จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 2

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

Stele de Phnom Rung (K. 1067), บร.11, K.1067, เลขทะเบียนโบราณวัตถุที่ 291/2531

อักษรที่มีในจารึก

ขอมโบราณ

ศักราช

พุทธศักราช 1532

ภาษา

เขมร

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 2 ด้าน มี 26 บรรทัด ด้านที่ 1 มี 16 บรรทัด ด้านที่ 2 มี 10 บรรทัด

วัตถุจารึก

ศิลา ประเภทหินทราย

ลักษณะวัตถุ

หลักสี่เหลี่ยม

ขนาดวัตถุ

กว้าง 21 ซม. สูง 48 ซม. หนา 10.3 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

1) กองหอสมุดแห่งชาติ กำหนดเป็น “บร. 11”
2) ในหนังสือ จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 กำหนดเป็น “จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 2”
3) ในหนังสือ Nouvelles Inscriptions du Cambodge II กำหนดเป็น “Stele de Phnom Rung (K. 1067)”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

ปราสาทหินพนมรุ้ง ตำบลตาเป๊ก อำเภอเฉลิมพระเกียรติ (ข้อมูลเดิมว่า อำเภอนางรอง) จังหวัดบุรีรัมย์

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย ตำบลในเมือง อำเภอพิมาย จังหวัดนครราชสีมา (บันทึกข้อมูลวันที่ 30/11/2563)

พิมพ์เผยแพร่

1) จารึกพบที่ปราสาทพนมรุ้ง (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2521), 33-38.
2) จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 (กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2529), 126-129.
3) Nouvelles Inscriptions du Cambodge II (Paris : École Française d’Extrême-Orient, 1996), 141-144.

ประวัติ

ศิลาจารึกหลักนี้ สภาพจารึกชำรุดมากโดยเฉพาะด้านที่ 2 อักษรลบเลือนมากอ่านได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น จึงมิได้นำมารวมพิมพ์ในครั้งนี้ แต่ในวิทยานิพนธ์ พระราชนิพนธ์ใน สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เรื่อง จารึกพบที่ปราสาทพนมรุ้ง มีคำอ่าน-แปลด้านที่ 2 ด้วย วิทยานิพนธ์นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาจารึกภาษาตะวันออก ภาควิชาภาษาตะวันออก บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร พ.ศ. 2521

เนื้อหาโดยสังเขป

ข้อความในจารึกไม่สมบูรณ์ ทราบเพียงว่า ในมหาศักราช 911 มีการซื้อที่ดิน และถวายที่ดินแด่พระกัมรเตงชคตแห่งพนมรุ้ง โดยที่ดินที่ถวายนี้จะต้องไม่อยู่ในความคุ้มครองของโขลญวิษัย จากนั้นก็กล่าวถึงเขตแดนของที่ดินดังกล่าว

ผู้สร้าง

ไม่ปรากฏหลักฐาน

การกำหนดอายุ

จารึกด้านที่ 1 บรรทัดที่ 1 บอกมหาศักราช 911 ซึ่งตรงกับ พ.ศ. 1532

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : นวพรรณ ภัทรมูล, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2547, จาก :
1) Saveros Pou, “Stele de Phnom Rung (K. 1067),” in Nouvelles Inscriptions du Cambodge II (Paris : École Française d’Extrême-Orient, 1996), 141-144.
2) สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, จารึกพบที่ปราสาทพนมรุ้ง (กรุงเทพฯ : บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2521), 33-38.
3) อำไพ คำโท, “จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 2,” ใน จารึกในประเทศไทย เล่ม 3 : อักษรขอม พุทธศตวรรษที่ 15-16 (กรุงเทพฯ : หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, 2529), 126-129.

ภาพประกอบ

1) ภาพถ่ายจารึกจากการสำรวจภาคสนาม : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน), สำรวจเมื่อ 16-19 พฤษภาคม 2551
2) ภาพสำเนาจารึกจาก : ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2545 (เลขทะเบียน CD; INS-TH-09, ไฟล์; BR_005 และ BR_004f2)