| ตัวอย่าง | ปรากฏใน | ด/บ | จังหวัด | ผู้ให้ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| ขุนสามชนหัวซ้าย ขุนสามชนขับมาหัวขวา ขุนสามชนเกลื่อนเข้าไพร่ฟ้าหน้าใส พ่อกูหนีญญ่ายพายจแจ๋น กูบ่หนี กูขี่ช้างเบกพล กูขับเข้าก่อนพ่อกู กูต่อช้างด้วยขุนสามชน ตนกูพุ่งช้างขุนสามชน ตัวชื่อ มาสเมืองแพ้ ขุนสามชนพ่ายหนี พ่อกูจึงขึ้นชื่อกู ชื่อพระรามคำแหงเพื่อกูพุ่งช้างขุนสามชน | จารึกพ่อขุนรามคำแหง | 1/9 | สุโขทัย | ยอร์ซ เซเดส์ |
|
โดย บูรฺวฺวสฺถาน พฺระมหาธาตุ โนะ สฺดบ ธรฺมม สบ ไถฺง อํวิ มฺวย เกด ลฺวะ บูรฺณมิ ด คิ ราชทฺรพฺย ด ชา พฺระทาน มาส ชฺยง 10 ปฺราก ชฺยง 10 ขฺวท ลาร 10 สฺลา ลาร 2 จีพร เกฺษ 4 บาด พจุะ เขฺนย ขฺนล กนฺเทล รูว โนะ ชกฺก 0 ริ กฺริยาทาน บรจร โผง ด ไทดิ โสด อฺยด
(โดยด้านทิศบูรพาของพระมหาธาตุนั้น ทรงฟังธรรมทุกวัน แต่ขึ้นหนึ่งค่ำ ถึงวันเพ็ญ คือ พระราชทรัพย์ ที่เป็นของพระราชทาน (คือ) ทอง 10 ชั่ง เงิน 10 ชั่ง เบี้ย 10 ล้าน หมาก 2 ล้าน จีวร 4 กรพแส บาดจุะ หมอนนอน หมอนนั่ง เสื่อ จำนวนเท่ากัน ส่วนกระยาทาน บริขารทั้งปวงอื่นๆ อีกเอนกประการจะนับมิได้) |
จารึกวัดป่ามะม่วง (ภาษาเขมร) | 2/34 | สุโขทัย | ศานติ ภักดีคำ |
|
ปฺรติทิน มาสฺ จนฺจฺยานฺ ... มฺวายฺ ทํนุกฺ ... ชา ภาร โผงฺงฺ (เป็นประจำ ทอง แหวน ... หนึ่งเอาไว้ ... เป็นภาระทั้งปวง) |
จารึกปราสาทหินพิมาย 6 | 1/11 | นครราชสีมา | อุไรศรี วรศะริน |
|
o 958 ศก มสาญฺ นกฺษตฺร ศุกฺรวาร นุ ทุญฺ ไตกํวิตฺ มาสฺ ปาท วฺยรฺ จนฺลฺยากฺอฺรุงฺ ภยฺ มฺวายฺ โทปฺ ม...ปฺ วฺยรฺ เนะ ติ ชฺวนฺ ต กํมฺรเตงฺ ชคตฺ... (o 958 ศก มะเส็งนักษัตร ศุกรวาร ซื้อไตกำวิด ทอง 2 บาท จนฺลฺยากฺอฺรุ 1 ภัย ... 2 นี้ ถวายแด่กมรเตงชคต...) |
จารึกปราสาทหินพิมาย 2 | 1/4 | นครราชสีมา | อุไรศรี วรศะริน |
|
โคตฺร อาจารฺยฺย ปรมาจารฺยฺ ผฺสํ คณ นุ กมฺรเตงฺ อญฺ ชคตฺ ลิงฺคปุร จำจํนำ ปรฺยฺยงฺ มาสฺ 2 อกฺษ เช 2 มฺวายฺ ฉนำ (โคตรอาจารย์ ปรมาจารย์ (และ) ให้ร่วมกันดูแลกมรเตง อัญ ชคต แห่งเมืองลิงคปุระ กับ ถวายบัลลังก์ทองหนึ่งคู่ ลูกสกา 2 กระบุง (เป็น) เวลาหนึ่งปี) |
จารึกบ้านพังพวย | 1/9 | สระแก้ว | อุไรศรี วรศะริน |
|
จำ จำนามฺ ปรฺยฺยงฺ โสฺรงฺ มาสฺ เศฺวต ตนฺทุลเช 2 วฺวํ ชา (ของไทยทาน : น้ำมันสรง ทอง ข้าวขาว 2 เช ไม่เป็น...) |
จารึกวัดมะกอก | 1/12 | สระแก้ว | อุไรศรี วรศะริน |
|
ต ชฺมะ โลญฺ ปร . โลญฺ ธรฺมฺมปาล . โลญฺ โค. โลญฺ สรฺวฺวชฺ . เสฺตงฺ ศิวปาท โขฺลญฺ วล โขฺลญฺ วิษฺย ขฺทกฺ . ทฺรวฺย นุ ทุญฺ มาสฺ ลิ งฺ 2 . จนฺลฺยกฺ 320 . ถฺนปฺ เยา 1 วเว 4 . วฺระ โค 4 . กฺรปิ 12 . สีมาวธิ ภูมิ นา จํนตฺต นุ เสฺร ปิ เชงฺ . ติ ปูรฺวฺว ปฺรสปฺ นุ ภูมิ ธนวาห (ระบุชื่อชนเหล่านั้น ราคาที่ซื้อจ่ายเป็นทอง แพะ วัว และกระบือเป็นต้น พร้อมทั้งระบุเขตแดนของที่ดินด้วย) |
จารึกสด๊กก๊อกธม 2 | 4/87 | สระแก้ว | อุไรศรี วรศะริน |
|
โอยฺ วฺระ ทกฺษิณา นุ ทฺรวฺย ทํเนปฺร คิ วฺระ ถฺนึ โผงฺ มุกุฏ กุณฺฑล เกยุร กตก มุกุตเวนิ . วฺระ รูปยปีถา วฺระ สุวรฺณฺณกลศ . วฺระ เหมโทลา ตฺริศิร โผงฺ เนะ สฺยงฺ ติ โอยฺ นุ โภค นุ คิ . โอยฺ รตฺน มาสฺ ปฺรากฺ ทฺรวฺยคณ โผงฺ อฺวลฺ . วฺระ โค สหสฺร . ตมฺรฺย ศตทฺวฺยฺ. อฺเสะ เอกศต อชมหิษ ศต โอยฺ ทาส ทาสี สหสฺร (ทั้งยังพระราชทานทรัพย์และเครื่องประดับเป็นจำนวนมาก เป็นค่าธรรมบูชายัญ เช่น มงกุฎ ตุ้มหู กำไล ผ้าผูกมือ แก้วมุกดา ตั่งทอง คณโฑทองคำ แซ่ เสลี่ยงปิดทอง เพชรพลอย ทองคำ เงิน ทรัพย์สมบัติอีกมาก โค 1,000 ตัว ช้าง 200 ตัว ม้า 100 ตัว แพะตัวเมียและกระบือ 100 ตัว ทาสชายหญิง 1,000) |
จารึกสด๊กก๊อกธม 2 | 4/69 | สระแก้ว | อุไรศรี วรศะริน |
|
ภควตฺ ปาท กมฺรเตงฺ อญฺ ต คุรุ ศฺรีทิวากรปณฺฑิต ปฺรสาท เหมโทลา ต ชิะ สิตาต ปตฺรนร ติ เปฺร อฺนกฺ ฉตฺตฺรธาร คิ ต เสงฺ ปฺรสาท สรฺวฺว ทฺรวฺย ต ทํเนปฺร ขาลฺ มาส วานฺ วตฺ ขฺลาสฺ ปฺรติคฺรห ตมฺรฺย เอฺสะ สฺรุกฺ ทาสทาสี อฺวลฺ (ภควัตบาทกัมรเตงอัญดคุรุศรีทิวากรบัณฑิต ทรงถวายเสลี่ยงทองสำหรับเป็นที่นั่งพร้อมทั้งผู้ชายที่ทำหน้าที่กางร่ม และหาม (เสลี่ยงทอง) และทรงประสาทราชทรัพย์เป็นต้นว่า หม้อทอง พาน ถ้วย กระโถน ช้าง ม้า หมู่บ้าน ทาสชาย ทาสหญิง เป็นจำนวนมาก) |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 2 | 1/17 | ศรีสะเกษ | อุไรศรี วรศะริน |
|
จนฺจฺยนฺ กนฺละ 1 งนฺ มาส สฺลิงฺ 1 โถฺม ต คิ 3 นิลวรฺณฺณ โขฺช เยา 1 (มีแหวน 1 วง น้ำหนักทอง 1 สลึง ประดับพลอย 3 เม็ด ขะโชสีเขียว 1 เยา 1) |
จารึกวัดสระกำแพงใหญ่ | 1/14 | ศรีสะเกษ | อุไรศรี วรศะริน |
|
จนฺโหยฺ มาสฺ จนฺโหยฺ ปฺรากฺ . ตํมฺรฺฤ โมยฺ (จันโหยทอง จันโหยเงิน ช้าง 1 เชือก) |
จารึกหินขอน 1 | 3/14 | นครราชสีมา | ศานติ ภักดีคำ |
|
มาสฺ ปฺรากฺ เผฺนกฺ สปฺปฺ โหงฺ วฺวํ อาจฺ ติ เสฺรงฺ การฺยฺเย นุ ขฺญุํ จํนำ นุ จํนตฺ เนะหฺ โนะ เค ต ปนฺหฺยาตฺ ขฺญุํ จํนำ ต เนะหฺ โนะหฺ เลงฺ กฺวนฺ เจา เตงฺ ปิตฺ เถฺว นา นา อญฺ สมาเป เค โนะ เสฺวยฺ นรก กาลฺป โกตฺติ (ทอง เงิน ที่แบ่งเป็นส่วนๆ ทั้งหมด ยกเว้นคนงานที่เป็นโรคผิวหนัง และข้าทาสที่อยู่ประจำเทวสถานนี้ ซึ่งพวกเขายุยงให้ข้าทาสที่อยู่ประจำเหล่านี้ กระด้างกระเดื่องต่อบุตรหลานของเตงปิตเถฺว ข้าพเจ้าจึงปรารถนาให้พวกเขา ตกนรกชั่วโกฏิกัลป์) |
จารึกปราสาทตาเมือนธม 5 | 2/7 | สุรินทร์ | อุไรศรี วรศะริน |
|
มหาเสนาปติ ตลา ไน ต จำ สฺรุกฺ คฺรหิ อาราธนา ต มฺรเตง ศฺรี?าโน เถฺว ปฺรติมา เนะ ทํงนฺ มานฺ สํริตฺ ภาร มฺวยฺ ตุล พิรฺต ชา พฺยายฺ มาสฺ ตปฺ ตนฺลิงฺ (ให้มหาเสนาบดีตลาไน ผู้รักษาเมืองครหิอาราธนา มรเตง ศรีญาโน ให้ทำ (พระพุทธรูป) ปฏิมากรนี้ สำริด มีน้ำหนัก 1 ภาระ 2 ตุละ ทองคำ (ที่ปิด) มีราคา 10 ตำลึง) |
จารึกบนฐานพระพุทธรูปวัดหัวเวียง | 1/3 | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน | |
|
กฺญุํ อํโนยฺ สินาหฺวฺ ปฺรคตฺ อายฺ ต วิหารฺ ชฺมหฺ เค วา สิรฺ กนฺไต กุ โยงฺ . โกนฺ กุ ลางฺ สิ . วา ปารฺ กนฺไต วา กุ โสลฺ . โกนฺ กุ ลางฺ ไต . วา รเงหฺ กุ จิหฺ . วา โชงฺ กนฺไต วา กุ มาสฺ . กุ จู . โกนฺ กุ เทรฺ ไต . ลางฺ ไต. เปา ไต . กุ สฺรลญฺ . โกนฺ กุลางฺ ไต . เปาไต (ทาสซึ่งสินาหฺวคนก่อนๆ ได้ถวายแก่วิหาร นามของบุคคลเหล่านี้ (ตามบัญชี)) |
จารึกเขารัง | 1/8 | สระแก้ว | ศานติ ภักดีคำ |
|
มาสฺ 1 อนฺลปฺ 2 (มาส 1 อนฺลป 2) |
จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 3 | 2/7 | บุรีรัมย์ | อุไรศรี วรศะริน |
|
โขฺลญฺ มุข ตมฺรฺวจฺ วล ฉฺมำ วฺระ ปาญฺชี . ตฺรฺวจฺ มาสฺ ปฺรากฺ เปกฺ จำ ผฺชุะ จำ คฺลางฺ (หัวหน้าผู้ตรวจตราประชาชน ผู้รักษาพระบัญชี ซึ่งควบคุมทองและเงินและตรวจตราผชุ และฉางข้าว) |
จารึกปราสาทหินพนมวัน 3 | 1/21 | นครราชสีมา | อุไรศรี วรศะริน |
