เว้าน์ เพลงเออ

เวาน์ เพลงเออ (Vagn Plenge) เกิดเมื่อวันที่ 10 มกราคม ค.ศ. 1944 เป็นนักจัดพิมพ์ นักแปล และนักรณรงค์ด้านหนังสือเด็กชาวเดนมาร์ก สำเร็จการศึกษาจาก Royal School of Librarianship และเคยได้ทำงานเป็นบรรณารักษ์ให้กับองค์กรพัฒนาเอกชนเดนมาร์ก รวมถึงมีบทบาทเป็นผู้วิจารณ์หนังสือด้านโลกกำลังพัฒนาสำหรับห้องสมุดสาธารณะของเดนมาร์ก ในปี ค.ศ. 1976 เขาได้ก่อตั้งสำนักพิมพ์ Forlaget Hjulet โดยมีเป้าหมายหลักในการแนะนำและเผยแพร่วรรณกรรมเด็กจากภูมิภาคแอฟริกา เอเชีย ละตินอเมริกา และโอเชียเนีย เขายังทำหน้าที่เป็นบรรณาธิการและผู้แปลเองเกือบทั้งหมด  

 

เวาน์ เพลงเออได้เดินทางมาประเทศไทยครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2505 ในฐานะเด็กเรือบรรทุกสินค้าของบริษัทอิสต์เอเชียติคที่เทียบท่าเรือคลองเตย ระหว่างนั้นได้มีโอกาสเยี่ยมชมวัดวาอารามสำคัญในกรุงเทพฯ และสัมผัสวิถีชีวิตแรงงานเดินเรือ ประสบการณ์ดังกล่าวทำให้เขาเกิดความสนใจภาษาและวัฒนธรรมไทยอย่างลึกซึ้ง และเมื่อกลับไปเดนมาร์กจึงตั้งใจศึกษาภาษาไทยอย่างจริงจัง เพื่อต่อยอดการค้นคว้าวรรณกรรมและการวิจัยทางวัฒนธรรม  

 

ต่อมาใน พ.ศ. 2512 และอีกครั้งในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2517 เขาได้กลับมาพำนักในหมู่บ้านชนบทภาคเหนือเป็นเวลารวมกว่า 4 เดือน เพื่อศึกษาวิถีชีวิตและวรรณกรรมท้องถิ่น โดยได้รับความช่วยเหลือจาก จรัญ อุปรานุเคราะห์ ในการสำรวจภาคสนามและแปลภาษาไทเขินและไทใหญ่เป็นภาษาไทย เขาสามารถรวบรวมนิทานพื้นบ้านในสี่ภาษา ได้แก่ คนเมือง ไทเขิน ลื้อ และไทใหญ่ ซึ่งต่อมาได้ถ่ายทอดเป็นหนังสือ ด้วยปัญญาและความรัก: นิทานชาวเมืองเหนือ ที่จัดพิมพ์โดยสยามสมาคมและสมาคมสังคมศาสตร์แห่งประเทศไทยในปี พ.ศ. 2519 และเวาน์ เพลงเออ ได้มอบหนังสือ ด้วยปัญญาและความรัก พร้อม เทปรีลบันทึกเสียงการเล่านิทาน ให้แก่ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เพื่อให้เป็นมรดกทางวิชาการในฐานะการเป็นหลักฐานการทำงานภาคสนามที่สะท้อนให้เห็นถึงลักษณะของวรรณกรรมกลุ่มชาติพันธุ์ วรรณกรรมท้องถิ่นพลวัตทางภาษา และอัตลักษณ์ชาติพันธุ์