พิธีเลี้ยงผีปู่ย่า

ขอบเขตและเนื้อหา :

ภาพถ่ายจำนวน 301 ระเบียน ชุดนี้ ถ่ายเมื่อครั้ง ศ.ดร.อานันท์ลงพื้นที่เพื่อศึกษาพิธีเลี้ยงผีปู่ย่าในจังหวัดแพร่และจังหวัดลำปาง ประกอบด้วยภาพถ่ายจากพิธีเลี้ยงผีมดของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ จ.แพร่ ในปี พ.ศ. 2529 จำนวน 196 ระเบียน และภาพถ่ายจากพิธีเลี้ยงผีเม็ง จ.ลำปาง ในปี พ.ศ. 2530 จำนวน 105 ระเบียน ภาพถ่ายทั้งหมดแสดงให้เห็นขั้นตอนในการประกอบพิธีกรรม ผู้ร่วมพิธีกรรม สิ่งที่ใช้ในการประกอบพิธีเซ่นไหว้ รวมไปถึงความเชื่อที่แฝงอยู่ในพิธีกรรม

คลังเก็บเอกสาร : ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)

ขอบเขตและสื่อ : ภาพถ่าย 301 ระเบียน

แหล่งที่มาของเอกสาร : บริจาคโดย ศ.ดร.อานันท์ กาญจนพันธุ์ , ปี พ.ศ. 2551

การจัดเรียงเอกสาร : ชุดเอกสารจำแนกตามประเด็นในการศึกษา

เงื่อนไขการเข้าถึง ทำซ้ำและดัดแปลงข้อมูล : ไม่มีข้อจำกัดในการใช้

สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์ : Attribution (CC BY)

ข้อกำหนดการใช้ข้อมูลภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม : Traditional Knowledge Attribution (TK A)

ภาษา : อังกฤษ/ไทย

อักษร : อังกฤษ/ไทย

ระบบในการจัดเรียงเอกสาร : อ้างอิงระบบ ISAD(G) ในการอธิบายชุดเอกสาร

21. รหัส : AG-1-1/2-20

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ เมื่อใช้ไข่ไปลูบตามตัวคนที่มีเคราะห์แล้วจะตอกไข่ดูเพื่อทำนายสาเหตุของเคราะห์ จากนั้นนำไข่ใส่ในหม้อ พรมด้วยน้ำมนต์น้ำสมป่อย แล้วนำไปฝังในดิน เป็นการดึงเคาะห์หรือโรคออกไป ในหม้อมีกล้วย ใบพลู เมี่ยง | สไลด์

22. รหัส : AG-1-1/2-21

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ ถาดใส่เครื่องเซ่นสำหรับทำพิธีปัดเป่าเคราะห์ ภายในถาดประกอบด้วยหมากพลู ดอกไม้ ธูป ไข่ กล้วย เมี่ยง น้ำส้มป่อย | สไลด์

23. รหัส : AG-1-1/2-22

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ ชายในภาพกำลังถือตะแหลว (สัญลักษณ์ทางพิธีกรรมที่เกี่ยวข้องกับการขับไล่สิ่งชั่วร้าย) ด้านหลังเป็นหอผีปู่ย่า ใต้หอผีจะมีบ่อเพื่อไว้ฝังหม้อใส่ไข่ที่ทำพิธีปัดเป่าเคราะห์แล้ว จากนั้นเอาตะแหลววางทับ | สไลด์

24. รหัส : AG-1-1/2-23

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ หอผีปู่ย่า ใต้หอผีจะมีบ่อเพื่อใช้ฝังหม้อใส่ไข่ที่ทำพิธีปัดเป่าเคราะห์แล้ว จากนั้นเอาตะแหลววางทับ | สไลด์

25. รหัส : AG-1-1/2-24

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ กลองที่ใช้ประกอบในพิธี | สไลด์

26. รหัส : AG-1-1/2-25

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ บริเวณผามประกอบพิธี (ปะรำพิธี) ตั้งอยู่บริเวณหน้าหอผีปู่ย่า ลูกหลานผู้ชายจะช่วยกันสร้างขึ้นตอนช่วงเช้ามืดของวันพิธีก่อนอาหารเช้าและจะรื้อออกทันทีหลังเสร็จพิธี หลังคาผามของพิธีเลี้ยงผีมดจะมุงหญ้าคาแบนราบคลุมพื้นที่สี่เหลี่ยม ปัจจุบันใช้ผ้าใบแทน ด้านข้างเปิดโล่ง มีต้นมะขามตั้งอยู่ตรงกลางผาม ประดับด้วยหุ่นรูปสัตว์ต่างๆ แสดงสัญลักษณ์ว่าเป็นป่า ที่ใต้ต้นมะขามจะมีอาวุธที่ใช้ล่าสัตว์วางไว้ ด้านใต้ของผามจะมีเสาปะกำที่เคบใช้เป็นที่ฆ่าควายเพื่อเซ่นสังเวย ถัดออกไปจะมีโต๊ะยาวไว้วางเครื่องเซ่น ด้านตะวันออกเป็นที่ตั้งของวงช่างม่วนหรือวงดนตรี ด้านเหนือเป็นที่นั่งของคนทรง | สไลด์

27. รหัส : AG-1-1/2-26

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ วงช่างม่วนหรือวงดนตรีจะบรรเลงดนตรีเพื่อฟ้อนผีบริเวณปะรำพิธี ลักษณะของดนตรีจะมีจังหวะที่เร้าใจ เรียกว่า “เพลงฟ้อนผี” | สไลด์

28. รหัส : AG-1-1/2-27

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ ลูกหลานจะมาขอให้ผีปู่ย่ารดน้ำมนต์ เนื่องจากเจ็บไข้ได้ป่วย และล้างสิ่งที่ไม่ดีออกไป | สไลด์

29. รหัส : AG-1-1/2-28

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ คนทรงลงมาจากเรือนเก๊า (บ้านต้นตระกูล) | สไลด์

30. รหัส : AG-1-1/2-29

พิธีเลี้ยงผีมด จ.แพร่

| วันที่ 12-15 มีนาคม 2529 – พิธีเลี้ยงผีปู่ย่าของกลุ่มตระกูลเชื้อสายเจ้าเมืองแพร่ ร่างทรงที่ร่วมพิธี | สไลด์