ศาลพ่อปู่นาคา (ถมยา) เป็นศาลในท้องถิ่นของชาวไทดำ คู่กับศาลพ่อปู่วรรณา และศาลพ่อปู่กัณฑ์ยา

ศาลพ่อปู่นาคา หรือมีอีกชื่อหนึ่งว่าศาลปู่ถมยา เป็นศาลเก่าแก่ในชุมชนชาวไทดำ ตั้งอยู่ใกล้วัดหนองสองห้อง อยู่ริมถนน อยู่ห่างจากคลองสองห้องและคลองรางห้วยชัน ประมาณ 50 เมตร และยังอยู่ใกล้กับจุดบรรจบของคลองทั้งสอง 

ศาลพ่อปู่นี้มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ ชาวบ้านระบุว่าตั้งมามากกว่า 100 ปี แต่เดิมเป็นศาลเล็กๆ ต่อมาได้ปรับปรุงจนใหญ่ขึ้น ศาลกว้างประมาณ 6 เมตร ยกพื้นสูงประมาณ 1 เมตรครึ่ง บนศาลมีรูปปั้นปู่นาคา รูปปั้นนางกวักและรูปเคารพต่างๆ 

จากการสัมภาษณ์ชาวไทดำหรือลาวโซ่งที่อาศัยอยู่ใกล้กับศาลปู่นาคา ให้ข้อมูลเกี่ยวกับความเชื่อและการเคารพบูชาพ่อปู่นาคา (ถมยา) พ่อปู่กัณฑ์ยา และพ่อปู่วรรณา ว่า “ศาลพ่อปู่ถมยานี้มีมาตั้งแต่สมัยโบราณ  ศาลเดิมเป็นศาลเตี้ยๆ เล็กๆ เป็นสังกะสี เมื่อก่อนที่ตรงนี้เป็นแอ่ง ต่อมาทำถนนให้สูง ชาวบ้านก็มาช่วยกันสร้าง สมทบทุน สร้างเป็นหลังนี้ขึ้นมา ยกขึ้นให้สูงแบบนี้ รูปปั้นพ่อปู่ก็ทำกันมาในช่วงเวลานี้ สมัยก่อนไม่มีรูปปั้น คนส่วนมากเขาจะนับถือ แม่ค้ามีขายของที่ตลาดนัดเช้าก็จะเอาพวงมาลัยมาถวาย ส่วนงานปีจะมีเลี้ยง จัดเป็นสำรับกับข้าว จัดวันที่ 13 เมษายน ศาลพ่อปู่กัณฑ์ยาและพ่อปู่วรรณาจัดวันที่ 14 เมษายน เช้าจะไหว้แล้วก็สรงน้ำพ่อปู่ ไม่มีอะไรมาก มีขนมต้มแดง ต้มขาว มะพร้าวอ่อน ไก่ เหล้า ก็จะมาเซ่นไหว้ พอเลี้ยงเสร็จแล้วก็จะมีหัวหน้าพาจุดธูปบอก ไม่มีร่างทรง แต่ถ้าตรุษจีน สารทจีนของไหว้จะเยอะเลย ไก่ เป็ด คนจีนเขาก็นับถือนะ ทุกวันนี่ก็มีมาเรื่อยๆ ของทะเลก็มี มีกุ้งต้ม หอยแครง หอยแมลงภู่ ไม่ได้ขาดเลย แต่ศาลนี้ (พ่อปู่ถมยา) ถ้าบนทหารจะไม่ติดนะ ศาลถมยาและศาลกัณฑ์ยา ต้องมาบนตอนกลางคืน ตี 2-3 บนแล้วก็ไปเลยไม่ต้องเข้าบ้าน จะไม่ติดทหาร แล้วถ้าไปศาลวรรณา บนไม่ได้ ติดทหารเลย  ปู่วรรณาชอบทหาร เพราะว่ากลางคืนสมัยปู่ย่าตายายเขาเล่าให้ฟังว่าจะมีเสียงม้า เสียงควบม้า ตอนกลางคืนจะมีเสียงม้าวิ่ง นั่นชอบทหาร แต่สองศาลนี้ไม่ชอบ คนกรุงเทพฯเนี่ยผ่านมาเขาก็ยกมือไหว้ บนเอาไว้ ขอให้ได้อะไรก็ไม่รู้นะ เนี่ยพอครบทุกเดือนเขาจะมาไหว้ สำรับกับข้าวของหวาน ของคาว ผลไม้ เขาบอกว่าเคยบอกแกเอาไว้แล้วได้อย่างที่ว่า ก็เลยต้องมาเลี้ยงแกทุกเดือน เดือนละครั้ง  ถวายไก่ต้ม 1 ตัว เหล้า 1 ไห ไหหนึ่งนี่จะเท่าไหร่ก็ได้ จะขวดหนึ่งก็ได้  แต่ต้องเทใส่ไห   ส่วนมากคนแถวนี้เขาจะบนค้าขาย เขาก็จะมาทำน้ำมนต์    เวลาเขาจะปลูกมะม่วง ฉีดมะม่วง เขาก็จะเอาขันน้ำมนต์มา แล้วเขาก็จุดธูปบอก เอาเทียนวางบนปากแก้ว ให้หยดลงขัน แล้วเขาก็บอกกับปู่ว่าให้ทำน้ำมนต์ให้ที เขาก็จะเอาน้ำมนต์ไปผสมกับยาฉีด คือความนับถือของเขา แล้วมะม่วงเขาก็จะติดแล้วก็จะได้กำไรทุกงวด สมัยก่อนเขาก็เล่ากันมาอีกแหละ เขาจะไปเล่นไฮโลแล้วต้องเดินผ่านแถวนี้ เพราะแถวนี้ที่เป็นคันนา เขาก็บอกว่า “ปู่คืนนี้ขอให้รวยไฮโลหน่อยนะ” แล้วเขาก็ได้จริงๆ เขาก็เลยนับถือกัน ” (สัมภาษณ์วันที่ 18 ตุลาคม 2559)