งานประชุมวิชาการทางมานุษยวิทยาของศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) ปีนี้เป็นการจัดประชุมภายใต้หัวข้อ “ชาติพันธุ์กับเสรีนิยมใหม่” ประกอบไปด้วยหัวข้อเสวนา 6 เรื่อง ได้แก่ ชาติพันธุ์กับสายสัมพันธ์ข้ามรัฐ (Ethnicity and Transnationalism) ชาติพันธุ์กับสื่อใหม่ (Ethnicity and New Media) ชาติพันธุ์กับการท่องเที่ยว (Ethnicity and Tourism) ชาติพันธุ์กับการสร้างภาพตัวแทน (Ethnicity and Representation) ชาติพันธุ์ เรือนร่าง และความงาม (Ethnicity, Body and Beauty) และ คนต่างรุ่นในกลุ่มชาติพันธุ์ (Ethnicity and Trans-Generations) ในปีนี้ฐานข้อมูลจดหมายเหตุนักมานุษยวิทยา ได้มีส่วนร่วมในการจัดนิทรรศการประกอบการประชุม เรื่อง “เสียงจากเจ้าของวัฒนธรรม: สะสม – ส่งคืน – ส่วนร่วม - ส่วนตัว – สาธารณะ”

นิทรรศการชุดนี้มาจากแนวคิดที่ว่า ปัจจุบันสถาบันที่ทำงานด้านวัฒนธรรมทั่วโลก กำลังเผชิญความท้าทายและคำถามที่ว่า สถาบันจะมีนโยบายในการสงวนรักษาและเผยแพร่ความรู้ทางวัฒนธรรมและมรดกทางวัฒนธรรมอย่างไร? คำถามนี้ส่งผลให้สถาบันต่างๆ จำเป็นที่จะต้องกำหนดหรือปรับนโยบายเดิม เกี่ยวกับการเก็บรวบรวมข้อมูล การเข้าถึงข้อมูล และการเผยแพร่ข้อมูล ที่ตระหนักถึงสิทธิและผลประโยชน์ของเจ้าของวัฒนธรรมควบคู่ไปกับการบริการข้อมูลเชิงวิชาการต่อสาธารณะ

ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) เป็นสถาบันทางวิชาการที่มีเป้าหมายสำคัญในการเป็นศูนย์ข้อมูลทางด้านมานุษยวิทยา โดยได้ทำการรวบรวมข้อมูลสังคมและวัฒนธรรมเพื่อพัฒนาองค์ความรู้ทางด้านมานุษยวิทยา และส่งเสริมให้นักวิจัย นักศึกษา และบุคคลทั่วไป ได้เข้าใช้ข้อมูลอย่างสะดวก ศูนย์ฯ จึงได้พัฒนาฐานข้อมูลดิจิทัลจำนวนมาก เช่น ฐานข้อมูลจารึกในประเทศไทย ฐานข้อมูลพิพิธภัณฑ์ในประเทศไทย ฐานข้อมูลแหล่งโบราณคดีที่สำคัญในประเทศไทย ฐานข้อมูลงานวิจัยทางชาติพันธุ์ และฐานข้อมูลจดหมายเหตุนักมานุษยวิทยาในประเทศไทย ฯลฯ

ข้อมูลที่ปรากฎในฐานข้อมูลต่างๆ นั้น เป็นข้อมูลที่เกี่ยวกับสังคม วัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ และกลุ่มชาติพันธุ์ โดยมีผู้มีส่วนได้ส่วนเสียกับข้อมูลหลายฝ่าย เช่น ศูนย์ฯ ในฐานะที่เป็นคลังข้อมูล ผู้รวบรวมข้อมูล รวมไปถึงแหล่งที่มาของข้อมูล อาทิ ชุมชนท้องถิ่น กลุ่มชาติพันธุ์

ศูนย์ฯ รวบรวมข้อมูลของกลุ่มชาติพันธุ์ต่างๆ สร้างฐานข้อมูลออนไลน์ เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลสำหรับนักวิจัยและนักวิชาการ อย่างไรก็ตาม ศูนย์ฯ ก็ไม่ละเลยที่จะส่งกลับข้อมูลไปยังชุมชนที่เป็นแหล่งที่มาของข้อมูลเหล่านั้น  เพื่อกระตุ้นให้กลุ่มชาติพันธุ์ผู้ซึ่งเป็นเจ้าของวัฒนธรรมได้ใช้ประโยชน์จากฐานข้อมูลดังกล่าวเช่นกัน นอกจากนี้ เปิดโอกาสให้ “เสียงของเจ้าของวัฒนธรรม” ได้มีโอกาสบอกเล่าเรื่องราวของตนเอง แสดงความคิดเห็น และเสนอแนวคิดในการเข้าถึงและใช้ข้อมูลของชุมชน

นิทรรศการชุดนี้ จึงนำเสนอกระบวนการ “สะสม” ข้อมูลเพื่อสร้างคลังข้อมูลดิจิทัล จากนั้น “ส่งคืน” ข้อมูลกลับไปสู่แหล่งที่มา เพื่อให้ชุมชนเจ้าของวัฒนธรรมได้ใช้ประโยชน์ กระตุ้นให้เจ้าของวัฒนธรรมมี “ส่วนร่วม” แสดงความคิดเห็นในการเผยแพร่ข้อมูล “ส่วนตัว” และข้อมูล “สาธารณะ” อีกทั้ง นำเสนอเสียงสะท้อนส่วนหนึ่งของชุมชนไทลื้อ อ.เชียงคำ จ.พะเยา ที่มีต่อการเผยแพร่ข้อมูลของชุมชนผ่านฐานข้อมูลจดหมายเหตุนักมานุษยวิทยา ซึ่งเสียงสะท้อนของกลุ่มคนเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาฐานข้อมูลของศูนย์ฯ ต่อไปในอนาคต

เชิญชมนิทรรศการชุดนี้ได้ในวันที่ 28 สิงหาคม 2557 บริเวณชั้น 4 หน้าหอประชุมใหญ่