสิงหลแห่งมูลโสมวิหารในลังกาทวีป ศักราช จ.ศ. 1206 (พ.ศ. 2387) เดือน 3 ขึ้น 7 ค่ำ วันอังคาร สภาพเอกสาร ใบลานฉบับล่องชาด มีผ้าห่อ ไม้ประกับ มีรอยการตัดขอบลาน รหัสเอกสารเดิม อักษรพม่า 5 ที่มาของเอกสาร ดร.อนาโตล เป็ลติเยร์ มอบให้

RBR004-058สังรอมธาตุ ผูก 1

กล่าวถึง ความเสื่อมของพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากเรื่อง การเสื่อมจากการไม่ปฏิบัติตามสิกขาบทของสามเณร การเสื่อมจากศาสนธรรมในระดับสามัญชน ทั่วไป และปัญจอันตรธาน คือการเสื่อมสูญของพระพุทธศาสนาไปตามลําดับ เริ่มตั้งแต่การเสื่อม สูญจากการบรรลุธรรม การเสื่อมสูญจากการปฏิบัติธรรม การเสื่อมสูญจากการไม่เล่าเรียนศึกษาหลักธรรม การเสื่อมสูญของเพศนักบวช และการอันตรธานหายไปของพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้า เมื่อพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้าเสื่อมสลายไป จึงถือว่าหมดสิ้นพุทธศาสนา รวมระยะเวลา 5,000 ปี

RBR004-131สังรอมธาตุ ผูก 2

RBR004-115สังรอมธาตุ ผูก 2

RBR004-059สังรอมธาตุ ผูก 2

วรรณกรรมเรื่องสังฮอมธาตุ กล่าวถึง ความเสื่อมของพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากเรื่อง การเสื่อมจากการไม่ปฏิบัติตามสิกขาบทของสามเณร การเสื่อมจากศาสนธรรมในระดับสามัญชน ทั่วไป และปัญจอันตรธาน คือการเสื่อมสูญของพระพุทธศาสนาไปตามลําดับ เริ่มตั้งแต่การเสื่อม สูญจากการบรรลุธรรม การเสื่อมสูญจากการปฏิบัติธรรม การเสื่อมสูญจากการไม่เล่าเรียนศึกษาหลักธรรม การเสื่อมสูญของเพศนักบวช และการอันตรธานหายไปของพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้า เมื่อพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้าเสื่อมสลายไป จึงถือว่าหมดสิ้นพุทธศาสนา รวมระยะเวลา 5,000 ปี

RBR004-013สังรอมธาตุ ผูก 2

RBR004-183สังรอมธาตุ ผูก 3

RBR004-132สังรอมธาตุ ผูก 3

RBR004-145สังรอมธาตุ ผูก 3

RBR004-116สังรอมธาตุ ผูก 3

RBR004-014สังรอมธาตุ ผูก 3

RBR004-133สังรอมธาตุ ผูก 4

RBR004-117สังรอมธาตุ ผูก 4

RBR004-060สังรอมธาตุ ผูก 4

วรรณกรรมเรื่องสังฮอมธาตุ กล่าวถึง ความเสื่อมของพระพุทธศาสนา โดยเริ่มจากเรื่อง การเสื่อมจากการไม่ปฏิบัติตามสิกขาบทของสามเณร การเสื่อมจากศาสนธรรมในระดับสามัญชน ทั่วไป และปัญจอันตรธาน คือการเสื่อมสูญของพระพุทธศาสนาไปตามลําดับ เริ่มตั้งแต่การเสื่อม สูญจากการบรรลุธรรม การเสื่อมสูญจากการปฏิบัติธรรม การเสื่อมสูญจากการไม่เล่าเรียนศึกษาหลักธรรม การเสื่อมสูญของเพศนักบวช และการอันตรธานหายไปของพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้า เมื่อพระอัฐิธาตุของพระพุทธเจ้าเสื่อมสลายไป จึงถือว่าหมดสิ้นพุทธศาสนา รวมระยะเวลา 5,000 ปี

RBR004-015สังรอมธาตุ ผูก 4

RBR004-134สังรอมธาตุ ผูก 5