ศัพทานุกรมจารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

ศัพทานุกรมจารึก

ผลลัพท์การค้นหา

คำศัพท์ คำจารึก ชนิด ความหมาย ภาษา
2377 พฤกษเทวดา (2) พฤกษเทวะดา น. เทวดาที่สถิตย์อยู่ตามต้นไม้ มีอิทธิฤทธิ์และคอยช่วยเหลือมนุษย์ ท.
2378 ภูมิเทวดา (2) ภูมเทวดา น. เทวดาที่สถิตย์อยู่ตามที่ต่างๆ โดยปกติอยู่ตามภูเขา ท.
2379 อารักษเทวดา (2) อารักษเทวดา น. เทพชั้นต่ำ ท.
2380 อากาศเทวดา (2) อากาศเทวดา น. เทวดาที่อยู่ในอากาศ ท.
2381 เวสสุวัณ (2) เวศสุวรรณ, เวสสุวรรณ น. ท้าวเวสสุวัณ หรืออีกชื่อหนึ่งว่า ท้าวกุเวร หนึ่งในท้าวจตุโลกบาล (เทพผู้ปกป้องทิศทั้ง4)  ประทับอยู่บนเขาพระสุเมรุ ทรงเป็นเทพประจำทิศเหนือ มีหน้าที่ดูแลทางเข้าสวรรค์  พาหนะคือม้าสีเหลือง  ทรงมีบริวารเป็นยักษ์ 1,000,000,000 ตน ท้าวเวสสุวัณเป็นชื่อตำแหน่งไม่ใช่ชื่อเฉพาะ  เมื่อครบ 500 ปีทิพย์ (เท่ากับ 9,000,000 ปีของมนุษย์)  พระอินทร์แต่งตั้งองค์ใหม่ขึ้นมาแทน ท.
2382 ยักษ์ (1) ยักษ น. เทพชั้นต่ำ และเป็นบริวารของท้าวเวสสุวัณ (ท้าวกุเวร) บทบาทของยักษ์ตามความเชื่อในศาสนาพุทธ อยู่ในฐานะเทพารักษ์คือเป็นผู้คุ้มครองรักษาและค้ำชูพุทธศาสนาดังที่มีการพบประติมากรรมรูป “ยักษ์แบก”ตามพุทธสถาน เช่น ฐานเจดีย์ ตั้งแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา เรื่อยมาถึงรัตนโกสินทร์  ส.
2383 สาตาคิรีย (1) ษาตาคิรีย น. ชื่อภูเขาซึ่งในมหาสมัยสูตรระบุว่าเป็นที่อาศัยของยักษ์จำนวน 3, 000 ตน ท.
2384 เหมันตายักษ์ (1) เหมันตายักษ น. ยักษ์ที่อาศัยอยู่บนเขาเหมวตา ในมหาสมัยสูตรกล่าวว่ามีจำนวน 6,000 ตน ของพระอย่าให้เจ้าหมู่ ท.
2385 จิตเสทธยักษ์ (1) จิตเศทธยักษ น.
ชื่อสารถีของท้าวจตุโลกบาล (ในมหาสมัยสูตรระบุว่าเป็นคนธรรพ์)
ท.
2386 กามเสพปิทยักษ์ (1) กามเสพปิทยักษ น.
บริวารตนหนึ่งของจตุโลกบาลซึ่งในมหาสมัยสูตร เรียกว่า กามเสฏฐะ
ท.
2387 คินนุบาทยักษ์ (1) คินนุบาทยักษ น.
บริวารตนหนึ่งของจตุโลกบาลซึ่งในมหาสมัยสูตร เรียกว่า กินนุฆัณฑุ
ท.
2388 ฉ้อ (1) ฉ้อ ก. โกง ท.
2389 มหาเวจี (1) มหาเวจี น.
นรกขุมหนึ่งใน 8 ขุม ผู้ที่ทำบาปอันเป็นอนันตริยกรรม 5 จะต้องไปตกนรกขุมดังกล่าวเป็นเวลาสิ้นกัลป์หนึ่ง
ท.
2390 กัลป (3) กัลป น.
อายุของโลกตั้งแต่พระพรหมสร้างโลกจนถึงเวลาที่ไฟประลัยกัลป์ล้างโลก ซึ่งเท่ากับช่วงเวลากลางวัน 1 วัน ของพระพรหม คือ 1,000 มหายุค เท่ากับ  4,320,000,000 ปีของมนุษย์
ป.
2391 เทิด (1) เทิด ว. เถิด, คําประกอบท้ายกริยาแสดงความหมายเป็นเชิงตกลง วิงวอน หรือชักจูง  ท.
2392 จุลศักราช 1120 (1) จุลศักราช 1120 น.
จุลศักราช ตรงกับ พ.ศ. 2301
ท.
2393 สัมฤทธิศก (12) สำฤทธิศก, สำเรทิศ่ก น. ปีที่ลงท้ายด้วย 0 ท.
2394 จุลศักราช 1109 (1) จุลศักราช 1109 น. จุลศักราช ตรงกับ พ.ศ. 2290 ท.
2395 เดือน 3 (1) . 3 น.
เดือน 3 ของภาคกลาง ตรงกับ เดือนกุมภาพันธ์
ท.
2396 สังโยค (1) สัญโญคคะ น.
การประสมตัวในทางไวยากรณ์บาลี หมายถึงการสะกดตัวที่ต้องมีตัวตาม ซึ่งต้องเป็นไปตามระเบียบ เช่น พยัญชนะวรรค ก มี ก ข ค ฆ ง เรียงตามลำดับ ก เป็นตัวที่ 1 ง เป็นตัวที่ 5 ตัวที่จะเป็นตัวสะกดได้ คือตัวที่ 1-3-5 เมื่อมีตัวสะกดแล้วก็ต้องมีตัวตาม ซึ่งเป็นไปตามระเบียบเหมือนกัน เช่นถ้าตัวที่ 1 สะกด ตัวตามจะต้องเป็นตัวที่ 1 กับ 2 เช่น สกฺก หรือทุกฺข
ป.
2397 รชตบัตร (1) รชดบตัร น. แผ่นเงิน ป.
2398 เหน้า (1) เหน้า น. เหล่า ท.
2399 จยุติ (1) จยุด ก. จุติ ส.
2400 สัปตรัตน (1) สบบดรดดน น. แก้วทั้ง 7 ท.