รายชื่อพิพิธภัณฑ์

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สตูล

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สตูล จัดแสดงในคฤหาสน์กูเด็น ที่สร้างขึ้นโดยพระยาภูมินารถภักดี หรือตวนกูบาฮารุตดิน บินตำมะหง เจ้าเมืองในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว อาครเป็นสถาปัตยกรรมยุโรปแบบโคโรเนียล สร้างขึ้นเพื่อเป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวคราวเสด็จปักษ์ใต้ แต่มิได้ประทับแรม ต่อมาจึงใช้เป็นบ้านพักและศาลาว่าการเมืองสตูล ใช้เป็นสำนักงานเทศบาล ใช้เป็นศาลากลางจังหวัดสตูล ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2508 - 2509 เป็นโรงเรียนเทศบาล 1 แล้วจึงใช้เป็นสำนักงานกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน ตามลำดับ กรมศิลปากรได้บูรณะปรับปรุงอาคารคฤหาสน์กูเด็นมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2537 และดำเนินการจัดแสดงเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ การจัดแสดงแบ่งเป็นหลายห้อง อาทิ ห้องข้อมูลข่าวสาร ห้องภูมิหลังเมืองสตูล ห้องวิถีชีวิตชาวสตูล ห้องจัดนิทรรศการชั่วคราว ห้องบ้านเจ้าเมือง ห้องเรือนชานชาวบ้านสตูล ห้องรับแขกร่วมสมัยกูเด็น ห้องวัฒนธรรมชาวไทย-มุสลิมในสตูล เป็นต้น

จ. สตูล

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ชุมพร

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติชุมพร เป็นพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ที่จัดแสดงโบราณวัตถุศิลปวัตถุ โดยจัดแสดงนิทรรศการถาวร แบ่งออกเป็น 8 หัวข้อ ได้แก่ (1) ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับจังหวัดชุมพร (2) เรื่องราวสมัยก่อนประวัติศาสตร์ของชุมพร (3) พัฒนาการช่วงต้นประวัติศาสตร์ของชุมพร (4) เรื่องราวสมัยประวัติศาสตร์ (5) ชุมพรกับสงครามโลกครั้งที่ 2 และวีรกรรมของยุวชนทหาร (6) เรื่องราวธรรมชาติวิทยาและมรดกดีเด่นของจังหวัดชุมพร (7) เรื่องราวเกี่ยวกับพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ และ (8) เรื่องราวของชุมพรกับเส้นทางผ่านของพายุไต้ฝุ่นเกย์

จ. ชุมพร

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน เดิมเป็นที่ประทับของพระเจ้าสุริยพงษ์ผลิตเดชฯ พระเจ้าน่าน ทรงสร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2446 เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น มีมุขด้านหน้า หลังคามุงด้วยไม้แป้นเกล็ด บนเนื้อที่ 14 ไร่ 2 งาน 32 ตารางวา ครั้นเมื่อเจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้าผู้ครองนครน่านองค์สุดท้ายถึงพิราลัย เจ้านายบุตรหลานของเจ้าผู้ครองนครน่านจึงได้มอบหอคำหลังนี้พร้อมที่ดินให้แก่รัฐบาล เพื่อใช้เป็นอาคารศาลากลางจังหวัดน่าน ต่อมาเมื่อกระทรวงมหาดไทยได้ก่อสร้างอาคารศาลากลางจังหวัดหลังใหม่ขึ้น กรมศิลปากรจึงได้ขอรับมอบอาคารเพื่อใช้เป็นสถานที่จัดตั้งพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ขึ้นในปี พ.ศ. 2517 และประกาศจัดตั้งอย่างเป็นทางการขึ้นในปี พ.ศ. 2528 โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานประกอบพิธีเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2530

จ. น่าน

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย จังหวัดลำพูน เริ่มจากโบราณวัตถุที่เก็บรวบรวมไว้ในพิพิธภัณฑ์ของวัดพระธาตุหริภุญชัยวรมหาวิหารมาแต่ดั้งเดิม ต่อมาเมื่อกรมศิลปากรจะจัดสร้างอาคารพิพิธภัณฑ์ถาวรทันสมัยขึ้นใหม่ พระธรรมโมลี เจ้าอาวาสวัดพระธาตุหริภุญชัยขณะนั้น จึงมอบศิลปโบราณวัตถุในพิพิธภัณฑสถานหลังเดิมจำนวนกว่าสองพันชิ้นให้กรมศิลปากร เพื่อนำมาจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์แห่งใหม่ เมื่ออาคารพิพิธภัณฑ์แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2517 จึงได้ขนย้ายโบราณวัตถุจากอาคารหลังเก่าในวัดพระธาตุหริภุญชัย มาจัดแสดงร่วมกับโบราณวัตถุที่รวบรวมเพิ่มเติมจากที่ประชาชนบริจาค และโบราณวัตถุที่ย้ายมาจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติหริภุญไชย จัดแสดงข้อมูลทางประวัติศาสตร์และโบราณคดี ประกอบด้วยโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่พบในท้องถิ่น ได้แก่ ศิลาจารึกที่พบในจังหวัดลำพูน พะเยา และเชียงราย เป็นศิลาจารึกสมัยหริภุญไชย ซึ่งจารึกด้วยภาษามอญ มีอายุเก่าสุดอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษที่ 17 และศิลาจารึกสมัยล้านนา ใช้ภาษาไทยล้านนา มีอายุในช่วงพุทธศตวรรษที่ 20-22 โบราณวัตถุประเภทเครื่องมือเครื่องใช้สมัยก่อนหริภุญไชย ที่ได้จากการขุดค้นทางโบราณคดีที่บ้านวังไฮ อำเภอเมือง จังหวัดลำพูน นอกจากนี้ยังแสดงหลักฐานสมัยประวัติศาสตร์ ซึ่งแบ่งตามลักษณะทางศิลปะได้ 2 กลุ่มคือ 1. กลุ่มศิลปะหริภุญไชย 2. กลุ่มศิลปะล้านนา ซึ่งสะท้อนอารยธรรมของท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี

จ. ลำพูน

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เชียงแสน ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2500 เป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติประจำแหล่งโบราณคดีเมืองเชียงแสน ทำหน้าที่ในการเก็บรักษาและจัดแสดง โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุที่ได้จากการสำรวจ ขุดแต่งและบูรณะโบราณสถานในเขตเมืองโบราณเชียงแสน ตลอดจนพื้นที่อื่น ๆ ในเขตจังหวัดเชียงราย การจัดแสดงภายใน มุ่งเน้นการนำเสนอหลักฐานและข้อมูลที่เกี่ยวกับการตั้งหลักแหล่งของชุมชน ตั้งแต่สมัยประวัติศาสตร์ เรื่อยมาจนถึงสมัยประวัติศาสตร์ อาทิเช่น เครื่องมือหินกะเทาะ และเครื่องมือหินขัด ที่พบในบริเวณริมแม่น้ำโขง มีอายุราว 13,000-1,000 B.C. พระพุทธรูป ชิ้นส่วนประติมากรรมปูนปั้นประดับศาสนสถาน และศิลาจารึกที่มีอายุอยู่ในช่วงพุทธศตวรรษ 21-22 และยังนำเสนอเรื่องราวของกลุ่มชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เมืองเชียงแสนและใกล้เคียง เช่น ชาวไทยวน ไทลื้อ อาข่า และเมี่ยน เป็นต้น โบราณศิลปวัตถุชิ้นเอก ได้แก่ พระพุทธรูปศิลปะล้านนาที่มีอายุในราวพุทธศตวรรษที่ 16-23 ที่มีความงดงามและแสดงถึงเทคโนโลยีการหล่อโลหะของช่างในสมัยโบราณ ชิ้นส่วนประติมากรรมปูนปั้นจากแหล่งโบราณคดีวัดป่าสัก นอกจากนั้นยังให้บริการแก่สาธารณชน ในฐานะแหล่งเรียนรู้ทางด้านศิลปวัฒนธรรม เช่น การจัดอบรมศิลปะสำหรับเยาวชน การฝึกอบรมเยาวชนให้มีความรู้ในเรื่องของประวัติศาสตร์ท้องถิ่น จัดนิทรรศการพิเศษ และการดูและโบราณศิลปวัตถุที่ได้ขึ้นทะเบียนไว้เป็นสมบัติของชาติ แต่อยู่ในความดูแลครอบครองของวัดและเอกชนในเขตพื้นที่จังหวัดเชียงราย

จ. เชียงราย

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระพุทธชินราช ตั้งอยู่ที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร เดิมเป็นพิพิธภัณฑ์ที่อยู่ในความดูแลของวัดพระศรีมหาธาตุ ต่อมากรมศิลปากรได้ประกาศจัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ภายในจัดแสดงโบราณวัตถุศิลปวัตถุที่ทรงคุณค่าทั้งด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี ขนบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรม โดยโบราณวัตถุศิลปวัตถุที่จัดแสดงได้มาจากผู้มีจิตศรัทธานำมาถวายเป็นพุทธบูชาต่อพระพุทธชินราชในครั้งอดีต และจากการขุดแต่ง และบูรณะโบราณสถานในจังหวัดพิษณุโลก เช่น พระพุทธรูป พระพิมพ์ดินเผา เครื่องถ้วยสังคโลก เครื่องถ้วยจีนลายครามและเขียนสี เครื่องถ้วยเบญจรงค์และลายน้ำทอง เครื่องแก้ว และต้นไม้เงินต้นไม้ทอง ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงถวายเป็นพุทธบูชา เป็นต้น

จ. พิษณุโลก

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชร

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ กำแพงเพชร เป็นพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์โบราณคดี ซึ่งให้ความสำคัญในเรื่องพัฒนาการทางประวัติศาสตร์วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวกำแพงเพชรตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน รวมถึงการจัดแสดงโบราณวัตถุศิลปวัตถุต่าง ๆ โดยการจัดแสดงแบ่งตามอาคาร ดังนี้ อาคารนิทรรศการ 1 จัดแสดงเรื่องราวของเมืองกำแพงเพชรตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงยุคประวัติศาสตร์ แบ่งเป็นสมัยทวารวดี ลพบุรี และสุโขทัย อาคารนิทรรศการ 2 จัดแสดงยุคสมัยทางประวัติศาสตร์ต่อเนื่องจากอาคารแรก แบ่งเป็นสมัยอยุธยา และรัตนโกสินทร์ และอาคารนิทรรศการ 3 จัดแสดงเรื่องราวของจังหวัดกำแพงเพชรในปัจจุบันและชนกลุ่มน้อย

จ. กำแพงเพชร

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สวรรควรนายก

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สวรรควรนายก เป็นพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์โบราณคดี ภายในแบ่งการจัดแสดงออกเป็น 4 หัวข้อ คือ 1.เมืองสวรรคโลก จัดแสดงพัฒนาการความรุ่งเรืองอันยาวนานของเมืองสวรรคโลก 2.เครื่องสังคโลก จัดแสดงเครื่องสังคโลกซึ่งเป็นเครื่องปั้นดินเผารู้จักกันอย่างแพร่หลายมาเป็นเวลานาน 3.พระพุทธรูป จัดแสดงพระพุทธรูปซึ่งส่วนใหญ่ได้รับมอบมาจากพระสวรรควรนายก และเคลื่อนย้ายมาจากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง รวมทั้งพระพุทธรูปที่ได้จากการดำเนินงานทางโบราณคดีในบริเวณเมืองเก่าสุโขทัยและเมืองศรีสัชนาลัย และ 4.พระสวรรควรนายก จัดแสดงเกี่ยวกับประวัติและผลงานของพระสวรรควรนายก รวมทั้งโบราณวัตถุที่ท่านสะสมและมอบให้เป็นสมบัติของชาติ

จ. สุโขทัย