จารึกบนผ้าพระบฏวัดนาเตา

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

นน. 2094, จารึกบนผ้าพระบฏ วัดนาเตา 2 (นน. 2094) จ.ศ. 1177 (พ.ศ. 2358), จารึกพระบฏ วัดนาเตา อ. นาน้อย จ. น่าน

อักษรที่มีในจารึก

ธรรมล้านนา

ศักราช

พุทธศักราช 2358

ภาษา

บาลี, ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน มี 7 บรรทัด

วัตถุจารึก

ผ้าฝ้าย

ลักษณะวัตถุ

รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า

ขนาดวัตถุ

กว้าง 100 เซนติเมตร ยาว 300 เซนติเมตร

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “นน. 2094”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดนาเตา ตำบลศรีษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

วัดนาเตา ตำบลศรีษะเกษ อำเภอนาน้อย จังหวัดน่าน

พิมพ์เผยแพร่

1) การศึกษาและปริวรรตจารึก : จารึกพบที่อำเภอนาน้อยและอำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน (กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2551), 370-375.
2) ดำรงวิชาการ ปีที่ 8 ฉบับที่ 2 (กรกฏาคม-ธันวาคม 2552), 17-28.

ประวัติ

จารึกพระบฏวัดนาเตามีจุดเด่น 2 ประการ คือเป็นจารึกการกัลปนาที่เขียนลงบนพระบฏซึ่งพบเพียงแห่งเดียวในจังหวัดน่านและเป็นจารึกที่มี “คำปรารถนา” (ความปรารถนา) หรือคำอธิษฐานของผู้จารึกที่แตกต่างไปจากจารึกการกัลปนาในล้านนาโดยทั่วไปที่มักจะเป็นการอธิษฐานขอให้ถึงสุข 3 ประการ และให้ได้พบพระศรีอาริยเมตไตยหรือให้ได้ถึงพระนิพพานเท่านั้น แต่ในจารึกพระบฏวัดนาเตานี้ พระธรรมชัยภิกขุผู้ถวายพระบฏได้อธิษฐานขอให้ได้พระอรหัตผล คือ ให้บรรลุวิโมกขธรรม 8 ปฏิสัมภิทา 4 อภิญญา 6 ในสมัยของพระอนาคตพระพุทธเจ้า ขอให้เป็นคนดีดั่งพระเมตไตย ขอให้มีปัญญา 3 และธรรมสโมธาน 8 เป็นต้น และคำปรารถนาที่ระบุข้อธรรมะขั้นสูงนี้เขียนด้วยภาษาบาลีถึง 4 บรรทัด อันแสดงให้ความสามารถในการเรียบเรียงภาษาบาลี และความรู้ในข้อธรรมะทางพุทธศาสนาของพระภิกษุธรรมชัยผู้จารึกได้เป็นอย่างดี

เนื้อหาโดยสังเขป

ปี พ.ศ. 2358 ธรรมชัยภิกขุพร้อมด้วยบิดาได้เขียนผ้าพระบฏนี้ไว้ เพื่อเป็นปัจจัยให้ได้พบความสุขทั้งทางโลกิยะ โลกุตตระ และสุขแห่งพระนิพพาน

ผู้สร้าง

ธรรมชัยภิกขุพร้อมด้วยบิดา

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากเลขศักราชที่ปรากฏในจารึกบรรทัดที่ 1 คือ “ศักพทะ 1177 ตัว”ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 2358

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นิสา เชยกลิ่น (2555) ; นวพรรณ ภัทรมูล (2557), แก้ไขเพิ่มเติม,โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., จาก :
1) กรรณิการ์ วิมลเกษม และชัยณรงค์ กลิ่นน้อย, “จารึกวัดพระบฏ วัดนาเตา อ. นาน้อย จ. น่าน,” ดำรงวิชาการ ปีที่ 8, ฉบับที่ 2 (กรกฏาคม-ธันวาคม 2552) : 17-28.
2) ยุทธพร นาคสุข, “จารึกบนผ้าพระบฏ วัดนาเตา 2 (นน. 2094) จ.ศ. 1177 (พ.ศ. 2358),” ใน การศึกษาและปริวรรตจารึก : จารึกพบที่อำเภอนาน้อยและอำเภอนาหมื่น จังหวัดน่าน (กรุงเทพฯ : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), 2551), 370-375.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : โครงการพัฒนาฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), สำรวจเมื่อ 19-25 มกราคม 2551