จารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

จารึกกษัตริย์ราชวงศ์มังราย

จารึก

จารึกกษัตริย์ราชวงศ์มังราย ด้านที่ 1

QR-code edit Share on Facebook

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 18 ม.ค. 2564 12:51:55

ชื่อจารึก

จารึกกษัตริย์ราชวงศ์มังราย

ชื่อจารึกแบบอื่นๆ

ลพ. 9, ลพ./9, พช. 341, 18, ศิลาจารึกกษัตริย์ราชวงศ์มังราย, หลักที่ 301 จารึกวัดสุวรรณมหาวิหาร พะเยา

อักษรที่มีในจารึก

ฝักขาม

ศักราช

พุทธศักราช 1954

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวนด้าน 4 ด้าน มี 68 บรรทัด ด้านที่ 1 และ 2 มีด้านละ 23 บรรทัด ด้านที่ 3 มี 22 บรรทัด ด้านที่ 4 ตัวอักษรลบเลือน อ่านจับความได้ยาก

ผู้อ่าน

เทิม มีเต็ม (พ.ศ. 2523)

ผู้ปริวรรต

เทิม มีเต็ม (พ.ศ. 2523)

ผู้ตรวจ

1) ประสาร บุญประคอง (พ.ศ. 2534)
2) คณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ สำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี (พ.ศ. 2534)

เชิงอรรถอธิบาย

1. เทิม มีเต็ม : สุทธางคุลี? สิรสิ = ขอประนมมืออันบริสุทธิ์ทั้ง 10 นิ้วขึ้นเหนือเศียรเกล้าเฉพาะต่อหน้า (วิรัตน์ อุนนาทวรางกูร ปธ. 9 ให้คำแปล)
2. วินัย พงศ์ศรีเพียร : ภว น่าจะเป็น พระ
3. วินัย พงศ์ศรีเพียร : จะตั้งแต่อาทิ = จะเล่าความตั้งแต่ต้น
4. เทิม มีเต็ม : มังราย = พระเจ้ามังราย ปฐมกษัตริย์ผู้ครองนครเชียงใหม่ ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1783 เสวยราชย์ พ.ศ. 1805 สวรรคต พ.ศ. 1855 พระชนมายุได้ 72 พรรษา
5. เทิม มีเต็ม : กินเมิงเนิงมาเถิง = กินเมืองเนื่องมาถึง
6. เทิม มีเต็ม : คราม = พระเจ้าคราม ราชบุตรพระเจ้ามังราย ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1809 เสวยราชย์ พ.ศ. 1855 สวรรคต พ.ศ. 1869 พระชนมายุได้ 60 พรรษา
7. เทิม มีเต็ม : ท้าวแสนภู = พระเจ้าแสนภู ราชบุตรพระเจ้าคราม ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1830 เสวยราชย์ พ.ศ. 1869 สวรรคต พ.ศ. 1878 พระชนมายุได้ 48 พรรษา
8. เทิม มีเต็ม : คำฟู = พระเจ้าคำฟู ราชบุตรพระเจ้าแสนภู ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1853 เสวยราชย์ พ.ศ. 1877 และ 1878 สวรรคต พ.ศ. 1880 พระชนมายุได้ 28 พรรษา
9. เทิม มีเต็ม : ผายู = พระเจ้าผายู ราชบุตรพระเจ้าคำฟู ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1869 เสวยราชย์ พ.ศ. 1880 สวรรคต พ.ศ. 1899 พระชนมายุได้ 30 พรรษา
10. เทิม มีเต็ม : ท้าวกลินา = พระเจ้ากลินา (กือนา) ราชบุตรพระเจ้าผายู ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1883 เสวยราชย์ พ.ศ. 1899 สวรรคต พ.ศ. 1929 พระชนมายุได้ 46 พรรษา
11. เทิม มีเต็ม : เจ้าแสนเมิงมา = พระเจ้าแสนเมิงมา (เมืองมา) ราชบุตรพระเจ้ากือนา (กลินา) ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1906 เสวยราชย์ พ.ศ. 1929 สวรรคต พ.ศ. 1945 พระชนมายุได้ 39 พรรษา
12. เทิม มีเต็ม : เมื่อเมี้ยนท้าวทั้งเจ็ดชั่วนี้แล้ว = เมื่อสิ้นรัชกาลแห่งกษัตริย์ทั้ง 7 พระองค์นี้แล้ว
13. เทิม มีเต็ม : แก้วผู้แก่นขสัตราธิราช = แก้วผู้แก่นกษัตราธิราช ในที่นี้หมายถึงพระเจ้าสามฝั่งแกน ราชบุตรพระเจ้าแสนเมิงมา พระองค์ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 1933 เสวยราชย์ พ.ศ. 1945 สวรรคต พ.ศ. 1990 พระชนมายุได้ 57 พรรษา
14. เทิม มีเต็ม : เป็นเยิงเชิง = เป็นเยี่ยงเชิง
15. เทิม มีเต็ม : พุล = เกิด ในประโยคนี้ถือว่า เกิด เป็นคำซ้ำคำ พุลเกิด = เกิดเกิด
16. เทิม มีเต็ม : เป็นพญาตามพ่อต่อตามพงศ์ = เป็นกษัตริย์ที่สืบต่อพระราชบิดา
17. เทิม มีเต็ม : ปีเต่าสง้า, เต่า = นพศก, สง้า = ปีมะเมีย เป็นปีมะเมีย นพศก ของไทยภาคเหนือ แต่ตรงกับ ปีมะเมีย จัตวาศก ของไทยภาคกลาง
18. เทิม มีเต็ม : จวา = ชะวา คือ หลวงพระบาง
19. เทิม มีเต็ม : ปีมะเม = ปีมะเมีย
20. เทิม มีเต็ม : ศักราช 764 เป็นเกณฑ์ปีจุลศักราช ซึ่งตรงกับปีพุทธศักราช 1945
21. เทิม มีเต็ม : ในเดิน 7 แรม 6 ค่ำ วันจันทร์ = ในเดือน 7 แรม 6 ค่ำ วันจันทร์ จ.ศ. 764 ตรงกับวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 1945
22. เทิม มีเต็ม : ดังงัน น่าจะเป็น ดังอั้น = ดังนั้น เนื่องจากรูปอักษรปรากฏเป็นตัว ง จึงได้อ่านตามรูปอักษรเป็น ดังงัน