จารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ แผ่นที่ 6

จารึก

จารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ แผ่นที่ 6

QR-code edit Share on Facebook print

เวลาที่โพส โพสต์เมื่อวันที่ 20 เม.ย. 2552 13:12:16 ( อัพเดทเมื่อวันที่ 28 มี.ค. 2565 14:58:06 )

ชื่อจารึก

จารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ แผ่นที่ 6

อักษรที่มีในจารึก

ไทยธนบุรี-รัตนโกสินทร์

ศักราช

ไม่ปรากฏศักราช

ภาษา

ไทย

ด้าน/บรรทัด

จำนวน 1 ด้าน (ไม่ทราบจำนวนบรรทัด)

วัตถุจารึก

หินทรายสีเทา

ลักษณะวัตถุ

แผ่นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส

ขนาดวัตถุ

กว้างด้านละ 35.5 ซม. (เฉพาะแผ่นจารึก ไม่รวมกรอบ) หนา 5 ซม.

ปีที่พบจารึก

ไม่ปรากฏหลักฐาน

สถานที่พบ

วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

ผู้พบ

ไม่ปรากฏหลักฐาน

ปัจจุบันอยู่ที่

เฉลียงศาลาล้อมพระมณฑปทิศเหนือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

พิมพ์เผยแพร่

ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 288.

ประวัติ

จารึกนี้เป็นหนึ่งในจารึกเรื่องรามัญหุงข้าวทิพย์ จำนวน 6 แผ่น บริเวณเฉลียงศาลาล้อมพระมณฑปทิศเหนือ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ ซึ่งเดิมมีจิตรกรรมที่สอดคล้องกับข้อความในจารึก แต่ปัจจุบันได้ลบเลือนไป

เนื้อหาโดยสังเขป

กล่าวถึงนิทานเรื่อง รามัญหุงข้าวทิพย์ ตั้งแต่ตอนพระยาพาราณสีจะเสด็จไปอุทยาน จนถึงตอนพระราชทานฐานันดรให้พระอัครมเหสีและพระโอรสดังเดิม กล่าวคือ พระยาพาราณสีโปรดให้นายเวรทางทำทางไปอุทยานให้เสร็จภายใน 1 วัน แต่ไม่สำเร็จ จึงสั่งให้เพชฌฆาตฆ่านายเวรทาง ภรรยานายเวรทางจึงไปขอน้ำเดนเทวดาจากพระอัครมเหสีรดศพให้ฟื้นขึ้น พระยาพาราณสีทรงทราบเรื่องจึงโปรดให้ไปรับนาง แล้วให้บูชาเทวดา เพื่อให้กษัตริย์ในชมพูทวีปทุกพระองค์มีพระชนม์ชีพอีกครั้ง จากนั้นจึงพระราชทานฐานันดรให้เป็นพระอัครมเหสีดังเดิม ส่วนพระโอรสโปรดให้เป็นพระยาอุปราช

ผู้สร้าง

พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3)

การกำหนดอายุ

กำหนดอายุจากประวัติการสร้างจารึก ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3) ซึ่งปรากฏใน จดหมายเหตุเรื่องการปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส) ว่ามีการเขียนภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่อง มอญกวนข้าวทิพย์ (รามัญหุงข้าวทิพย์) โดยมีการสร้างจารึกประกอบไว้ใต้ภาพทุกแห่ง

ข้อมูลอ้างอิง

เรียบเรียงข้อมูลโดย : พันธุ์ทิพย์ ธีระเนตร (2551) ; นวพรรณ ภัทรมูล (2556), แก้ไขเพิ่มเติม, โครงการฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย, ศมส., จาก :
1) “จดหมายเหตุเรื่อง การปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน : ถอดจากโคลงดั้นพระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 57-73.
2) “เรื่องรามัญหุงเข้าทิพย,” ใน ประชุมจารึกวัดพระเชตุพน (กรุงเทพฯ : คณะสงฆ์วัดพระเชตุพน, 2544), 287-288.

ภาพประกอบ

ภาพจารึกจาก : ฐานข้อมูลจารึกวัดโพธิ์ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)