เชิงอรรถอธิบาย |
1. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ผู” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้พิจารณาจากภาพจารึกแล้วเห็นปรากฏรูปไม้ซัดอย่างชัดเจน จึงแก้คำอ่านเป็น “ผู้”
2. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “จัก” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้พิจารณาจากภาพจารึกแล้วไม่ปรากฏรูปพยัญชนะ “ก” ดังนั้นจะถ่ายถอดเฉพาะรูปอักษรที่ปรากฏคือ “จั” (จ และ ไม้กัก)
3. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ปถม” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้พิจารณาจากภาพจารึกแล้วพบว่าเป็นรูปพยัญชนะ “บ” และตั้งแต่นี้ไปจะเปลี่ยนคำอ่านตัว “ป” เป็นตัว “บ” ตามที่ปรากฏในจารึก
4. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ตน” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้พิจารณาจากภาพจารึกแล้วพบว่าใช้รูป “ฅ” อย่างชัดเจน จึงแก้คำอ่านเป็น “ฅน”
5. เทิม มีเต็ม : “ผู้ข้า” เป็นสรรพนามบุรุษที่ 1 ที่แสดงออกถึงความเคารพ
6. เทิม มีเต็ม : “ปฐมมูลศรัทธา” หมายถึง ผู้ริเริ่มชักชวนให้ผู้อื่นร่วมกันบำเพ็ญกุศล
7. เทิม มีเต็ม : “เค้า” หมายถึง ประธาน
8. เทิม มีเต็ม : “บุตตาบุตตี” หมายถึง ลูกชายลูกหญิง
9. เทิม มีเต็ม : “ชู่ผู้ชู่คน” หมายถึง ทุกผู้ทุกคน
10. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “สัง” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “สงฺ” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
11. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “โน” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “เนา” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
12. เทิม มีเต็ม : “ปฏิสังขาริก” หมายถึง สร้าง
13. เทิม มีเต็ม : “หรีดธรรม” คือ หีบพระธรรม
14. เทิม มีเต็ม : “ทักขิโณทการ” หมายถึง การอุทิศส่วนกุศล
15. เทิม มีเต็ม : “ป่าง” หมายถึง ครั้ง, คราว, เมื่อ
16. เทิม มีเต็ม : “เพ็ง” หมายถึง ขึ้น 15 ค่ำ
17. เทิม มีเต็ม : “เม็ง” หมายถึง มอญ
18. เทิม มีเต็ม : “วัน 7” คือ วันเสาร์
19. เทิม มีเต็ม : “ไทยเปิกสัน” เป็นชื่อวันแบบหนึ่งที่ใช้ในสมัยโบราณ
20. เทิม มีเต็ม : “อุตตสาฒ” เป็นชื่อนักษัตรลำดับที่ 21 ได้แก่ชื่อดาวแรดตัวเมีย หรือ ช้างพัง
21. เทิม มีเต็ม : “อตีตวรพุทธศาสนา” หมายถึง อดัตพระพุทธศาสนา, พระพุทธศาสนาล่วงมา
22. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “แพง” อาจเป็น “แฑฺง” ?
23. เทิม มีเต็ม : “วัสสา” หมายถึง ปี
24. เทิม มีเต็ม : “เป็นเขต” หมายถึง เป็นที่สุด
25. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “สมพันธ” น่าจะเป็น “สพฺพนธ”
26. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “คำ” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “ฅำ” เนื่องจากเมื่อพิจารณาจากจารึกพบว่าใช้รูป “ฅ” อย่างชัดเจน
27. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ไหวั” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “ไวั” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
28. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “สฐิต” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “สฐิฑ” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก 29. เทิม มีเต็ม : “นัตตานตี” หมายถึง หลานชายหลานหญิง
30. เทิม มีเต็ม : “ทาสาทาสี” หมายถึง คนรับใช้ชายหญิง
31. เทิม มีเต็ม : “สัมพันธกุลวงศา” หมายถึง บรรดาพี่น้องพร้อมด้วยญาติ
32. เทิม มีเต็ม : “ริจนา” หมายถึง สร้าง, แต่ง, เขียน
33. เทิม มีเต็ม : “รักหางอย่าง” คือ น้ำยางไม้ชนิดหนึ่งที่สำหรับใช้ทาลงพื้น
34. เทิม มีเต็ม : “เอาจิ่ม” หมายถึง เอาแซม, เอาใส่
35. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ทำ” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “ธมฺมม” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
36. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ริจหนา” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “ริฑจหฺนา” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
37. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “จุลสกกราช” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “จุฬสกฺรา ฺช” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
38. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ไวั” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “ไวฺย” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
39. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “โสมนัฏฐา” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “สเมานฏฺฐา” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
40. เทิม มีเต็ม : “สถิตทรงธรรมกถา” หมายถึง เป็นที่เก็บรักษาพระธรรมคำสอน
41. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : เทิม มีเต็ม อธิบายว่า “ปีกัดไก๊” คือ ปีกุน เอกศก แต่คำจารึกและคำอ่านเป็น “ปีกดไก๊” ซึ่งก็คือ ปีกุน โทศก สอดคล้องกับจุลศักราช 1202
42. เทิม มีเต็ม : “จุลศักราชได้ 1220” ที่ถูกควรเป็น จ.ศ. 1202 (พ.ศ. 2383) แต่ในจารึกเลข จ.ศ. เป็น “1220” ซึ่งจะไปตรงกับปีมะเมีย สัมฤทธิศก พ.ศ. 2401 จำนวนเลขศักราชที่อ่านถ่ายถอดไว้ค่อนข้างสับสน น่าจะได้ตรวจสอบต่อไป 43. เทิม มีเต็ม : “โสมนัฏฐา” น่าจะเป็น “โสมนัสสา” หมายถึง เป็นที่ยินดี, มีใจยินดี
44. เทิม มีเต็ม : “ตราบ” แปลว่า ถึง
45. เทิม มีเต็ม : “วิฏฐิติกาล” น่าจะเป็น “จิรัฏฐิกาล” หมายถึง ระยะเวลาที่ยาวนาน
46. พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร : “ไวั” คณะทำงานฐานข้อมูลจารึกฯ ได้แก้คำอ่านเป็น “ไหวั” ตามที่ปรากฏในภาพจารึก
47. เทิม มีเต็ม : “คำจ้อ” หมายถึง ข้อความย่อๆ, ข้อความสังเขป
48. เทิม มีเต็ม : “เหตุบ่ช่าง” ใช้ในความว่า “ข้อความนอกจากนี้มิได้เขียนไว้”
|