รหัสเอกสาร : MM-1-18-240

เจ้าของเอกสาร : ไมเคิล มอร์แมน

ขอบเขตและเนื้อหา : ก.ค.-พ.ย. 1960 สถานการณ์ทางการเมืองของลาวในช่วงนี้อยู่ในภาวะตึงเครียด ชาวลาวจำนวนมากอพยพเข้ามาที่ อ.เชียงคำ ค่ายเสรีนิยม (อเมริกา) และค่ายคอมมิวนิสต์ (รัสเซีย จีน เวียดนาม) ต่างเข้ามาแทรกแซงภาวะความวุ่นวายที่เกิดขึ้นภายในลาว ชาวแม้วจำนวนมากจากฝั่งไทย ข้ามไปช่วยชาวแม้วในฝั่งลาวต่อสู้กับทหารรัฐบาล และทหารแม้วเองก็พยายามจะชักชวนชาวเย้าที่อยู่ในฝั่งไทยเข้าร่วมต่อสู้ด้วย ส่วนทางฝ่ายไทยก็เตรียมพร้อมรับมือการบุกข้ามแนวชายแดนของทหารแม้ว ทางการให้ชาวบ้านช่วยกันสอดส่องตามแนวชายแดน และให้รีบรายงานให้ทางอำเภอทราบทันทีหากพบเหตุการณ์ผิดสังเกต 3 ธ.ค. 1960 ผู้ใหญ่บ้านได้รับแจ้งข่าวให้เตรียมพร้อมรับมือ เพราะวันนี้ทหารแม้วอาจจะบุกเข้ามาที่ อ.เชียงคำ ผู้ใหญ่บ้านจึงเรียกประชุมชาวบ้านเพื่อหาทางรับมือ ชาวบ้านหลายคนตื่นตระหนกเก็บข้าวของหนีไปอยู่ตามทุ่งนา อย่างไรก็ดี ไม่มีทหารแม้วบุกข้ามมาฝั่งไทยแต่อย่างใด แต่ตลอดเดือน ธ.ค. ยังคงมีข่าวลือว่าทหารแม้วจะบุกข้ามมาฝั่งไทยตลอดเวลา ในช่วงเวลาที่เหลือของเดือนนี้ มอร์แมนทำการออกสำรวจดูพฤติกรรมของชาวบ้านต่อข่าวการบุกรุกของทหารแม้ว ส่วนใหญ่แล้วชาวบ้านจะตื่นตระหนก และเตรียมพร้อมที่จะอพยพหนีอยู่ตลอดเวลา นาข้าวที่ถึงฤดูเก็บเกี่ยวถูกปล่อยทิ้งร้าง เพราะชาวบ้านยังไม่แน่ใจในความปลอดภัย

ขอบเขตและสื่อ : บัตรบันทึกแบบเจาะ