เนื้อหากล่าวถึงสาเหตุที่ต้องอพยพออกจากเมืองตราดว่าเป็นผลมาจากการยึดครองของฝรั่งเศส โดยออกเดินทางในวันที่ 15 กรกฎาคม ร.ศ 123 (พ.ศ. 2447) ตอนย่ำรุ่ง  เมื่อพลบค่ำก่อนวันออกเดินทาง  หลวงรามทิพรจน์ได้ไปลาพระครูวิมลเมธาจารย์ (เสน) ที่วัดบุรินทร์ประดิษฐารามเพื่อขอพร

     การเดินทางของหลวงรามทิพรจน์นั้นเป็นการเดินทางออกจากเมืองตราดก่อนฝรั่งเศสจะเข้าปกครองเมืองตราดถึง 5 เดือน เพราะทราบว่าฝรั่งเศสจะยึดเมืองตราดแน่แล้ว จึงเตรียมการออกจากเมืองตราดไปก่อน โดยได้ลงเรือที่บ้านท่าเรือจ้างในเขตอำเภอเมืองตราด คณะเดินทางหยุดพักกันที่หัวโขดหรือแหลมสันนิบาต ไปพักบ้านของ “เจ้าคุณ” ท่านหนึ่ง ต่อมาหลวงรามทิพรจน์ได้ไปเช่าบ้านอยู่ที่หลังตลาดจันทบุรีในราคา 13 บาท  แล้วท่านเจ้าคุณได้ฝากงานให้ทำที่ด่านประจำปากน้ำเวฬุ  ได้เงินเดือน 1 ชั่ง  ในตอนท้ายของนิราศได้บันทึกว่าหลังจากที่หลวงรามทิพรจน์ทำงานที่นั่นแล้ว ต่อมาบุตรชายก็เสียชีวิตทำให้ครอบครัวเสียใจมาก

(เรื่องย่อโดย อภิลักษณ์ เกษมผลกูล จากฐานข้อมูลนามานุกรมวรรณคดีไทย)

https://www.sac.or.th/databases/thailitdir/detail.php?meta_id=185"