พ.ศ.2522-2524

ขอบเขตและเนื้อหา :

พ.ศ. 2522-2524 เอกสารชุดนี้มาจากการทำงานภาคสนามครั้งที่ 4 ของมอร์แมนเพื่อเก็บข้อมูลสำหรับงานวิจัยเพิ่มเติม รวมไปถึงเยี่ยมเยียนชุมชนไทลื้อที่บ้านแพด อ.เชียงคำ จ.พะเยาอีกครั้งหนึ่ง เอกสาร 133 ระเบียน ประกอบด้วย สไลด์ บัตรบันทึกแบบเจาะ จดหมาย และเอกสารพิมพ์

คลังเก็บเอกสาร : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

ขอบเขตและสื่อ : สไลด์ บัตรบันทึกแบบเจาะ จดหมาย และเอกสารพิมพ์

แหล่งที่มาของเอกสาร : บริจาคโดย ไมเคิล มอร์แมน, ปี พ.ศ. 2548

การจัดเรียงเอกสาร : เอกสารจำแนกตามปีที่เข้ามาศึกษา

เงื่อนไขการเข้าถึง ทำซ้ำและดัดแปลงข้อมูล : เอกสารบางส่วนจำกัดการเข้าใช้ ผู้ที่สนใจเอกสารชุดดังกล่าว สามารถติดต่อโดยตรงได้ที่โครงการจดหมายเหตุฯ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร.

สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ : Attribution (CC BY)

ข้อกำหนดการใช้ข้อมูลภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม : Traditional Knowledge Attribution (TK A)

ภาษา : อังกฤษ/ไทย

อักษร : อังกฤษ/ไทย

ระบบในการจัดเรียงเอกสาร : อ้างอิงระบบ ISAD(G) ในการอธิบายชุดเอกสาร

51. รหัส : MM-1-44-6

เชียงคำ

| โรงพยาบาลของท้องถิ่นราคาแพง ชาวบ้านจึงชอบมาหาโดโรธีมากกว่า ชาวเขาอพยพออกไปจากแถบเชิงเขาไปอบู่ข้างล่าง เนื่องจากปัญหาสงคราม คอมมิวนิสต์และฝิ่น ปัญหาเรื่องเฮโรอีนและโคเคนเป็นปัญหาด้านสุขภาพของเชียงคำ โดยเฉพาะในกลุ่มนักเรียน ภาวะแห้งแล้งจากการตัดไม้ทำลายป่าทำให้ข้าวเสียหายและปลาตาย นโยบายเกี่ยวกับชาวเขาของรัฐมีความไม่แน่นอน ไม่ได้รับสัญชาติ ไม่มีกรรมสิทธิ์ในที่ดิน กีดกันด้านการศึกษา รัฐสนับสนุนให้ชาวบ้านสร้างห้องน้ำ มีการเปลี่ยนแปลงด้านประสบการณ์และค่านิยมระหว่างคนรุ่นใหม่และรุ่นเก่า เด็กรุ่นใหม่รู้จักดิสโก้ ภาษาผสมผสานระหว่างไทยและลื้อ นายอำเภออยากศึกษาว่าอะไรคือสาเหตุที่ทำให้ชาวบ้านสูญเสียที่ทำกินและเสียไปให้ใคร มีร่างทรงผู้หญิงที่คอยรักษาโรคให้ชาวบ้าน | บัตรบันทึกแบบเจาะ

52. รหัส : MM-1-44-7

โครงการเพื่อสุขภาพ ลำปาง

| ดร.เทียนกล่าวว่าโครงการนี้มีขึ้นเพื่อสำรวจและตรวจสอบการบริการด้านสุขภาพแก่คนในชนบท ข้อมูลได้มาจากการสอบถามคนไข้และผู้ให้บริการ ที่บ้านแพดชาวบ้านคุมกำเนิดด้วยการกินยาคุม ซึ่งมีจำหน่ายที่ร้านขายยาและแจกฟรีที่สถานีอนามัย ชาวบ้านไม่นิยมใส่ห่วงคุมกำเนิด นอกจากนี้มีการทำหมัน ซึ่งรัฐจะอนุญาตให้ผู้หญิงที่มีบุตรแล้วสองคนทำหมันได้ ผู้ชายจะกลัวการทำหมันมากกว่า | บัตรบันทึกแบบเจาะ

53. รหัส : MM-1-44-8

ศาสนาและพิธีกรรม

| วัดสนามในเป็นศูนย์การฝึกและนั่งวิปัสนา ซึ่งเป็นวัดที่เงียบสงบแม้จะอยู่ในกรุงเทพฯ ก็ตาม ที่บ้านแพด แม่แสงหรือฟองจะถวายข้าวที่หิ้งพระทุกเช้า ในหมู่บ้านยังคงมีการเลี้ยงผี ผู้ชายจะบวช 1 พรรษาหรือ 1 อาทิตย์ก็ได้ และรัฐอนุญาติให้ผู้ชายลาบวชได้ 121 วัน โดยยังคงได้รับค่าจ้าง บางครั้งชาวบ้านจะไปขอหรือเสี่ยงทายที่เทวดาบ้าน หากได้ตามที่ขอ จะนำไก่ไปเซ่นไหว้ | บัตรบันทึกแบบเจาะ

54. รหัส : MM-1-58-1

การทำงานที่ญี่ปุ่น

| อุปสรรคในการทำวิจัยที่ญี่ปุ่นคือวัฒนธรรมที่เข้มข้นและมีแง่มุมที่ต้องศึกษามาก ภาษามีความยาก ค่าครองชีพสูง อีกทั้งมีการแข่งขันสูงในการหาทุนมาทำวิจัย ระบบนิเวศน์ของหมู่เกาะโอกินาวา การรักษาโรค ภาษาและภาษาถิ่น กลุ่มชาติพันธุ์ ศิลปะการต่อสู้ อาหาร การฝังศพ การสร้างบ้าน ความสัมพันธ์ระหว่างโอกินาวากับเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และจีน การศึกษา นอกจากนี้มอร์แมนยังได้สังเกตการสนทนาของคนญี่ปุ่น | บัตรบันทึกแบบเจาะ

55. รหัส : MM-1-58-2

มะนิลา, ฟิลิปปินส์

| เศรษฐกิจของฟิลิปปินส์ การเกษตร การจ้างงาน ความช่วยเหลือและเงินลงทุน ชื่อเล่นของชาวฟิลิปปินส์และชื่อที่ได้รับอิทธิพลมากจากภาษาสเปน ในฟิลิปปินส์มีกลุ่มปลดปล่อยมุสลิมจำนวนมากที่ต้องการกลับไปไปสู่ระบบการปกครองแบบสุลต่าน และต้องการเป็นอิสระจากฟิลิปปินส์ คนจีนไม่ค้าพืชผลทางการเกษตรอีกต่อไป โดยรัฐตั้งสมาคมค้าพืชผลมาแทน ส่วนคนจีนไปทำธุรกิจคอมพิวเตอร์ คนฟิลิปปินส์จ่ายเงินเพื่อซื้อโทรทัศน์มากที่สุด การใช้อวจนภาษาของชาวฟิลิปปินส์ คนที่นี่ยังไม่ค่อยยอมรับเรื่องการรักของเพศเดียวกัน คนฟิลิปปินส์รักษาการเจ็บป่วยทั้งกับหมอสมัยใหม่และหมอพื้นบ้านที่เรียกว่า “pamomolong” คนแก่คนเฒ่าจะนิยมรักษาด้วยพิธีกรรมก่อนที่จะไปรักษากับหมอสมัยใหม่ | บัตรบันทึกแบบเจาะ

56. รหัส : MM-1-58-3

ซามโบแองก้า,ฟิลิปปินส์

| ตระกูลมากอสเป็นเจ้าของกิจการด้านโรงแรม ห้างสรรพสินค้า และสิ่งปลูกสร้างหลายแห่ง ความเป็นไปได้ในการทำวิจัยที่ Zamboanga ประเด็นที่น่าสนใจและปัญหา ที่นี่มีคนต่างเชื้อชาติและศาสนาอยู่ด้วยกัน ทั้งคนฟิลิปปินส์ คนที่นับถือคริสต์และมุสลิม ภาษาหลักคือ Chabaxano ซึ่งมีศัพท์สแปนิชและใช้ไวยากรณ์ภาษาฟิลิปปินส์ แต่ประชากร 45% พูดภาษา Tau-sug ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้ในการค้าและการเมือง อาชีพหลักคือการค้าปลา ชาวประมงของเมืองนี้ส่วนใหญ่เป็นมุสลิม ชีวิตความเป็นอยู่ของมุสลิมดูจะด้อยกว่าคริสเตียน และจะแยกกันอยู่คนละชุมชน | บัตรบันทึกแบบเจาะ

57. รหัส : MM-1-58-4

โกตา บาตู, ฟิลลิปปินส์

| โกตา บาตู เป็นเมืองที่มีคริสเตียนอาศัยเป็นส่วนใหญ่ โบสถ์ที่นี่มีความสัมพันธ์ที่เหนียวแน่นกับชาวเขา ทั้ง Tirurai และ Manobo เป็นความสัมพันธ์ที่น่าศึกษา ชาว Manobo ต้องการให้คริสเตียนปกป้องพวกเขาจากมุสลิมเพราะกลัวมุสลิมมาแย่งที่ดิน ภาษาที่ใช้คือ Cebuano คริสเตียนและมุสลิมมีความสัมพันธ์ที่ตึงเครียด มุสลิมค่อนข้างจำกัดสิทธิและเสรีภาพของผู้หญิง การเข้าไปทำวิจัยในชุมชนของมุสลิมเป็นเรื่องยาก คน Tirurai จะอาศัยอยู่ที่เมือง Ipu ส่วนใหญ่เป็นคริสเตียน ภาษา การศึกษา การรักษาโรคของชาว Tirurai ที่อยู่อาศัย | บัตรบันทึกแบบเจาะ

58. รหัส : MM-1-58-5

เมืองมะลาวี,ฟิลิปปินส์

| เป็นเมืองที่เคยถูกอเมริกาครอบครอง มีความขัดแย้งเรื่องศาสนาและการเมือง ระหว่างคริสเตียนและมุสลิม Maguindanao เป็นกลุ่มมุสลิมที่เป็นที่รู้จักมากที่สุด | บัตรบันทึกแบบเจาะ

59. รหัส : MM-1-58-6

บอนทอค, ฟิลิปปินส์

| มอร์แมนเดินทางไปที่ Bagio ซึ่งมีปลูกข้าวแบบขั้นบันไดที่ให้ผลผลิตดี การสร้างเขื่อนทำให้เกิดความขัดแย้งของชาวบ้าน เนื่องจากอาจทำให้น้ำท่วมเมืองและที่ทำกินของชาวบ้าน แต่รัฐบาลของมากอสต้องการสนับสนุนอุตสาหกรรมและพัฒนาประเทศ รัฐตราหน้าคนที่ขัดขวางการสร้างเขื่อนว่าเป็นคอมมิวนิสต์ รัฐจึงเข้าไปจัดการกับชาวบ้านที่อาศัยบนพื้นที่สูง โดยขับไล่ให้ออกจากพื้นที่, Ato เป็นสมาคมของชาวบ้านที่เกี่ยวข้องกับปัญหาความขัดแย้ง กฎทางศาสนาของหมู่บ้าน และทัศนคติจากภายนอก ใน Bontoc มี 17 ato ซึ่งสมาชิกมาจากชาวบ้านในแต่ละหมู่บ้านที่ ato นั้นตั้งอยู่ คนฟิลิปปินส์จะเรียกชาวเขาว่า “Igorot” แต่ชาวเขาเรียกตัวเองว่า “Tribally” ปัจจุบัน Igorot ที่ได้รับการศึกษาจะเรียกตัวเองว่า Bontoc | บัตรบันทึกแบบเจาะ

60. รหัส : MM-1-58-7

เมืองอิโว จิม่า, ญี่ปุ่น

| Fukui ศึกษาเรื่องการสับเปลี่ยนของเกษตรกรบนเกาะฮอนชู ที่มีภาษาถิ่นที่แตกต่างออกไป มอร์แมนได้พบกับ Roshi และเจ้าอาวาสที่วัด ซึ่งเขาประทับใจในการสนทนาของชาวญี่ปุ่นที่นอบน้อม ให้ความเคารพซึ่งกันและกัน | บัตรบันทึกแบบเจาะ