พิพิธภัณฑ์จังหวัดนนทบุรี ริเริ่มโดยเทศบาลจังหวัดนนทบุรี มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการให้เป็นแหล่งเรียนรู้และสืบสานจิตวิญญาณแห่งเมืองนนท์ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ถือเป็นจุดเริ่มต้นของการสร้างแหล่งเรียนรู้ในพื้นที่ศาลากลางหลังเก่า ที่มีสถาปัตยกรรมที่งดงามและมีเอกลักษณ์ สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.2453 ในรัชสมัยรัชกาลที่ 5 เพื่อให้เป็นโรงเรียนกฎหมาย แต่เกิดอุปสรรคบางประการจึงเปิดเป็นโรงเรียนราชวิทยาลัย ตามรูปแบบคิงส์คอลเลจ (King’s College) ประเทศอังกฤษ ด้วยเหตุผลทางเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลก กิจการโรงเรียนถูกยุบรวม อาคารหลังนี้ร้างไปชั่วขณะ ต่อมากลายเป็นศาลากลางจังหวัดนนทบุรีตั้งแต่ พ.ศ.2471-2535 จากนั้นกระทรวงมหาดไทยได้ขอใช้เป็นวิทยาลัยมหาดไทยนาน 16 ปี ต่อมาในปี พ.ศ.2552 เทศบาลนครนนทบุรีจึงริเริ่มดำเนินการปรับปรุงอาคารส่วนหน้าเป็น“พิพิธภัณฑ์จังหวัดนนทบุรี” ภายในจัดแสดงเรื่องราวทางประวัติศาสตร์จังหวัดนนทบุรี ดินแดนแก่เก่าของไทยจากเมืองหน้าด่านสมัยอยุธยาจนถึงเมืองท่าของกรุงธนบุรีและกรุงรัตนโกสินทร์ ทำให้เมืองนนท์เป็นแหล่งผสมผสานคนจากหลากหลายชนชาติเข้าไว้ด้วยกันอย่างกลมกลืน เกิดเป็นวิถีชีวิตคนเมืองนนท์ แหล่งเครื่องปั้นดินเผาที่สำคัญ และหลากหลายภูมิปัญญาท้องถิ่น นอกจากนี้ยังได้เรียนรู้เรื่องสถาปัตยกรรมของอาคารศาลากลางเก่า อันเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของไทยที่ทุกคนเป็นเจ้าของร่วมกันอีกด้วย
จ. นนทบุรี