เอกสารโบราณในประเทศไทย

Manuscripts of Thailand

Total : 58 pages , Total amount : 1,845 Records , Total amount : 2 Resources.

ปัญหาปูคำ ผูก 3
วัดใหม่นครบาล ปัญหาปูคำ ผูก 3
RBR003-237ปัญหาปูคำ ผูก 3
ธรรมคดี

RBR_003_237-238 รวมกันอยู่ใน “เลขที่ 59 ปัญหาปู อักษรธรรมล้านนา ภาษาบาลี-ไทยล้านนา ฉบับทองทึบ 2 ผูก” หน้าทับต้น เขียนอักษรไทยด้วยปากกาลูกลื่นสีน้ำเงิน “ปัญหาปู ผูกที่ ๓ มี ๔ ผูกกับกัน” หน้าหลังเขียน “ปัญหาปู” ท้ายลาน ระบุ “กิริยาอันกล่าวยังสุวรรณนาปัญหาปูผูกถ้วน ๓ ก็สมเร็จเสด็จแล้วเท่านี้ก่อนแล ยามตา[วัน]ตกแล้ว วันอาทิตย์ ปีวอกแลนายเหย รัสสภิกขุจัน จารหนังสือปัญหาปูฅำแล ขึ้นสองค่ำ วันอาทิตย์ ปีวอกแลนายเหย ธุวํ ธุวํ แด่เทอะ ปจฺจโย โหตุ เม แด่เทอะ กลางตัวก็น้อยเท่ากินก้อย กลางตัวใหญ่เท่าหัวแม่มือแลอย่าไปติค่อยเทอะ ปางเมื่ออยู่วัดบ้านกูดแล”

ปัญหาปูคำ ผูก 4
วัดใหม่นครบาล ปัญหาปูคำ ผูก 4
RBR003-238ปัญหาปูคำ ผูก 4
ธรรมคดี

RBR_003_234-235 รวมกันอยู่ใน “เลขที่ 24 เวสสันตรนกเค้า อักษรธรรมล้านนา ภาษาบาลี-ไทยล้านนา ฉบับล่องชาด 5 ผูก” พบเพียง 2 ผูก / ทองทึบ ทองหลุด พื้นรัก หน้าทับต้น เขียนอักษรไทยด้วยปากกาลูกลื่นสีน้ำเงิน “ปัญหาปู ผูกที่ ๔ ปลายหมู่” ลานแรก ด้านซ้ายมือ ระบุ “หนังสือปัญหาปู ผูก ๔” ท้ายลาน ระบุ “หตฺถสารมนฺติชาตกํ นิฏฺฐิตํ สํวณฺณนา ปูตัวมีผญาถามปัญหาเซิ่งบรมโพธิสัตว์เจ้าราชรสีก็มีวันนั้นแล กิิริยาอันกล่าวยังสุวรรณนาปัญหาปู ผูกถ้วน ๔ ก็สมเร็จเสด็จแล้วเท่านี้ก่อน ๛ จบแล้วนายเหย วันผะหัส เดือน ๑๒ ขึ้น ๓ ยังมีศรัทธาอาวหนานทา อยู่บ้านบวกพูแก้วแผ่ผายไปหาผู้มรณาไปหน้ายังมีรัสสภิกขุสุวรรณจันทะเขียน ปางเมื่อบวชได้ ๓ พระวัสสา แท้คำเดียว ขอหื้อมีผญาปัญญาแก่ข้าเสลียวสลาด เกิดชาติใดเช่นใด ขอหื้อมีสุข ๓ ประการ มีนิพพานเป็นยอดแด่เทอะ ธุวํ ๆๆ

ปัญหาราชสูตร
วัดใหม่นครบาล ปัญหาราชสูตร
RBR003-301ปัญหาราชสูตร
ธรรมคดี

หน้าต้น เขียนอักษรไทยด้วยปากกาเมจิกสีน้ำเงิน “ปัญหาสูตรผูกเดียว” ท้ายลาน ระบุ “กล่าวยังธรรมอันชื่อว่า ปัญหาราชสูตร ก็แล้วเท่านี้ก่อนแล แล แล ฯ จบแล้วนายเหย ๏๏ เสด็จแล้ววันจันทร์ เดือน ๑๐ ตาวันบ่าย ๓ โมง ปีชวด ผู้ข้าบวชเดือน ๔ พร่องหาหัดเขียน บ่เคยสักคำเทื่อแล นายเหย ทุพี่พระพี่องค์ใดได้เล่าเขียนเรียน ผิดทัดใดนิมตต์ใส่หื้อจิ่มเทอะ ทุพี่ แก่ หนัก สญฺชปลร ดอนนาหนอง ชื่อมัน อีมะหยังฮู้ ผู้ข้าขอหื้อกุศลานาบุญอันหนึ่ง ไปถึงปิตตามาดาคูบาอาจานเป้าปงวงสา (ครูบาอาจารย์เผ่าพงศ์วงศา) พี่ข้าน้องข้อยจิ่มเทอะ ทุคำหัวส่อไว้แท้ นาเหย ฯฯ๛ ”

ปัญหาราชสูตร
วัดใหม่นครบาล ปัญหาราชสูตร
RBR003-101ปัญหาราชสูตร
ธรรมคดี

พระคัมภีร์ผูกนี้ พระครูพัฒนกิจสุนทร(สังข์ ชิตมาโร) ใช้เทศน์ขึ้นธรรมาสน์เป็นผูกแรก เมื่อครั้งจำพรรษาในช่วง 2-3 พรรษาแรกที่วัดนาหนอง ต.ดอนแร่ อ.เมืองราชบุรี จ.ราชบุรี ลานที่ ๑ หน้า ๑ ระบุ “ธรรมเทศนาอันชื่อว่า ปัญหาราชสูตรแห่งพระพุทธเจ้า” ท้ายลาน “กล่าวยังธรรมเทศนาอันชื่อว่า ปัญหาราชสูตร ก็แล้วเท่านี้ก่อนแล ๚ เสด็จแล้วปีมะเมียเดือน ๘ ขึ้น ๘ ค่ำ วันอาทิตย์ ยามตะวันขึ้น ๔ โมง ๚ หนังสือวัดหนองบัว เจ้าของ ๚ จุรสุมน ๚ แลท่านทั้งหลายเหย๚๛” ที่รูร้อยสายสนองลานหน้าทับต้น และหน้าทับปลาย ใช้แผ่นหนังเจาะรูแล้วเย็บติดใบลาน เพื่อเสริมความแข็งแรง เป็นการยืดอายุการใช้งาน และป้องกันรูร้อยสายสนองแตกอีกด้วย

ปาจิต ปาฬิ
คอลเลกชั่นพิเศษของ ดร. อนาโตล เป็ลติเยร์ ปาจิต ปาฬิ
SAC001-020ปาจิต ปาฬิ
ธรรมคดี

ว่าด้วยเรื่อง ปาจิตตีย์ หมายถึง “การละเมิดอันยังกุศลให้ตก”, ชื่ออาบัติจำพวกหนึ่งจัดไว้ในจำพวกอาบัติเบาเรียกลหุกาบัติ พ้นด้วยการแสดง ;เป็นชื่อสิกขาบท ได้แก่ นิสสัคคิยปาจิตตีย์ 30 และสุทธิกปาจิตตีย์ ซึ่งเรียกกันสั้นๆ ว่า ปาจิตตีย์ อีก 92 ภิกษุล่วงละเมิดสิกขาบท 122 ข้อเหล่านี้ย่อมต้องอาบัติปาจิตตีย์ เช่น ภิกษุพูดปด ฆ่าสัตว์ดิรัจฉาน ว่ายน้ำเล่น เป็นต้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ศักราช จ.ศ. 1123 (พ.ศ. 2333) เดือน 5 ดับ วันเสาร์ สภาพของเอกสาร มีไม้ประกับ ฉบับปิดทองล่องชาด. ใบลาน ฑา หักส่วนหัวลาน, ใบลาน ทา หักส่วนท้าย และใบลาน ธํ ขาดส่วนท้าย รหัสเอกสารเดิม อักษรพม่า 21 ที่มาเอกสาร ดร.อนาโตล เป็ลติเยร์มอบให้

ปาจิต อัฏฐกะถา ปาฬิ(นิสสยะ), ภิกขุณีปาจิต อัฏฐะกะถา, ภิกขุณีวิภังคะ อัฏฐะกะถา, มหาวา อัฏฐะกะถา, จุฬวา อัฏฐะกะถา
คอลเลกชั่นพิเศษของ ดร. อนาโตล เป็ลติเยร์ ปาจิต อัฏฐกะถา ปาฬิ(นิสสยะ), ภิกขุณีปาจิต อัฏฐะกะถา, ภิกขุณีวิภังคะ อัฏฐะกะถา, มหาวา อัฏฐะกะถา, จุฬวา อัฏฐะกะถา
SAC001-014ปาจิต อัฏฐกะถา ปาฬิ(นิสสยะ), ภิกขุณีปาจิต อัฏฐะกะถา, ภิกขุณีวิภังคะ อัฏฐะกะถา, มหาวา อัฏฐะกะถา, จุฬวา อัฏฐะกะถา
ธรรมคดี

ภิกขุนีวิภังค์ ว่าด้วยสิกขาบทในปาฏิโมกข์ (ศีล 311 ข้อ) ฝ่ายภิกษุณีสงฆ์ ว่าด้วยเรื่อง ปาจิตตีย์ หมายถึง “การละเมิดอันยังกุศลให้ตก”, ชื่ออาบัติจำพวกหนึ่งจัดไว้ในจำพวกอาบัติเบาเรียกลหุกาบัติ พ้นด้วยการแสดง ; เป็นชื่อสิกขาบท ได้แก่ นิสสัคคิยปาจิตตีย์ 30 และสุทธิกปาจิตตีย์ ซึ่งเรียกกันสั้นๆ ว่า ปาจิตตีย์ อีก 92 ภิกษุล่วงละเมิดสิกขาบท 122 ข้อเหล่านี้ย่อมต้องอาบัติปาจิตตีย์ เช่น ภิกษุพูดปด ฆ่าสัตว์ดิรัจฉาน ว่ายน้ำเล่น เป็นต้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ศักราช จ.ศ. 1230-1231 (พ.ศ. 2410-2411) สภาพเอกสาร ใบลานฉบับลงรักทาชาด ไม้ประกับ มีรอยตัดขอบลานพร้อมไม้ประกับ กินอักษรไปบางส่วน รหัสเอกสารเดิม อักษรพม่า 15 ที่มาของเอกสาร ดร.อนาโตล เป็ลติเยร์ มอบให้