ศัพทานุกรมจารึก

The Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre

ศัพทานุกรมจารึก

ผลลัพท์การค้นหา

"เสมอภาค"

จำนวน 25 รายการ

ตัวอย่าง ปรากฏใน ด/บ จังหวัด ผู้ให้ความหมาย
ถ้าจะแก้ เอาอ้อยแดง รากสัตตบุษย์ เกสรบัวหลวง ยางง้าว ชะเอม หัวบัวแดง รากไทรอ่อน ลูกองุ่น ซ้องแมวใหญ่ เอาเสมอภาคทำเป็นจุณละลายน้ำดอกไม้แทรกน้ำตาลกรวดให้กิน รัตตะปิตตะเสมหะโรคหาย ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 49 (ยาแก้รัตตะปิตตะโรค) 1/8 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ยาบำรุงเลือด เอาแก่นแสมทะเล 1 เปลือกมะซาง กานพลู กระสารส้ม ดินประสิวขาว เทียนดำ เอาเสมอภาคตำผง(ละ)ลายเหล้ากินได้ ทำแล้วเลือดตกสิ้น ดีแล ๚ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 46 (ยาผายเลือด) 1/9 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ถ้าจะแก้เอาตรีกฏุก เบญจกูล ข้าวข้าโกศก้านพร้าว ดอกจันทน์ เกสรบุนนาค เอาเสมอภาคทำเป็นจุณบด (ละ)ลายน้ำสลัดไดก็ได้ น้ำคนทีสอก็ได้ กินแก้ลมบ้าหมูแลลมให้หลังโกงก็ดี ลมขบให้ปวดท้องก็ดี ลมให้ตายไปข้างหนึ่งก็ดี ลมพุพองก็ดี แก้สรรพลมทั้งปวงหาย ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 44 (ยาแก้โรคลมบ้าหมู) 1/6 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
จึ่งแต่งยาบำรุงเลือดต่อไปนั้น ท่านให้เอาเบญจกูลหนักสิ่งละ 1 บาท โกฐทั้ง 5 เทียนทั้ง 5 สิ่งละ 2 สลึง ลูกจันทน์ 1 สลึง ดอกจันทน์ 1 สลึง กระวาน 1 สลึง กานพลู 1 สลึง เลือดแรด 1 บาท ดอกคำไทย 1 ตำลึง ฝางเสน 2 บาท เกสรดอกพิกุล ดอกบุนนาค ดอกสารภี บัวหลวง ดอกมะลิ ดอกจำปา ดอกกระดังงา กฤษณา กระลำพัก ชะลูด ขอนดอก อบเชย ชะเอมเทศ จันทน์ทั้ง 2 ขมิ้นเครือ ยาทั้งนี้เอาเสมอภาคต้มให้กิน เลือดนั้นสุกงามดี อย่าสนเท่ห์เลย ฯ| จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 40 (ยาแก้โรคประจำเดือนมาไม่ปกติ) 1/11 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ขนานหนึ่งเอาแฝกหอม ไคร้หอม ไคร้น้ำ ไคร้บก กระวาน บอระเพ็ด การบูร แก่นกันเกรา สุรามะริด เจตมูลเพลิง เอาเสมอภาคทำเป็นจุณ เอาน้ำขิงเป็นกระสายบดทำแท่งไว้ละลายน้ำเทพทาโรต้มกินแก้รัตตะปิตตะเพื่อสันนิบาตนั้นหายมหาวิเศษนัก จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 41 (ยาแก้รัตตะปิตตะโรค) 1/7 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ขนานหนึ่ง เอาเบญจราชพฤกษ์ เบญจเหล็ก เบญจมะกา รากก้างปลาแดง รากผักเสี้ยนผี รากชะพลู แห้วหมู แตงหนู ข่าตาแดง จันทน์แดง จันทน์ขาว ขมิ้นอ้อย ไคร้หอม สมอทั้งสาม หอมแดง  ลูกจันทน์ ดอกจันทน์  กระวาน กานพลู ดีปลี เทียนทั้งห้า เอาเสมอภาคต้มสามเอาหนึ่ง ให้กินแก้สรรพไข้เจลียงทั้งปวง แลแก้คลั่งจับเพื่อดีนั้นหาย ๚ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 38 (ยาแก้ไข้เจลียงไพร) 1/14 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ขนานหนึ่ง เอาปรอทตุกต่ำ นกยูง ดีปลี ผลสลอด เอาเสมอภาคด้วยน้ำยางสลัดได น้ำฝักราชพฤกษ์ปั้นเม็ดเท่าเม็ดถั่วเขียวเล็ก เอาเม็ดหนึ่งละลายน้ำส้มมะขามเปียก ให้กินแก้สรรพอุทรโรค จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 35 (ยาแก้โรคท้องมาน) 1/12 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
อนึ่ง เอาจุณเหล็ก รากทองพันชั่ง ส้านแดง ลูกชุมเห็ดเทศ  ลูกในมะนาว ปูนผง ฝิ่น เอาเสมอภาค บดด้วยน้ำกระเทียม  จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 33 (ยาแก้กลาก) 1/9 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ลมชื่อลมอริต จรประจำซางช้างวันศุกร์ในอาการซางช้างนั้น เขม่ามักขึ้นในเรือนไฟนั้นหนาขึ้นหลายชั้น ขึ้นมาแต่ลำคอถึงลิ้น แล้วดาดไปทั้งปากให้ไอแห้ง ให้ลง ให้ราก กระหายน้ำ กินข้าว กินนมมิได้ดังนี้ ถ้าจะแก้เอาใบชุมเห็ดเทศ ใบสวาด ใบผักขวง ใบกะเพรา ละอองพระกฤษ เสมอภาคบดด้วยน้ำมูลม้าสดทำแท่งไว้ละลายสุรากินกินแก้ซางช้างหาย จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 32 (ยาแก้โรคซางช้าง) 1/7 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ถ้าจะแก้เอาลูกคนทีสอ หัสคุณ ลูกสะบ้าปิ้ง จันทน์ทั้งสอง ดีปลี เทียนข้าวเปลือก เทียนตั๊กแตน เทพทาโร เอาเสมอภาคทำเป็นจุณบดทำแท่งไว้ละลายน้ำดอกไม้แทรกพิมเสนให้กินแก้ลมหทัยวาตกำเริบหาย ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 31 (ยาแก้ลมหทัยวาตกำเริบ) 1/6 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ท่านให้เอาขมิ้นอ้อย เปลือกไข่เป็ด เบี้ยผู้เผา ข้าวเม่าเหล็ก เอาเสมอภาคทำเป็นจุณ บดทำแท่งไว้ละลายน้ำมะนาวกินแก้ดานพืดหาย จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 30 (ยาแก้โรคดานพืด) 1/7 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ขนานหนึ่งเอาเปลือกไข่เน่า ขมิ้นทั้งสอง มะเขือหนาม เปลือกเพกา กฤษณา เสือรองรัง ข้าวผอกนางสีดา เอาเสมอภาคทำเป็นจุณ  ละลายน้ำผึ้งกินอาจจะบำบัดซึ่งมุตกิดเบาขาวให้หาย จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 27 (ยาแก้โรคมุตกิต) 1/9 กรุงเทพมหานคร พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน
อนึ่งเอาโคนสับปะรด หญ้าเกล็ดหอย ยาดำ หัวหอม เอาเสมอภาคทำเป็นจุณเอาน้ำดีจระเข้ ดีงูเหลือม ดีตะพาบน้ำเป็นกระสาย บดทำแท่งไว้ใส่ตากัดต้อเนื้อ ต้อสายต้อลำใยหาย วิเศษดีนัก ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 23 (ยาแก้โรคจักษุโรค) 1/12 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ถ้าจะเอารากไคร้เครือ สะค้าน กระถินแดง เปลือกกุ่มบก เปลือกโลด เปลือกทองหลางน้ำ เปลือกพุทรา ไส้ขนุน ละมุด ตรีผลา รากเสนียด สมุลแว้ง ยาทั้งนี้เอาเสมอภาค ต้ม 3 เอา 1 ให้แทรกน้ำผึ้งกินแก้ปวดดีนัก แก้ทั้งบุพโพโลหิตในสันทะคาตหายแล ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 21 (ยาแก้โรคสันทะคาต) 1/8 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวฝีดาษเกิดในเดือน  11 เดือน 12 เดือน 1 ทั้ง 3 เดือนนี้ เกิดเพื่ออาโปธาตุ มักให้เย็นในอกแลมักตกมูกตกเลือดให้เสียแม่แสลงพ่อแสลง นุ่งขาวห่มขาว  แล้วทำบัตรไปส่งทิศอุดรแลอีสาน จึ่งจะดี ฯ| จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 18 (ยาแก้โรคฝีดาษ) 1/5 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ถ้าจะแก้เอาลูกจิงจ้อ ลูกหมอน้อย ลูกหญ้าใต้ใบ เนระพูสี สมอเทศ นมโคข้น ลูกจันทน์ ดอกจันทน์ พริกไทย เอาเสมอภาคทำเป็นจุณ บดทำแท่งไว้ละลายสุรากินแก้พิษซาง ให้ตัวร้อนนั้นหาย ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 15 (ยาแก้โรคซางโค) 1/8 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ จะกล่าวสรเภทโรค คือ ไอเสียงแหบแห้ง บังเกิดเพื่อลมนั้นให้เสมหะออกมามีสีดำให้ระคายลำคอ ถ้าจะแก้เอาสะค้าน เจตมูลเพลิง กานพลู กระวาน ตรีกฏุก เยื่อมะขามเปียก กระเพราแดง สมอไทย เอาเสมอภาค ทำเป็นจุณแทรกน้ำมะนาวให้กิน แก้ไอเสียงแหบแห้งเพื่อลม แก้กินอาหารมิได้ไม่มีรศ แก้เสมหะแก้ริดสีดวงก็หาย ฯ| จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 13 (ยาแก้โรคสรเภทโรค) 1/6 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
๏ สิทธิการิยะ ยาแก้หืด เอาเปลือกประยงค์ป่า กุ่มเพลิง เจตมูลเพลิง ข้าวข้า บุกรอ กลอย กระดาดทั้งสอง พริกไทย เอาเสมอภาค ดองด้วยสุรา ฝังข้าวเปลือกไว้ 3 วัน เงินผูกคอหม้อ 1 บาท กินตามกำลัง ให้สำรอกเสมหะหืดให้ตกลิ้น แก้หอบหืดก็หายดีนักฯ| จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 12 (ยาแก้โรคหืด) 1/5 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ถ้าจะแก้เอาโกฐสอ โกฐเขมา เทียนดำ ลูกโหระพา ลูกผักชี น้ำประสานทอง ใบพิมเสน ใบสันพร้ามอญใบผักหวาน รากทองหลาง รากสลอดน้ำ เม็ดในมะนาว หวายตะค้า ลูกสรรพพิษ ไคร้เครือ ดอกพิกุล ดอกบุญนาค ดอกสารภี คางปลาช่อนข้างล่างเผา กระดูกงูเหลือมเผา กระดูกงูทับทางเผา งาช้างเผา กรามแรดเผาเอาเสมอภาคทำเปนจุณ บดด้วยน้ำดอกไม้ทำแท่งไว้ให้กิน แก้ลมบาดทะยัก ให้ชักเท้ากำมือลิ้นกระด้างคางแข็งนั้นหายวิเศษนักฯ| จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 11 (ยาแก้โรคลมบาดทะยัก) 1/9 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ถ้าจะแก้เอาเบญจเหล็ก เถาวัลย์เปรียง  แก่นสน แก่นสัก แก่นสักขี แก่นขนุน กำลังโคเถลิง พญามือเหล็ก จันทน์ทั้งสอง  ตรีผลา เบญจกูล พริกไทย เอาเสมอภาคต้ม 3 เอา 1 ให้กินแก้จับสะท้านแล จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 10 (ยาแก้ไข้เจลียงอากาศ) 1/7 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ขนานหนึ่งเอาการบูร ยาดำ พิมเสน ดอกจันทน์ กานพลู เจตมูล พริกไทยเสมอภาค ทำเป็นจุณบดละลายน้ำผึ้งกินหนัก 1 สลึง แก้ริดสีดวงผอมเหลืองแก้ลมจุกเสียดแลมองคร่อ หืด ไอ แก้ริดสีดวงรุกขชิวหา หืด ไอ แก้ริดสีดวงรุกชิวหานั้นหาย ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 9 (ยาแก้โรคริดสีดวง) 1/13 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ยาต้มชื่อ เบญจขัน แก้เลือดเน่าอันกลัดทวาร ให้เอาเปลือกมะยมตัวผู้ เปลือกสะท้อน เปลือกมะไฟ รากตองแตก ใบสมอทะเล เอาเสมอภาคต้ม 3 เอา 1 ให้กินแต่พอกำลัง แก้สรรพเลือดเน่าหาย ฯ จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 8 (ยาแก้โรคลมชัก) 1/11 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
จันทน์ทั้ง 2 เอาเสมอภาคสังกรณี ผักเท่ายาทั้งหลาย  บดทำแท่ง เมื่อกินแทรกฝิ่นแก้ลงด้วยธาตุแปรเป็นริดสีดวงเป็นไข้สิ่งใดสุดแต่เข้าอติสารหาย จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 5 (ยาแก้พิษอติสาร) 1/14 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น
ขนานหนึ่งเอาสมออัพยา มหาหิงคุ์ เจตมูล ดีปลี น้ำประสารทอง โคกกระสุน สารส้ม สิ่งละ 1 เฟื้อง เทียนดำ 1 บาท ดอกดำ 2 บาท เอาเสมอภาคทำเป็นจุณละลายน้ำมะนาวกินโรคเบาแดงหายแล จารึกตำรายาวัดราชโอรสารามราชวรวิหาร แผ่นที่ 3 (ยาแก้โรคทุราวสา หรือโรคทางเดินปัสสาวะ) 1/9 กรุงเทพมหานคร นิสา เชยกลิ่น