| ตัวอย่าง | ปรากฏใน | ด/บ | จังหวัด | ผู้ให้ความหมาย |
|---|---|---|---|---|
| เจ้าหมื่นทิพย์กับทั้งภริยา บุตร ธิดา ปู่ย่าตานายมีประสาทศรัทธาสร้างพุทธรูปเจ้าไว้เป็นที่ไหว้แก่คนทล้าทั้งมวล 2 แสน 7 หมื่น | จารึกฐานพระพุทธรูปวัดเทพมงคล 3 | 1/2 | หนองคาย | นิสา เชยกลิ่น |
| มีประสาทศรัทธาในพระบวรพุทธศาสนาได้ประดิษฐานพัทธสี | จารึกเจ้าครูศีลาภิรัตน์ | 1/9 | นครพนม | นิสา เชยกลิ่น |
|
จุลศักราช 928 ปีขาลไทยว่าปีระวายยี่ ผัคคุนมาส ไทยว่าเดือนสี่ แรม 9 ค่ำ วัน 3 เถิงยามแถใกล้เที่ยงวันมูลานักขัตฤกษ์ สมเด็จบรมบพิตรพระไชยเชฏฐาธิราชเจ้ามีประสาทศรัทธาอันเป็นมหา . . . ญาณสัมประยุตรปลงประสิทธิอาชญาให้เจ้าพญาพลเสิกซ้ายให้เป็นอุปถัมภกสร้างวัดศรีสุพรรณอาราม |
จารึกวัดศรีเมือง | 1/7 | หนองคาย | นิสา เชยกลิ่น |
| ตนชื่อโพธิวรวงศากษัตราธิราช ตนประกอบด้วยประสาทศรัทธาในพุทธศาสนา | จารึกวัดมณีโคตร | 1/3 | หนองคาย | นิสา เชยกลิ่น |
| เจ้าพระยาหงสาวดี 2 พระองค์พี่น้องมาเสวยเมืองไชยสุทธิอุตมบุรี เจ้าพระยาหงสาวดี มีประสาทศรัทธาเลื่อมใสในคุณแก้ว 3 ประการ จึงได้สร้างวัดชื่อว่า มหาอุตมนันทอาราม | จารึกวัดไตรภูมิ 2 | 1/4 | นครพนม | นิสา เชยกลิ่น |
| ศักราช 24 ตัวเดือน 4 เพ็ง วัน 3 หัวท้าวสมแตทด มีประสาทศรัทธาสร้างพระเจ้าองค์นี้ นิพพานปัจจโยโหตุ | จารึกฐานพระพุทธรูปวัดโพธิสมภรณ์ 2 | 1/2 | อุดรธานี | นิสา เชยกลิ่น |
|
- - สฺวํ ปฺรสาท สฺรุกฺ - - - (- - - ขอมอบเมือง - - -) |
จารึกพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 | 1/8 | สระแก้ว | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
|
เนะ คิ โระหฺ ศาข สนฺตาน โนะ . สนฺตาน อนินฺทิตปุร เตมฺ สฺรุกฺ ศตคฺราม . กุรุงฺ ภวปุระ โอยฺ ปฺรสาท ภูมิ อายฺ วิษย อินฺทฺรปุระ . สนฺตาน จตฺ สฺรุกฺ ชฺมะ ภทฺรโยคิ . องฺคฺวยฺ ต คิ สฺถาปนา วฺระศิวลิงฺค ต คิ. (ต่อไปนี้ คือประวัติของสายสกุลดังกล่าว ครั้งแรกสกุลนี้ได้อาศัยอยู่ในเมืองศตคราม นครอนินทิตปุระ พระราชาแห่งกรุงภวปุระได้พระราชทานที่ดินในตำบลหนึ่งของอินทรปุระให้แก่เขา ดังนั้น สกุลนี้จึงได้ตั้งถิ่นฐานอยู่อาศัยในหมู่บ้านภัทรโยคี แล้วสร้างพระศิวลึงค์ไว้ประจำหมู่บ้านนั้น ) |
จารึกสด๊กก๊อกธม 2 | 3/60 | สระแก้ว | พจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 |
|
10... ศก ...เกตฺ ปุษฺย ...นกฺษตฺร ยำ มฺวา(ยฺ อนฺตฺว)งฺ ทิกฺ มฺวายฺ วินาฑิก 3 ถฺมา...อาคฺเนย คิ นุ วฺระ ปาท กมฺรเตงฺ อญฺ ศฺรีสูรฺยฺยวรฺมฺมเทว (ป)นฺทฺวลฺ โอยฺ นาม ธูลี เ(ชงฺ กมฺร)เตงฺ อญฺ ศฺรีทิวาก (รปณฺฑิต) ปฺรสาท สรฺวฺวทฺรวฺย โผงฺ (มหาศักราช 10... ขึ้น...ค่ำ เดือน 3... นักษัตร ยาม 1 กับชั่วโมง 3 วินาที ขณะนั้นทางทิศอาคเนย์ ด้วยพระบาทกัมรเตงอัญศรีสุริยวรมันเทวะ ทรงพระราชทานนามว่า ธุลีเชงกัมรเตงอัญศรีทิวากรบัญฑิต แล้วทรงประสาทราชทรัพย์ทั้งปวง) |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 2 | 4/9 | ศรีสะเกษ | พจนานุกรมเขมร-ไทย ฉบับพระยาอนุมานราชธน |
|
ภควตฺ ปาท กมฺรเตงฺ อญฺ ต คุรุ ศฺรีทิวากรปณฺฑิต ปฺรสาท เหมโทลา ต ชิะ สิตาต ปตฺรนร ติ เปฺร อฺนกฺ ฉตฺตฺรธาร คิ ต เสงฺ ปฺรสาท สรฺวฺว ทฺรวฺย ต ทํเนปฺร ขาลฺ มาส วานฺ วตฺ ขฺลาสฺ ปฺรติคฺรห ตมฺรฺย เอฺสะ สฺรุกฺ ทาสทาสี อฺวลฺ (ภควัตบาทกัมรเตงอัญดคุรุศรีทิวากรบัณฑิต ทรงถวายเสลี่ยงทองสำหรับเป็นที่นั่งพร้อมทั้งผู้ชายที่ทำหน้าที่กางร่ม และหาม (เสลี่ยงทอง) และทรงประสาทราชทรัพย์เป็นต้นว่า หม้อทอง พาน ถ้วย กระโถน ช้าง ม้า หมู่บ้าน ทาสชาย ทาสหญิง เป็นจำนวนมาก) |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 2 | 1/16 | ศรีสะเกษ | พจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 |
|
ปิ วฺระ ปาท กมฺรเตงฺ กํตฺวนฺ อญฺ ศฺรีสูรฺยฺยวรฺมฺมเทว กรุณา ปนฺทฺวลฺ วฺระ วร ต ศฺรีสุกรฺมฺมา กํเสฺตงิ โอยฺ ปฺรสาท ราชทฺรวฺย นุ สฺรุกฺ วิเภท มฺฤ(ต)ก(ธน) มฺรตาญฺ ศฺรีปฺฤถิวีนเรนฺทฺร กํเสฺตงฺ ศฺรีมหีธรวรฺมฺม วฺระ สฺรุกฺ ต ศฺรีสุกรฺมฺมา กํเสฺตงิ (พระบาทกัมรเตงกันตวนอัญศรีสุริยวรมันเทว จึงทรงพระราชทานพระพรแก่ศรีสุกรรมากำเสตงงิ และทรงประสาทราชทรัพย์ พร้อมทั้งเมืองวิเภทะ ซึ่งเป็นเมืองมรดกตกทอดมาจากมรตาญศรีปฤถิวีนเรนทร (อันอยู่ในความดูแลของ) กำเสตงศรีมหีธรวรมัน (ผู้เป็นเจ้า) เมือง แก่สุกรรมากำเสตงงิ ) |
จารึกปราสาทหินพระวิหาร 1 | 1/12 | ศรีสะเกษ | พจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 |
|
ปุรปิ โอยฺ ปฺรสาท ต เตงฺ ตฺวนฺ ชฺมะ . . . ปิตฺ เถฺว จํนำ ต คิ วฺระ กมฺรเตงฺ อญฺ นา ตฺรีณิ ยุ คปตฺ นุ วฺระ กมฺรเตงฺ อญฺ สภาปติ เอก โท (เพื่อพระราชทานเป็นของกำนัลแก่เตงตวน นามว่า ปิตเถฺว ที่ทำงานประจำกับพระกัมรเตงอัญ ชั้นตรี ร่วมกับพระกัมรเตงอัญสภาบดี ชั้นเอก ชั้นโท) |
จารึกปราสาทตาเมือนธม 5 | 1/5 | สุรินทร์ | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
|
ถ ปิ สฺวํ วฺระ กรุณา ปฺรสาท ภูมิ ตาขฺลงฺ... (โอ)ย ต กมฺรเตงฺ ชคตฺ วฺนํ รุงฺ กลฺปนา ต...ปฺรติทิน (ขอพระกรุณาประสาทที่ดินแห่งตาขลง...ถวายแด่พระกัมรเตงชคตแห่งพนมรุง ถวายแด่...เป็นประจำ) |
จารึกปราสาทหินพนมรุ้ง 2 | 1/10 | บุรีรัมย์ | พจนานุกรม เขมร - ไทย ฉบับทุนพระยาอนุมานราชธน |
| เขา 5 คนมีนางผู้เป็นเมกูประสาทเป็น. . . . . . | จารึกสมเด็จมหาสามีญาณเทพสร้างพิหารวัดกลาง | 2/11 | พะเยา | จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 |
| พระมหาพิหารอันเป็นที่ธำรงทรงแห่งพระพุทธรูปเจ้าในวัดหลวงกลางเวียงที่นี้อันเป็นชราชิณระหม่นหมองจึงบังเกิดกุศลผลพหลประสาทจิต | จารึกวัดช้างค้ำ 1 | 1/16 | น่าน | จารึกล้านนา ภาค 1 เล่ม 1 |
