New Year postcard from Phraya Anuman Rajadhon to Michael Moerman 1963

 

 

“ขอให้นายไมเคิล เมอรแมนและภริยา จงได้รับความปราถนาดีจากผมในวันขึ้นปีใหม่ พ.ศ. ๒๕๐๖ ให้มีความสำเร็จในชีวิตและความสุข ความเจริญ ตลอดไป”

พระยาอนุมานราชธน

ในบรรดาเอกสารจดหมายเหตุของ ศ.ไมเคิล มอร์แมน นักมานุษยวิทยาชาวอเมริกัน จำนวนกว่า ๕๐๐๐ รายการ ที่อยู่ในคลังจดหมายเหตุนักมานุษยวิทยา ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) นอกจากเอกสารที่เป็นบันทึกและข้อมูลจากการทำงานภาคสนามเพื่อศึกษากลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อที่บ้านแพด อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา ระหว่าง พ.ศ. ๒๕๐๑-๒๕๒๙ ยังมีเอกสารจำนวนหนึ่งที่เป็นเอกสารส่วนบุคคลของมอร์แมน ได้แก่ ภาพถ่ายส่วนตัวและจดหมายติดต่อกับบุคคลต่างๆ  อาทิ สถาบันที่ให้ทุนในการทำวิจัยปริญญาเอก มิชันนารีที่ทำงานในประเทศไทย ชาวบ้านแพด รวมไปถึงบุคคลที่คอยให้ความช่วยเหลือในระหว่างที่เข้ามาเก็บข้อมูลภาคสนามในประเทศไทย หนึ่งในนั้นคือ “พระยาอนุมานราชธน” นักปราชญ์และนักการศึกษาคนสำคัญของไทยด้านวัฒนธรรม

เมื่อมอร์แมนตัดสินใจเลือกบ้านแพด อ.เชียงคำ จ.พะเยา เป็นพื้นที่ทำงานภาคสนามเพื่อเก็บข้อมูลสำหรับทำวิทยานิพนธ์ปริญญาเอก เกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางการเกษตรและทางเลือกของชาวนา กรณีศึกษาหมู่บ้านในประเทศไทย ข้อมูลที่เขาจำเป็นต้องรู้คือข้อมูลพื้นฐานของประเทศไทย  ดังนั้นในบันทึกประจำวันของมอร์แมนขณะที่อยู่ในประเทศไทย จึงกล่าวถึงพระยาอนุมานราชธนอยู่เสมอ ในฐานะที่เป็นผู้ให้ข้อมูลเกี่ยวกับสังคมและวัฒนธรรมไทย

หลังจากมอร์แมนกลับสหรัฐอเมริกาในปี พ.ศ. ๒๕๐๔ เขายังคงติดต่อกับพระยาอนุมานราชธนเสมอมา  ซึ่งปรากฎให้เห็นในจดหมายส่วนตัวหลายๆ ฉบับ ที่บุคคลทั้งสองเขียนโต้ตอบกัน  โดยมักแลกเปลี่ยนความเห็นในงานเขียนต่างๆ ของมอร์แมนเขียนเกี่ยวกับประเทศไทยและกลุ่มชาติพันธุ์ไทลื้อ นอกจากนี้มอร์แมนยังส่งวิทยานิพนธ์ของตนเองที่สำเร็จแล้วมาให้พระยาอนุมานราชธนด้วย

โปสการ์ดรูปวัดพระเชตวัน จังหวัดเชียงราย จากพระยาอนุมานราชธน เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๖ ที่ส่งคำอวยพรปีใหม่ถึงมอร์แมนและครอบครัวคงเป็นหลักฐานจดหมายเหตุอีกชิ้นหนึ่งที่แสดงให้เห็นมิตรภาพและความสัมพันธ์ของบุคคลทั้งสองได้เป็นอย่างดี