พิธีเลี้ยงผีปู่ย่า

ขอบเขตและเนื้อหา :

ภาพถ่ายจำนวน 301 ระเบียน ชุดนี้ ถ่ายเมื่อครั้ง ศ.ดร.อานันท์ลงพื้นที่เพื่อศึกษาพิธีเลี้ยงผีปู่ย่าในจังหวัดแพร่และจังหวัดลำปาง ประกอบด้วยภาพถ่ายจากพิธีเลี้ยงผีมดของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ จ.แพร่ ในปี พ.ศ. 2529 จำนวน 196 ระเบียน และภาพถ่ายจากพิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง ในปี พ.ศ. 2530 จำนวน 105 ระเบียน ภาพถ่ายทั้งหมดแสดงให้เห็นขั้นตอนในการประกอบพิธีกรรม ผู้ร่วมพิธีกรรม สิ่งที่ใช้ในการประกอบพิธีเซ่นไหว้ รวมไปถึงความเชื่อที่แฝงอยู่ในพิธีกรรม

คลังเก็บเอกสาร : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

ขอบเขตและสื่อ : ภาพถ่าย 301 ระเบียน

แหล่งที่มาของเอกสาร : บริจาคโดย ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธุ์ , ปี พ.ศ. 2551

การจัดเรียงเอกสาร : ชุดเอกสารจำแนกตามประเด็นในการศึกษา

เงื่อนไขการเข้าถึง ทำซ้ำและดัดแปลงข้อมูล : ไม่มีข้อจำกัดในการใช้

สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ : Attribution (CC BY)

ข้อกำหนดการใช้ข้อมูลภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม : Traditional Knowledge Attribution (TK A)

ภาษา : อังกฤษ/ไทย

อักษร : อังกฤษ/ไทย

ระบบในการจัดเรียงเอกสาร : อ้างอิงระบบ ISAD(G) ในการอธิบายชุดเอกสาร

241. รหัส : AG-1-1/2-257

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีตัดหัวหน่อกล้วย เริ่มด้วยการแห่หน่อกล้วยเข้าผาม ลูกหลานและที่นั่งผามจะช่วยกันชำระล้างหน่อกล้วยด้วยน้ำส้มป่อยและเหล้า เชื่อกันว่าหน่อกล้วยเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ เพราะสามารถแตกหน่ออกกอได้ดี จึงใช้เป็นตัวแทนของปู่ย่าที่สละชีพเพื่อขจัดทุกข์ของลูกหลาน ดังนั้นลูกหลานจึงตอบแทนบุญคุณด้วยการรดน้ำให้ทาน เพื่อสะเดาะเคราะห์ พิธีจะทำใต้ผ้าจ่อง เพราะถือเป็นสื่อติดต่อกับปู่ย่า หน่อกล้วยจะถูกตัดออกเป็นเจ็ดส่วนเพื่อประกอบอาหาร ส่วนหัวจะนำไปทำเป็นลูกกลมๆ เพื่อใช้ในพิธีชิงหัวกล้วยในตอนบ่าย | สไลด์

242. รหัส : AG-1-1/2-258

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีตัดหัวหน่อกล้วย เริ่มด้วยการแห่หน่อกล้วยเข้าผาม ลูกหลานและที่นั่งผามจะช่วยกันชำระล้างหน่อกล้วยด้วยน้ำส้มป่อยและเหล้า เชื่อกันว่าหน่อกล้วยเป็นสัญลักษณ์ของความอุดมสมบูรณ์ เพราะสามารถแตกหน่ออกกอได้ดี จึงใช้เป็นตัวแทนของปู่ย่าที่สละชีพเพื่อขจัดทุกข์ของลูกหลาน ดังนั้นลูกหลานจึงตอบแทนบุญคุณด้วยการรดน้ำให้ทาน เพื่อสะเดาะเคราะห์ พิธีจะทำใต้ผ้าจ่อง เพราะถือเป็นสื่อติดต่อกับปู่ย่า หน่อกล้วยจะถูกตัดออกเป็นเจ็ดส่วนเพื่อประกอบอาหาร ส่วนหัวจะนำไปทำเป็นลูกกลมๆ เพื่อใช้ในพิธีชิงหัวกล้วยในตอนบ่าย | สไลด์

243. รหัส : AG-1-1/2-259

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

244. รหัส : AG-1-1/2-260

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

245. รหัส : AG-1-1/2-261

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

246. รหัส : AG-1-1/2-262

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้ดล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

247. รหัส : AG-1-1/2-263

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

248. รหัส : AG-1-1/2-264

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

249. รหัส : AG-1-1/2-265

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์

250. รหัส : AG-1-1/2-266

พิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง

| วันที่ 14-16 มีนาคม 2530 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าเพื่อแก้บนของคนในตระกูล (ลูกของคนทรงผีเจ้าขุนศึก) พิธีเจ้าพญาศึกฆ่าสัตว์เพื่อเซ่นสังเวย เริ่มจากการเลี้ยงผีให้โล่ห์ของพญาศึกเพื่อใช้ออกล่าสัตว์ ต่อมาผีพญาศึกรำหอกไปรอบๆ ต้นหว้า และแทงลงไปที่ตระกร้าใส่ไก่และปลาแห้ง ซึ่งวางไว้ที่โคนต้นหว้า | สไลด์