จารึกพระกัญจนะมหาเถรสร้างพระไตรปิฎก

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นน. 8, นน. 8 จารึกพระกัญจนะมหาเถรสร้างพระไตรปิฎก พ.ศ. 2380

อักษรที่มีในจารึก

ธรรมล้านนา

ศักราช

พุทธศักราช 2380

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 13 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินชนวนสีดำ

ลักษณะวัตถุ

จารึกเป็นแผ่นหินชนวนสีดำอยู่ภายในกรอบไม้ สภาพชำรุด

ขนาดวัตถุ

กว้าง 56 ซม. หนา 23 ซม. สูง 122 ซม. (รวมกรอบไม้และฐาน) กว้าง 46 ซม. หนา 1-1.2 ซม. สูง 53 ซม. (เฉพาะแผ่นจารึก)

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) หอสมุดแห่งชาติกำหนดเป็น “นน. 8“
2) พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน กำหนดเป็น “465/2523“, “20.465/2523“ และ “L.N. 59 71/2523”
3) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 กำหนดเป็น “นน. 8 จารึกพระกัญจนะมหาเถรสร้างพระไตรปิฎก พ.ศ. 2380”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน

พิมพ์เผยแพร่

จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 69 – 70.

ประวัติ

จารึกนี้ถูกกล่าวถึงครั้งแรกใน ศิลปากร ปีที่ 5 ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2504 บทความชื่อ “เรื่องคณะกรรมการค้นคว้าทางประวัติศาสตร์แห่งสหภาพพม่าในสมัยโบราณ” โดย ตรี อมาตยกุล ต่อมาใน พ.ศ. 2534 มีการตีพิมพ์คำอ่านในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 โดย โครงการวิจัยการปริวรรตและชำระจารึกล้านนา

เนื้อหาโดยสังเขป

จุลศักราช 1195 (พ.ศ. 2376) กัญจนะมหาเถรจากเมืองแพร่และลูกศิษย์ ได้เดินทางมาถึงเมืองน่าน แล้วร่วมกับพระสงฆ์ในเมือง เจ้าเมืองน่านและอุปราช ราชวงศ์ รวมทั้งเจ้านายทั้งหลายร่วมกันสร้างพระไตรปิฎก โดยมีการฉลองเมื่อจุลศักราช 1199 (พ.ศ. 2380)

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากศักราชที่ปรากฏในจารึกคือ "จุลศักราชได้ 1199 ตัว" (พ.ศ. 2380) ตรงกับรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
1) โครงการวิจัยการปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “นน. 8 จารึกพระกัญจนะมหาเถรสร้างพระไตรปิฎก พ.ศ. 2380,” ใน จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงราย น่าน พะเยา แพร่ (กรุงเทพฯ : มูลนิธิเจมส์ เอช ดับเบิ้ลยู ทอมป์สัน, 2534), 69-70.
2) กรมศิลปากร, เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2530).

ภาพประกอบ

1) ภาพสำเนาจารึกจาก : เมืองน่าน : โบราณคดี ประวัติศาสตร์ และศิลปะ (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2530)
2) ภาพถ่ายความละเอียดสูงจากการสำรวจภาคสนาม : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, สำรวจเมื่อ 22 มีนาคม 2567