จารึกวัดศรีเกิด

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

มส. 1, จารึกเมืองปาย, มส. 1 จารึกวัดศรีเกิด พ.ศ. 2033, 1.1.1.1 อารามศรีเกิด พ.ศ. 2033

อักษรที่มีในจารึก

ฝักขาม

ศักราช

พุทธศักราช 2033

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 3 ด้าน จำนวน 36 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 11 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 17 บรรทัด ด้านที่ 3 มี 8 บรรทัด

วัตถุจารึก

หินทรายสีน้ำตาล

ลักษณะวัตถุ

รูปใบเสมา หักเอนขึ้นจากด้านซ้ายไปด้านขวา ส่วนล่างขาดหายไป

ขนาดวัตถุ

กว้าง 63 ซม. ยาว 79 ซม. (ใน ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 11 ระบุว่า กว้าง 62 ซม. ยาว 83 ซม. และหนา 15 ซม.)

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “มส. 1 จารึกเมืองปาย”
2) ในวารสาร ศิลปากร ปีที่ 19 ฉบับที่ 6 (มีนาคม 2519) กำหนดเป็น “ศิลาจารึกวัดศรีเกิด อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน พ.ศ. 2032-2033”
3) ในหนังสือ ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 11 กำหนดเป็น “1.1.1.1 อารามศรีเกิด พ.ศ. 2033”
4) ในหนังสือ จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 กำหนดเป็น “มส. 1 จารึกวัดศรีเกิด พ.ศ. 2033”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดหนองบัว ตำบลแม่ฮี้ อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 22 ม.4 ตำบลแม่นาเติง อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน

พิมพ์เผยแพร่

1) วารสารศิลปากร ปีที่ 19 ฉบับที่ 6 (มีนาคม 2519) : 72-76.
2) ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 11 (เชียงใหม่ : คลังข้อมูลจารึกล้านนา สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2549), 287-304.
3) จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2551), 392-397.

ประวัติ

ที่อยู่ดั้งเดิมของจารึกหลักนี้อยู่ที่ วัดหนองบัว ซึ่งปัจจุบันเป็นวัดร้าง ตั้งอยู่ที่ ต. แม่ฮี้ อ. ปาย จ. แม่ฮ่องสอน จนเมื่อ ราว พ.ศ. 2470 ได้ถูกนำไปไว้ที่วัดหลวง ต. เวียงใต้ อ. ปาย จ. แม่ฮ่องสอน และได้ถูกย้ายไปไว้ที่โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 22 ต. แม่นาเติง อ. ปาย จ. แม่ฮ่องสอน ตั้งแต่ พ.ศ. 2542 จนถึงปัจจุบัน (ข้อมูลปี พ.ศ. 2549) และเมื่อเดือน มกราคม พ.ศ. 2518 ศ. ฮันส์  เพนส์ ได้รับจดหมายจากพระครูโศภณสวัสดิการ เจ้าคณะอำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน แจ้งให้ทราบว่า ที่วัดของท่าน คือ ที่วัดหลวง ตำบลเวียงใต้ อำเภอปาย มีศิลาจารึกแผ่นหนึ่ง ซึ่งนำมาจากที่อื่นและเก็บรักษาไว้ที่วัดหลวง พระครูโสภณฯ ได้ขอร้องให้ ศ. ฮันส์ เพนธ์ อ่านและศึกษาศิลาจารึกหลักนี้

เนื้อหาโดยสังเขป

พ.ศ. 2032 มหาสามีสัทธรรมราชรัตนาเจ้าได้สร้างมหาเจดีย์และมหาวิหารในอารามวัดศรีเกิด แล้วอุทิศบุญกุศลแด่กษัตริย์แลพระมารดา พร้อมผูกสีมา สถาปนาศิลาจารึกเพื่อประกาศรายชื่อข้าพระที่อุทิศแก่พระอาราม

ผู้สร้าง

มหาสามีสัทธรรมราชรัตนาเจ้า

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากข้อความในจารึก ด้านที่ 2 บรรทัดที่ 4 ที่ว่า “ศักราชได้ 8(52)” โดยนำเลขจุลศักราช บวกด้วยเลข 1181 จะได้เท่ากับ 2033 ซึ่งตรงกับรัชสมัยของพญายอดเชียงราย พ.ศ 2033-2038

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2556, จาก :
1) โครงการวิจัย : การปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “บัญชีจารึก จังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน,” ใน จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2551), (58)-(59).
2) โครงการวิจัย : การปริวรรตและชำระจารึกล้านนา, “มส. 1 จารึกวัดศรีเกิด พ.ศ. 2033,” ใน จารึกล้านนา ภาค 2 เล่ม 1 : จารึกจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง ลำพูน และแม่ฮ่องสอน (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2551), 392-397.
3) ฮันส์ เพนธ์, “1.1.1.1 อารามศรีเกิด พ.ศ. 2033,” ใน ประชุมจารึกล้านนา เล่ม 11 : จารึกในจังหวัดเชียงใหม่ ภาค 3 (เชียงใหม่ : คลังข้อมูลจารึกล้านนา สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2549), 287-304.
4) ฮันส์ เพนธ์, “ศิลาจารึกวัดศรีเกิด อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน พ.ศ. 2032-2033,” ศิลปากร 19, 6 (มีนาคม 2519) : 72-76.

ภาพประกอบ

ภาพสำเนาจารึกจาก : วารสารศิลปากร ปีที่ 19 ฉบับที่ 6 (มีนาคม 2519)