จารึกที่ฐานพระรูปสมเด็จพระสังฆราช (สุก)

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

หลักที่ 175 อักษรเขียนด้วยหมึกที่ฐานไม้ปิดทอง

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

พุทธศักราช 2387

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 1 ด้าน มี 4 บรรทัด

วัตถุจารึก

ไม้สัก ปิดทอง

ลักษณะวัตถุ

ฐานประติมากรรม

ขนาดวัตถุ

กว้าง 46 ซม. สูง 8 หนา 2 ซม.

บัญชี/ทะเบียนวัตถุ

ในหนังสือ ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 กำหนดเป็น “หลักที่ 175 อักษรเขียนด้วยหมึกที่ฐานไม้ปิดทอง”

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ราชวรมหาวิหาร แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

พระอุโบสถวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ราชวรมหาวิหาร แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517), 79.

ประวัติ

จารึกนี้ นายประสาร บุญประคอง เป็นผู้อ่าน โดยมีการตีพิมพ์ลงใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 ใน พ.ศ. 2517 โดยเรียกว่า “หลักที่ 175 อักษรเขียนด้วยหมึกที่ฐานไม้ปิดทอง” ปัจจุบันอยู่ภายในพระอุโบสถวัดมหาธาตุ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร จังหวัดกรุงเทพมหานคร พระรูปสมเด็จพระสังฆราช (สุก) องค์นี้มีขนาดเท่าพระองค์จริง รัชกาลที่ 3 โปรดให้สร้างขึ้น เข้าใจว่า ทรงมีพระราชดำริที่จะเชิญไปประดิษฐาน ณ วัดมหาธาตุฯ ซึ่งเคยเป็นที่ประทับของพระสังฆราช แต่ในขณะนั้นการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดดังกล่าวยังไม่แล้วเสร็จ รัชกาลที่ 3 ก็เสด็จสวรรคตเสียก่อน พระรูปดังกล่าวจึงยังอยู่ที่วัดพระศรีรัตนศาสดารามจนกระทั่งรัชกาลที่ 4 โปรดให้เชิญไปที่วัดมหาธาตุใน พ.ศ. 2395 ฐานพระรูปองค์นี้ มีลวดลายจำหลักรูปไก่เถื่อนซึ่งเป็นพระฉายาของสมเด็จพระสังฆราช (สุก) ซึ่งประชาชนเรียกว่า “พระสังฆราชไก่เถื่อน” เนื่องจากมีความเชื่อว่าทรงบำเพ็ญพรหมวิหารทำให้ไก่ป่าเชื่องเป็นไก่บ้านได้

เนื้อหาโดยสังเขป

พ.ศ. 2387 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) โปรดให้หลวงเทพรจนา เจ้ากรมช่างปั้นซ้าย ทำการหล่อพระรูปสมเด็จพระสังฆราช (สุก) ประดิษฐาน ณ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุฯ

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

การกำหนดอายุ

ศักราชที่ปรากฏในจารึกนี้ คือ “จุลศักราช 1206” ตรงกับ พ.ศ. 2387 (สมัยรัชกาลที่ 3)

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., 2548, จาก :
1) พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ, เรื่องประวัติวัดมหาธาตุ (พระนคร : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, 2461).
2) ประสาร บุญประคอง, “หลักที่ 175 อักษรเขียนด้วยหมึกที่ฐานไม้ปิดทอง,” ใน ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 : ประมวลจารึกสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ที่พบในภาคเหนือ ภาคตะวันออก และภาคกลาง (กรุงเทพฯ : คณะกรรมการจัดพิมพ์เอกสารทางประวัติศาสตร์ สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517), 79.

ภาพประกอบ

ภาพถ่ายจารึกจาก : ประชุมศิลาจารึก ภาคที่ 6 ตอนที่ 1 (กรุงเทพฯ : สำนักนายกรัฐมนตรี, 2517)