ผู้แต่งเดินทางออกจากวัดพระเชตุพน เดินทางผ่าน
วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร
บางกอกน้อย บางขุนพรหม บางจาก
บางพลู บางอ้อ บางซ่อน บางแก้ว จากนั้นเข้าสู่ปากเกร็ด กวีเล่าว่ามีชาวมอญตั้งบ้านเรือนอยู่จำนวนมาก
ครั้นไปถึงบ้านลาว เห็นชาวลาวเจาะหูยานใหญ่ต่างกับพวกลาวในกรุงเทพฯ
ที่สวมซิ่นและสำอางมากกว่า
ในคืนแรกกวีพักที่วัดมอญเชิงรากซึ่งมีบรรยากาศน่ากลัว รุ่งเช้าจึงเดินทางต่อ เมื่อไปถึงสามโคก จังหวัดปทุมธานี
บิดาได้เล่านิทานบอกที่มาของเมืองสามโคก เมื่อถึงวัดพนัญเชิงวรวิหาร จังหวัดพระนครศรีอยุธยา บิดาเล่าว่าพระใหญ่ซึ่งเป็นที่นับถือของชาวไทยและชาวจีนบริเวณนั้นมีความศักดิ์สิทธิ์มาก หากบ้านเมืองเดือดร้อนองค์พระจะพังทรุด หากบ้านเมืองร่มเย็นพระพักตร์จะอิ่มงาม จากนั้นกวีขึ้นฝั่งที่ศาลาท่าน้ำวัดโสมนัสเพื่อหาดอกไม้บูชาพระแล้วลงเรือเข้าสู่คลองสวนพลูซึ่งร่มรื่นมาก ทั้งหมดค้างคืนที่วัดใหญ่ชัยมงคล ในคืนนั้นมีการทำพิธีจับแร่ปรอทโดยใช้น้ำผึ้ง บิดาสามารถจับแร่ปรอทได้ 3 องค์ แต่ครั้นรุ่งสางแร่ปรอททั้งสามก็หนีไป บิดาจึงเดินทางตามลายแทงไปหายาอายุวัฒนะที่วัดเจ้าฟ้าอากาศนาถนรินทร์ ยานั้นอยู่ในตุ่มฝั่งไว้ใต้ฐานพระในโบสถ์ เมื่อถึงวัดในยามค่ำบิดาเริ่มทำพิธีเพื่อขุดยาอายุวัฒนะ เกิดลมพัดแรง ฝนตกหนัก ไม่สามารถทำพิธีต่อไปได้ ครั้นรุ่งสางย่าม ผ้าห่ม และตำราถูกลมพัดหายไป บิดาจึงเลิกคิดจะขุดยาอายุวัฒนะเพราะเกรงอาเพศ ทั้งหมดเดินทางกลับกรุงเทพฯ |